g"ównym argumentem za zbudowa-
POLITYKA
niem NIF jest zapewnienie prawid"owe-
go funkcjonowania juÅ» istniejÄ…cych bro-
W SKRÓCIE
Próby mimo zakazu ni jądrowych w sytuacji, gdy Stany
Zjednoczone zobowiÄ…za"y si´ nie prze-
Eksperci debatujÄ…
prowadzaç nowych wybuchów prób-
Nic si´ nie zgadza
nad potrzebÄ… budowy urzÄ…dzenia
nych. (Uk"ad o zakazie prób, zanim za-
Min´"o juÅ» podniecenie odkryciem,
do laserowej fuzji jÄ…drowej cznie obowiÄ…zywaç, musi byç jeszcze
Że pewna odmiana DRD4  genu kodującego
ratyfikowany przez Senat Stanów Zjed-
receptor dopaminowy  warunkuje sk"onnoĘç
do poszukiwania nowoĘci. Naukowcy
noczonych i odpowiednie cia"a ustawo-
rezydent Bill Clinton podpisa" dawcze krajów sygnatariuszy.)
24 wrzeĘnia ub. r. d"ugo oczeki- Jeszcze przed podpisaniem uk"adu
Pwany Zbiorczy Uk"ad o Zakazie przez prezydenta Clintona we wrzeĘniu
Prób z BroniÄ… JÄ…drowÄ…. Par´ dni póęniej ub. r. jego rzÄ…d zobowiÄ…za" si´ do prze-
podpisa" równieŻ projekt ustawy przy- strzegania moratorium na próby ją-
znajÄ…cej znacznie zwi´kszone fundusze drowe. Ostatni próbny wybuch pocisku
na badanie, co tu duÅ»o mówiç, nowego jÄ…drowego przeprowadzono pod koniec
rodzaju broni jÄ…drowej. kadencji Busha, w roku 1992. RzÄ…d po-
Aktem tym zostaje przyznana suma stanowi" jednak utrzymaç program pod
191 mln dolarów w roku budŻetowym nazwą Stockpile Stewardship Program
1997 na budow´ gigantycznego
uk"adu laserów s"uŻącego do
wyzwalania miniaturowych wy-
buchów termojądrowych (w ro-
z National Institutes of Health porównali
ku 1996 wyasygnowano na ten
geny fił
skich alkoholików, zgodnie
ze standardowymi testami psychologicznymi cel zaledwie 18 mln dolarów).
uznawanych za niewÄ…tpliwych
UrzÄ…dzenie to, o rozmiarach
poszukiwaczy wraŻeł
, i ludzi o bardziej
stadionu sportowego, powsta-
spokojnym usposobieniu.T´ intrygujÄ…cÄ…
je w Lawrence Livermore Na-
odmian´ DRD4 znaleziono w obu grupach.
tional Laboratory; ma byç goto-
Co wi´cej, okaza"o si´, Å»e alkoholicy
z genem nowoĘci wcale nie byli
we za 6 lat, a jego ca"kowity
najwi´kszymi ryzykantami w swojej grupie.
koszt planowany jest na 1.1 mld
dolarów. Wiele grup obroł
ców
Dendrymerowe etykiety
Ęrodowiska i zwolenników kon-
WIŃZKA LASEROWA zogniskowana
Chemia kombinatoryczna to nowa
troli zbrojeł
protestuje prze-
na milimetrowym obszarze generuje
metoda syntezy organicznej.
ciwko temu projektowi, prze- promienie X (czerwone plamki)
UŻywając pewnych substratów,
w czasie testowania metody
konując, Że jest on typowym
które charakteryzujÄ… si´ tym,
inercyjnego utrzymywania fuzji.
reliktem zimnej wojny i naleŻa-
Å»e jednoczeĘnie mogÄ… reagowaç ze sobÄ…
na wiele sposobów, otrzymujemy tysiÄ…ce "oby go poniechaç.  To nie jest
potencjalnie uŻytecznych substancji.
z"o  mówi Tom Zamora Collina z In- (dotyczącego zarządzania zapasami
Trzeba je jednak przed analizÄ…
stitute for Science and International Se- broni jÄ…drowej). Ma on zapewniç  bez-
jakoĘ oznaczyç. Naukowcy z firmy
curity w Waszyngtonie  lecz zwyk"e pieczeł
stwo i niezawodnoĘç broni juÅ»
Merck dokonali znaczÄ…cego post´pu
w tej dziedzinie, proponujÄ…c dendrymery marnotrawstwo. istniejÄ…cych. NIF to najwi´ksze i najbar-
[patrz: Âwiat Nauki, lipiec 1995, strona 44].
JeĘli urządzenie o nazwie National dziej kosztowne urządzenie spoĘród kil-
Te duÅ»e czÄ…steczki "atwiej "Ä…czÄ… si´
Ignition Facility (NIF) w ogóle po- kunastu obj´tych tym programem, któ-
z innymi i rozpuszczajÄ… niÅ» dotychczas
wstanie, sk"adaç si´ b´dzie ze 192 la- re powstanÄ… w laboratoriach paÅ‚
stwo-
stosowane maleł
kie
chemicznie oboj´tne mikrosfery. serów, których Ęwiat"o zogniskowane wych, takich jak Los Alamos, Sandia czy
na miniaturowych tarczach z ci´Å»- Lawrence Livermore.
kiego wodoru spowoduje ich implo- Krytycy NIF i podobnych projektów
Koszty w stanie krytycznym
zj´. Wówczas powinien nastÄ…piç  za- wysuwajÄ… zarzut, Å»e jest on swoistym
Zgodnie z raportem Journal
p"on ; w p"ytkach zajdzie fuzja jądrowa wynagrodzeniem laboratoriów pał
-
of the American Medical Association
wprowadzenie nowego systemu
 ten sam proces, dzi´ki któremu stwowych za zgod´ na uk"ad o zakazie
ubezpieczeł
zdrowotnych nie przyniesie
ĘwiecÄ… gwiazdy i wybuchajÄ… bomby prób.  To sÄ… "apówki za wspó"prac´ 
oszcz´dnoĘci w leczeniu chorych
wodorowe. mówi Joseph Cirincione, przewodni-
w stanie krytycznym. Naukowcy
Zwolennicy projektu podkreĘlają, Że czący Coalition to Reduce Nuclear Dan-
z University of Pittsburgh Medical Center
uwaŻają, Że obserwowane zmniejszenie
NIF b´dzie mia" rozliczne zastosowania gers, czyli koalicji na rzecz zmniejsze-
kosztów jest nast´pstwem leczenia zdrowszych
pozawojskowe. Byç moÅ»e pozwoli roz- nia zagroÅ»enia jÄ…drowego.
pacjentów, a nie wi´kszej sprawnoĘci
strzygnÄ…ç zagadnienie, czy technika Podobnie uwaÅ»a Frank von Hippel,
systemu. Stwierdzili bowiem,
zwana uzyskiwaniem fuzji w wyni- fizyk z Princeton University, uczestnik
Że wĘród przebywających na oddzia"ach
intensywnej terapii ubezpieczeni ku inercyjnego utrzymywania reakcji panelu badajÄ…cego na zlecenie Departa-
w nowym systemie byli m"odsi niÅ» ci,
(inertial confinement fusion) pozwoli w mentu Energii konsekwencje projektu
którzy mieli ubezpieczenie tradycyjne,
przysz"oĘci wytwarzaç energi´ na skal´ NIF dla bezpieczeÅ‚
stwa narodowego.
i dlatego przebywali tam krócej.
masowÄ…. DoĘwiadczenia z NIF mogÄ… si´ Cz"onkowie panelu Å»ywili pewne wÄ…t-
A zatem z czasem system ten
moÅ»e si´ staç kosztowniejszy. teÅ» przyczyniç do lepszego poznania re- pliwoĘci, ale nie wyst´powali stanow-
akcji jÄ…drowych przebiegajÄ…cych na czo przeciwko projektowi, gdyÅ» jak wy-
Ciąg dalszy na stronie 12 S"oł
cu i innych gwiazdach. Jednak jaĘnia von Hippel, obawiali si´, Å»e ich
10 ÂWIAT NAUKI Luty 1997
TONY STONE IMAGES
LAWRENCE LIVERMORE NATIONAL LABORATORY