DSC01624

WYKŁAD 3: DEKONSTRUKCJONIZM Dekonstrukcjonizm a poststrukturalizm.

Poststrukturalizm — jest pojęciem szerszym; szereg dyskursów dotyczących poznania obiektywnego (krytykuje poznanie podmiotu — jest niemożliwe). Ukazuje, w jaki sposób wszelka teoria zostaje uwikłana w opisywaną rzeczywistość. Niemożność opisania systemu zmian (opozycja do strukturalizmu). Kładzie nacisk na krytykę poznania obiektywnego i poznania podmiotu - zagadnienia problematyczne.

Dekonstrukcjonizm — przewartościowanie wartości, krytyka hierarchicznych przeciwstawień i opozycji (np. zewnętrze — wnętrze; mowa — pismo; obecność — nieobecność; natura -kultura).

Zdekonstruować opozycję - wykazać, że nie jest naturalna i nieunikniona, jest efektem historycznych dyskursów (nadać jej inną strukturę, przekształcić).

Początek dekonstrukcjonizmu - Jacąues Derrida, twórca dekonstrukcjonizmu (.^Struktura, znak i gra w dyskursie nauk humanistycznych" 1966).

Tezy artykułu:

-    decentralizacja struktury; struktura strukturalizuje wszystko prócz siebie

i pojęcie struktury = Absolut; krytyka wszelkiego centrum (centrum i aksjomat); krytyka centrum 1 od Nietzschego (krytyka obecności, podmiotu, bytu - krytyka Absolutu)

-    krytyka wolnej gry, tańca (Nietzsche)

-    krytyka tradycyjnej koncepcji podmiotu (Freud)

-    krytyka idei prawdy, źródła 1 podstaw humanizmu (Nietzsche, Levi Strauss)

-    krytyka strukturalnych opozycji binarnych 1 podstaw myślenia Zachodu

I logika opozycji zastąpiona logiką suplementu; pokazanie niekonieczności opozycji, ich umowności (suplement - uzupełnienie, ale także zastąpienie)

Przykład: wnętrze — zewnętrze

Wnętrze człowieka (narządy wewnętrzne) są tylko kieszenią zewnętrzności, z zewnątrz można pOrzemkac do wewnątrz i z wewnątrz na zewnątrz - wnętrze to inna postać zewnętrza (nie jest to opozycja, oba elementy łączą się za sobą, nie są całkowicie przeciwstawne). Wnętrze - suplement zewnętrza.

Logika suplementu - element z punktu widzenia drugiego elementu może zastąpić opozycję.

Przykład: mowa - pismo Zawierają się w sobie nawzajem.

Afirmacja pisma - nauka o piśmie, zawierająca w sobie opozycję mowa - pismo (gramatologia - pismoznawstwo). W tradycji preferuje się mowę (od platona). Pismo uznawano za nienaturalną odmianę mowy, gorsze od słowa żywego - zapis mowy.

Według Derridy pismo zachowuje moc znaczącą w przesunięciu czasowo-przestrzennym. Mowa jest zależna od nadawcy, odbiorcy i kontekstu. Są to cechy wszelkiego znaku według Derridy - znak ma znaczyć pod nieobecność desygnatu (pismo zawiera tę możliwość wyraźniej niż mowa)

Przykład: