Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł HI-END
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Wzorem hasła reklamowego
znanej sieci sklepów, do promowania
serii Reference doskonale pasowałby
KEF
właS
nie taki tytuł. Najlepsze MODEL 203
konstrukcje KEF-a pod żadnym
względem nie próbują nawiązać do popularnej
Nie dla minimalistów
audiofilskiej koncepcji... starając się jednoczeS
nie być kolumnami
spełniającymi oczekiwania najbardziej wymagających audiofilów.
Rozwiązanie tej zagadki leży w różnorodnoS
ci dróg, jakimi dochodzi
się do prawdy o prawdziwym brzmieniu. Elementy metafizyki
niewątpliwie wzbogacają przeżywanie każdego hobby...
rzechodząc już od metafizyki do fizyki,
przedstawiamy fakty potwierdzające nie-
Pzwykłą złożonoS
ć Modelu 203. Są to w se-
rii Reference najtańsze kolumny wolnostojące
(większe mają symbole 205 i 207), ale  od razu
są czteroipółdrożne. Jeszcze bardziej wyrazisty
dla bezkompromisowego charakteru konstrukcji
Reference jest może jednak fakt, że czterodrożny
jest... podstawkowy Model 201 (test w Audio 6/
2003). W takim kontekS
cie, testowany teraz Mo-
del 203 to  tylko rozwinięcie układu 201 o dru-
gi głoS
nik niskotonowy, co wymagało oczywiS
cie
powiększenia obudowy, która w ten sposób stała
się wolnostojąca. Dalsza ewolucja polega na po-
większeniu głoS
ników niskotonowych (Model
205) i wreszcie przeobrażeniu w układ aż pięcio-
drożny (Model 207), z parą jeszcze większych
niskotonowych, którym towarzyszy równie po-
tężny nisko-S
redniotonowy, a dalej układ Uni-Q
i hypertweeter. Seria Reference jest więc kopal-
nią firmowych rozwiązań KEF-a, została zapro-
jektowana jako odpowiedx
na równie spektaku-
larne superkonstrukcje największego konkurenta
- oczywiS
cie Nautilusy B&W. KEF postanowił wy-
kazać, że ma na swoim koncie nie mniej oryginal-
nych rozwiązań. Wywołało to pytania  kto pier-
wszy  np. zastosował głoS
nik wysokotonowy
na szczycie obudów. KEF wyciągnął stare zdję-
cia, a nich swoje przedpotopowe kolumny...
z wysokotonowym w nadbudówce.
KEF nie krępował się z zaprojektowaniem
obudów, których boczne S
cianki są wygięte na
sposób  jako żywo  znany z kolumn konkuren-
tów. Ale niezależnie od tych kontrowersji, jest
w modelach Reference wiele zaawansowanej,
i już bezdyskusyjnie własnej, kefoskiej techniki.
Najbardziej charakterystyczny jest układ Uni-
Q  autonomiczny, dwudrożny układ zintegro-
wanych koaksjalnie przetworników S
rednio-
tonowego i wysokotonowego (tutaj role się
odwracają, to KEF walczy z niektórymi firma-
mi, które kopiują to opatentowane rozwiąza-
nie). Dzięki niemu powstaje punktowe x
ródło
promieniowania dla szerokiego zakresu częstot-
liwoS
ci  częstotliwoS
ci wysokie biegną z centrum
głoS
nika S
redniotonowego. W układach dwudroż-
nych opartych na Uni-Q jest to całe przetwarza-
ne pasmo, w układach trójdrożnych KEF-a poja-
wia się specjalny głoS
nik (lub głoS
niki) niskotonowy,
a Uni-Q staje się sekcją S
rednio-wysokotonową.
lipiec 2005
lipiec 2005
lipiec 2005
lipiec 2005
lipiec 2005
17
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
HI-END Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Jednak w modelach aktualnej serii referencyj- ale pod względem zakresu przetwarzanych częs- sza  szersze pasmo  najnowszych formatów
nej dodano jeszcze przetwornik superwysokoto- totliwoS
ci to typowy  supertweeter (od kiedy wcale nie oznacza automatycznie potrzeby roz-
nowy   hypertweeter umieszczony na szczycie supertweetery stały się typowe...). KEF deklaru- szerzania pasma zespołów głoS
nikowych, o czym
obudowy  który również wyłamuje się koncep- je, że zapewnia on rozszerzenie pasma do pisaliS
my już wielokrotnie. Ale niezależnie od
cji punktowego x
ródła promieniowania. Jest jed- 55kHz, nie zapominając wspomnieć o  najnow- rozszerzania, właS
nie poprawa rozpraszania w naj-
nak zasadnicza różnica między dodaniem głoS
ni- szych formatach DVD-A i SACD, co powoli wyższej oktawie jeszcze pasma akustycznego
ka niskotonowego a superwysokotonowego. przestaje być podniecające  formaty te nie są (przed granicą 20kHz) może nawet bardziej uza-
Niskie tony to fale długie, rozchodzą się wszech- już takie najnowsze, ich ograniczona popularnoS
ć sadniać zastosowanie specjalnego głoS
nika su-
kierunkowo, i na skutek odbić są trudne do zlo- nie wywołuje powszechnej potrzeby uzbrajania perwysokotonowego... o ile wspominane prob-
kalizowania   oderwanie ich x
ródła od x
ródła się w supertweetery, wreszcie rzecz najważniej- lemy fazowe nie wyznaczą za to zbyt wysokiej
częstotliwoS
ci S
rednich i wysokich jest trudne do ceny. Ale to już zależy od mniej lub bardziej uda-
usłyszenia (z tego zjawiska korzystają systemy nej aplikacji.  Hypertweeter to 19-mm kopułka
subwooferowo-satelitarne); ponadto, również z tytanu, z magnesem neodymowym.
dzięki dużym długoS
ciom fal, współpraca między Zespół Uni-Q to wynalazek liczący sobie już
odrębnymi głoS
nikami niskotonowym a S
rednio- prawie dwadzieS
cia lat, wielokrotnie opisywany
tonowym nie jest narażona na znaczące przesu- przy okazji testów kolumn KEF-a. GłoS
nik wyso-
nięcia fazowe przy zmianie osi w płaszczyx
nie kotonowy Uni-Q był jednym z pierwszych, który
pionowej. Natomiast 15kHz (częstotliwoS
ć podzia- wyposażono w neodymowy układ magnetyczny
łu między wysokotonowym a  hypertweeterem  ze względu na koniecznoS
ć jego miniaturyzacji,
w KEF-ach) to fala o długoS
ci tylko ok. 2-cm. OS
, aby zmieS
cił się w centrum układu magnetyczne-
na której współpraca głoS
ników będzie zgodna go przetwornika S
redniotonowego. W wersji re-
fazowo, na której zostanie ustalona optymalna ferencyjnej neodymowy układ magnetyczny ma
charakterystyka przetwarzania, będzie S
ciS
le również częS
ć S
redniotonowa układu Uni-Q.
okreS
lona  wystarczy lekkie przesunięcie w gó- Membrana jest polipropylenowa (ale wydaje się
rę lub w dół, i głoS
niki pracować będą w prze- doS
ć sztywna), połączona z płaskim zawiesze-
ciwnych fazach. Można z tym walczyć przez sto- niem, które jest optymalne dla S
rednich częstot-
sowanie ostrych filtrów (co zawęzi problema- liwoS
ci. Kopułka wysokotonowa, podobnie jak
tyczny zakres współpracy głoS
ników), jak rów-  hypertweetera , jest tytanowa, tym razem
nież zmniejszając odległoS
ć między głoS
nikami o S
rednicy 25 mm.
(aż do układu idealnego  a więc właS
nie kon- GłoS
niki niskotonowe mają 17-cm - podobną
centrycznego, gdzie dystans między centrami S
rednicę, jak Uni-Q. To również bardzo nowo-
akustycznymi wynosi zero). Wydaje się, że su- czesne jednostki, z odlewanymi koszami i ekra-
Hypertweeter na szczycie obudowy
perwysokotonowy odseparowany od wysokoto- nowanymi układami magnetycznymi (w sumie
zespołu Uni-Q  połączenie dwóch różnych
nowego, który z kolei znajduje się w układzie cała konstrukcja Modelu 203 nie generuje pola
koncepcji, które jednak mogą się dobrze
Uni-Q, to zderzenie dwóch przeciwnych kon- rozproszonego). Membrany są w głównej częS
ci
uzupełniać.
cepcji, że żaden S
wiadomy podstawowych zasad celulozowe, ale nakładkę przeciwpyłową wyko-
akustyki inżynier nie powinien zgodzić się na tak nano ze sztywnej, częS
ciowo transparentnej folii,
nieeleganckie rozwiązanie... a jednak. W pew- przez którą widać pierS
cienie Faraday a, popra-
nym sensie dodatkowy superwysokotonowy wiające przebieg strumienia w szczelinie magne-
uderza w ideę Uni-Q. Wydaje się, że superwyso- tycznej.
kotonowy również powinien zostać wprowadzo- Obudowa podzielona jest wewnątrz na trzy
ny do Uni-Q, a najlepiej byłoby tak zmodernizo- komory. Najmniejszą  zamkniętą  przydzielo-
wać sam wysokotonowy, aby osiągał żądaną no układowi Uni-Q, 90% obudowy podzielono
częstotliwoS
ć graniczną. Jest jednak i argument między dwa niskotonowe. W takiej sytuacji, wca-
przeciwko takiemu potraktowaniu głoS
nika su- le nierzadkiej, tunele bas-refleks są najczęS
ciej
perwysokotonowego. Wprowadzenie wysokoto- wyprowadzone do tyłu, ale ponieważ KEF prefe-
nowego w stożek S
redniotonowego rozwiązuje ruje wyloty do przodu, więc na froncie Modelu
problem odległoS
ci między tymi głoS
nikami, ale 203 robi się gęsto, jeden nad drugim zajmują
utrudnia rozpraszanie wysokich częstotliwoS
ci miejsce dwa tandemy głoS
nik  tunel. Długie (19-
z samego wysokotonowego. Tym bardziej bar- cm) tunele mają obficie wyprofilowane końce (z
dzo wysokie częstotliwoS
ci z  hypertweetera są obydwu stron), co wraz z ich dużą S
rednicą (7,5-
na pewno znacznie lepiej rozpraszane przy mi- cm) z pewnoS
cią odsuwa niebezpieczeństwo tur-
niaturowych wymiarach jego własnej obudowy, bulencji. Wydzielenie odrębnych komór dla po-
niż byłyby w układzie Uni-Q. Klasyczne  coS
za szczególnych głoS
ników jest dobrym sposobem
coS
 . Przecież hypertweeter, pracując od 15kHz, na osłabienie fal stających. Chociaż wewnętrzna
przejmuje przetwarzanie w zakresie, w którym przegroda nie jest skoS
na, ale podzielona między
tweeter zainstalowany w Uni-Q dawałby sobie dwa piętra, odległoS
ci między równoległymi
jeszcze radę na osi głównej (tak jak w tańszych płaszczyznami są zarówno skrócone, jak i zróżni-
Poprzez nakładkę przeciwpyłową
konstrukcjach KEF-a)  uznano więc, że powyżej cowane. Ponadto jest kilka wzmocnień pozio-
widać miedziane pierS
cienie układu
tej częstotliwoS
ci zawężenie promieniowania mych i jedno pionowe, skrzynia jest bardzo so-
z Uni-Q jest już na tyle poważne, że lepiej bę- magnetycznego. Bas-refleks umieszczony
lidna i  dojrzała , pamiętajmy o przekroju pozio-
dzie już tutaj przekazać pracę specjalnemu prze- bezpoS
rednio przy głoS
niku to motyw znany
mym, który również akustycznie jest bardzo ko-
z większoS
ci KEF-ów.
twornikowi. KEF nazywa go hypertweeterem, rzystny.
lipiec 2005
lipiec 2005
lipiec 2005
lipiec 2005
lipiec 2005
18
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł HI-END
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Zwrotnica zajęła
dwie duże płytki
drukowane.
Na umieszczonej
na dolnej S
ciance
znajdują się większe
cewki (tutaj głównie
rdzeniowe) i konden-
satory (głównie
elektrolityczne),
są to więc filtry głoS
ni-
ków niskotonowych.
Na schowanej w głębi
dominują mniejsze cewki
powietrzne i kondensatory
polipropylenowe  to filtry
częS
ci S
rednio-wysokotonowej.
Ale KEF nie byłbym KEF-em, gdyby oprócz przynosi użytkownikowi dodatkową frajdę. Nie
Uni-Q i hypertweetera, nie zmajstrował hyperz- wykluczam, że prawdą jest to, co usłyszałem od
wrotnicy. Owszem, już układ głoS
ników wymu- dystrybutora  że KEF  dokłada do produkcji
sza rozbudowanie układu elektrycznego, ale na- serii Reference. Dopóki nie znajdę malutkiej na-
wet dziesięciodrożnoS
ć nie musiałaby się wiązać klejki  Made in China , mogę w to uwierzyć.
z zastosowaniem prawie pół setki elementów 
17 cewek, tyluż kondensatorów i 13 rezystorów.
Małą przewagę mają cewki powietrzne, więk-
szoS
ć kondensatorów to elektrolity, ale wszyst-
kich siedem na drugiej płytce to polipropyleny,
na pewno w filtrach wysokotonowych, prawdo-
podobnie też S
redniotonowego. Takie bogactwo
filtrów ma swoje x
ródło zarówno w głoS
niko-
wym skomplikowaniu układu, tradycyjnym zami-
łowaniu KEF-a do linearyzowania charakterystyki
przetwarzania, a także w działaniu regulatora
poziomu niskich tonów, który znajduje się ponad
zestawem gniazd przyłączeniowych. Za pomocą
wkręcanej zwory możemy wybierać między po-
zycjami  cut ,  flat i  lift . Różnice w poziomach
(dokładne pomiary na stronie laboratorium)
wynoszą ok. 1-2dB. Gniazd przyłączeniowych nie
żałowano  mamy wysokiej klasy elementy WBT,
w iloS
ci aż trzech par. Może to szczera zachęta
do tri-wiringu, a może tylko kolejny sposób na
wskazanie klientowi, iż ma do czynienia z produk-
tem wykonanym aaabsolutnie... Poza wielkoS
cią,
która jest  normalna , KEF Model 203 jest zapro-
jektowany z maksymalistycznym rozmachem,
Rozkosznych komplikacji ciąg dalszy - trzy
a nadzwyczajna precyzja wykonania nawet naj- pary WBT, a na dodatek regulacja poziomu
mniejszych dupereli (o wielu nie wspominałem),
niskich częstotliwoS
ci.
lipiec 2005
lipiec 2005
lipiec 2005
lipiec 2005
lipiec 2005
19
HI-END Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Ze względu na skomplikowanie konstrukcji,
Reference 203 zasłużył sobie na wyjątkowo boga-
ty zestaw pomiarów. Już pierwsza charakterysty-
ka  modułu impedancji (rys. 1)  wygląda niety-
rys. 1. Model 203, charakterystyka modułu impedancji.
rys. 2. Model 203, charakterystyka przetwarzania w całym pasmie.
rys. 3a. Model 203, charakterystyki przetwarzania w zakresie rys. 3b. Model 203, charakterystyki przetwarzania w zakresie rys. 3c. Model 203, charakterystyki przetwarzania w zakresie
niskich częstotliwości, niezależne charakterystyki ciśnień z obydwu niskich częstotliwości, złożenie obydwu par charakterystyk głośnik  niskich częstotliwości, wypadkowe przy różnych pozycjach
głośników i z obydwu otworów, dla pozycji  flat . otwór i ostateczna charakterystyka wypadkowa, dla pozycji  flat. regulatora niskich tonów.
rys. 4. Model 203, charakterystyki przetwarzania rys. 5. Model 203, charakterystyki przetwarzania w zakresie rys. 6. Model 203, charakterystyki przetwarzania w zakresie
w zakresie średnio-wysokotonowym, na osiach 00, 150, 300 średnio-wysokotonowym, dla poszczególnych sekcji. średnio-wysokotonowym, wpływ maskownicy.
w płaszczyz
nie poziomej.
powo. Kolumna jest wyposażona w regulację po- ruje, że zastosowano filtry wyższego rzędu. Mi- Czytelna analiza pracy sekcji niskotonowej
ziomu niskich tonów, której działanie odbija się mo to, jak na skomplikowanie zwrotnicy, zmien- wymagała aż trzech rysunków. Na rys. 3a poka-
na przebiegu impedancji. Regulacja ta może mieć noS
ć charakterystyki impedancji nie jest duża  zano niezależne charakterystyki ciS
nień z oby-
znaczenie praktyczne nie tylko w kwestii samego ale to właS
nie dodatkowe obwody mogą prowa- dwu głoS
ników i z obydwu otworów, dla pozycji
natężenia basu, ale i współpracy ze wzmacnia- dzić do jej linearyzacji, nie tylko w zakresie nis-  flat . Widać dostrojenie obydwu komór do po-
czem. Chociaż dla każdej opcji, minimum przy kich tonów. W takim razie czemu pozostawiono dobnej częstotliwoS
ci rezonansowej  ok. 40Hz.
200Hz pojawia się na poziomie ok. 3,5&!, to wierzchołek przy 2kHz? Strojenie jest doS
ć wysokie, ale praca otworów
w zakresie 40-100Hz poziom zmienia się od ok. Przy wyznaczaniu charakterystyki przetwa- bardzo skuteczna  wierzchołki ich charakterys-
6&! dla pozycji  cut do ok. 3-4&! dla pozycji rzania (rys. 2) uwzględniono poziom basu dla tyk leżą na poziomie najwyższej efektywnoS
ci
 lift (z poziomem poS
rednim dla pozycji  flat ). pozycji  flat . Jej przebieg jest dobrze zrówno- głoS
ników z zakresu 100-200Hz. Widać też jed-
Pozycja  cut jest więc teoretycznie znacznie ważony, chociaż KEF-owi zdarzało się już uzyski- nak różnicę w poziomach między samymi głoS
ni-
łatwiejsza dla wzmacniaczy słabszych prądowo, wać lepszą liniowoS
ć  temu przecież głównie kami, interesujące jest rozejS
cie się ich charakte-
chociaż i w pozycji  lift poziom nie spada do służą tak bardzo rozbudowane filtry. Tym razem rystyk powyżej 300Hz  wskazujące na to, że
wartoS
ci krytycznych. Tak czy inaczej, impedan- widzimy lekko podniesiony poziom wysokich to- dolny głoS
nik jest filtrowany wczeS
niej niż górny.
cję znamionową Reference 203 wypada okreS
lić nów  począwszy od 2,5kHz, znajduje się on ok. Okazuje się, że Reference 203 nie jest układem
jako 4&!. Inne drobne ciekawostki to spłaszcze- 2dB powyżej poziomu S
rednich. Sama S
rednica czterodrożnym, ale czteroipółdrożnym! Rys. 3b
nie drugiego wierzchołka bas-refleksowego (jego (zakres 200Hz-2kHz) prowadzona jest bardzo pokazuje charakterystyki wypadkowe  czyli
S
lad pozostał przy 60Hz), które musiało zostać równo, z odchyłką +/-1dB. Poniżej 200Hz cha- komputerowe złożenie obydwu par charakterys-
dokonane specjalnym obwodem w zwrotnicy, rakterystyka lekko się unosi (jeszcze bardziej dla tyk głoS
nik  otwór, i ostateczną charakterystykę
a także niewielki wpływ, jaki ma regulacja pozio- pozycji  lift , nieco mniej dla  cut ), aby poniżej wypadkową całego systemu niskotonowego
mu niskich tonów na charakterystykę impedancji 60Hz już szybko spadać. Na górnym skraju pas- (wciąż dla pozycji  flat ). Wreszcie rys. 3c ujaw-
w zakresie 200-700Hz. Bezwzględnie niezbyt ma widzimy lokalne wzmocnienie przy 15kHz. nia różnicę między charakterystykami (wypadko-
wysoka, ale doS
ć stroma górka przy 2kHz suge- wymi całego systemu) przy różnych pozycjach
lipiec 2005
lipiec 2005
lipiec 2005
lipiec 2005
lipiec 2005
20
M
U
I
R
O
T
A
R
O
B
A
L
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł HI-END
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
Zespoły głoS
nikowe 16 000 zł
regulatora niskich tonów. W stosunku do po-
zasami jest tak, że jakieS
brzmienie robi dos- ne swoim charakterystycznym wybrzmieniem.
zycji  flat , pozycja  lift daje ok. 2-dB wzmocnie-
Ckonałe wrażenie na samym początku... Próba ta wydaje się mało wyrafinowana, ale dała
nie w szerokim zakresie 30-200Hz, a pozycja
i wtedy zapala się lampka ostrzegawcza, że dowód bardzo dobrej dynamiki, mikrodynamiki,
 cut obniża poziom o 1dB. Zawsze spadek  6dB
wkrótce przyjdzie czas na rozczarowanie. To rozdzielczoS
ci i spójnoS
ci. Słychać było, że to je-
(względem poziomu przy 100Hz) odnotujemy
zresztą też oklepany w recenzjach scenariusz, den, doskonale nam znany, akustyczny instru-
przy 40Hz  dokładnie według danych producenta.
który ma już zupełnie przewidywalną, a więc ja- ment.
Rys. 4 rzuca nowe S
wiatło na zauważone
łową dramaturgię. Podobnie jak rozpoczynająca Po czwarte, co już chyba staje się oczywiste,
wczeS
niej zjawisko wyeksponowania wysokich
fraza, że brzmienie na początku wydawało się Reference 203 mają nie podlegający krytyce ba-
tonów. Dotyczyło ono pomiaru na osi głównej,
nijakie i ospałe, aby.... oczywiS
cie, bo jakże mog- lans tonalny. Po piąte, tworzą prawidłową prze-
podczas gdy na osiach 15O i 30O poziom się obni-
łoby być inaczej, z czasem zarobiło mnóstwo strzeń, w której chociaż nie pojawiają się fajer-
ża, lepiej wyrównując z poziomem S
rednich
punktów za doskonałe zrównoważenie, a także werki, to i nie ma żadnych strat, uproszczeń,
częstotliwoS
ci. W tym jeszcze nie ma nic nad-
objawiło naturalną, niewymuszoną dynamikę. spłycenia ani zawężenia. Poziom detalicznoS
ci
zwyczajnego. Ustawianie na osi innej niż główna
Tak jakby nie było kolumn, których charakter jest wysoki, ale jednoczeS
nie nie staje się proble-
niemal zawsze prowadzi bowiem do znacznego
jest przewidywalny od początku, i które do koń- matyczny, peryferia muzyki nie przykuwają uwa-
pogorszenia sytuacji w najwyższej oktawie, gdzie
ca prób grają nijako - albo wręcz przeciwnie... gi, nie wygrywają z głównym nurtem.
głoS
niki wysokotonowe najbardziej zawężają
Otóż wbrew wrażeniu, jakie wynosi się z takich Brzmienie Reference 203 jest samo w sobie
swoje charakterystyki kierunkowe. Szczególnie
opisów, większoS
ć kolumn i w ogóle urządzeń rewelacyjne. A całej sprawie pewnej pikanterii
dobrze jest to widoczne na przykładzie testowa-
audio brzmi lepiej lub gorzej, ale stabilnie dodaje fakt, że płynie ono z tak skomplikowanej
nej obok Cabasse Bahii. Ale zastosowanie minia-
i w sposób rozpoznawalny. Inna już historia, że konstrukcji. Układ niemal pięciodrożny, ryzy-
turowego głoS
nika superwysokotonowego w Re-
trzeba mieć umiejętnoS
ć, motywację (najlepiej fi- kowne połączenie superwysokotonowego z mo-
ference 203 pozwoliło zminimalizować te straty.
nansową), i jeszcze odrobinę autoironii, aby dułem Uni-Q, zwrotnica zbudowana z nieprze-
Dzięki temu pod kątem 15o, a nawet 30o uzys-
swoje wrażenia opisać w sposób zrozumiały dla branej liczby elementów, a skutkiem tego dx
więk
kujemy obniżony poziom, ale i bardzo dobrą li-
Czytelników. Model 203 nie sprawia jednak żad- doskonale zespolony, skoordynowany, wyrów-
niowoS
ć wysokich tonów aż do 15kHz, a spadek
nego problemu, mógłbym go opisywać za poło- nany  w tych aspektach jak z najwyższej klasy mo-
powyżej wcale nie jest większy, niż na osi głów-
wę normalnej stawki. Ciastko z kremem. nitora. Trudny orzech do zgryzienia dla zwolen-
nej. Ustawienie Reference 203 nie dokładnie
Małym problemem w jego konsumpcji jest ników audiofilskiego minimalizmu, zwrotnic 1.
w kierunku miejsca odsłuchowego, ale z osiami
tylko to, że nie wiadomo, od czego zacząć  jest rzędu, itp. ale i pułapka dla amatorów kompliko-
pod kątem 15O-30O, zaowocuje bardzo dobrą
tu bowiem więcej niż tylko ciastko i krem. Od wania konstrukcji za wszelką cenę  tylko w rę-
równowagą tonalną.
pierwszych dx
więków ujawnia się wiele zalet, kach profesjonalistów, wyposażonych w najlep-
Dzięki trzem parom zacisków przyłączenio-
i choć zacznę od jednej z nich, to następne, aż sze programy i sprzęt pomiarowy, taka technika
wych, przygotowanych do tri-wiringu, możliwe
do ostatniej, znaczą wcale nie mniej. staje się x
ródłem sukcesu, a nie katastrofy. Nie
było niezależne zmierzenie różnych sekcji Refe-
Po pierwsze, kapitalne połączenie plastycz- wyciągajmy więc zbyt daleko idących wniosków,
rence 203, chociaż od początku było wiadomo,
noS
ci i dokładnoS
ci w całym pasmie, ale oczywiS
- ale jeden jest jak najbardziej uprawniony  Model
że nie wszystkich   drożnoS
ć tej konstrukcji
cie szczególnie można to docenić w zakresie 203 to obowiązkowy punkt programu dla poszu-
jest jeszcze większa. Ale właS
nie te pomiary
S
rednich tonów. Małe  ale polega na tym, że kujących kolumn najwyższej klasy. Pułap ceno-
(rys. 5) wyjaS
niły, że razem podłączone zostały
barwa S
rednicy była dla mnie trochę zbyt chłod- wy, na jakim Reference 203 są zagrożeniem dla
głoS
niki wysokotonowy i superwysokotonowy 
na, jak na moje ostateczne preferencje, lubię konkurentów, trudno precyzyjnie okreS
lić. Ale
co oczywiS
cie jest najbardziej uzasadnione. Tan-
pewną dawkę naturalnej chropowatoS
ci, tymcza- na pewno nie chodzi o 20.000 zł. Słuchałem ich
dem wysokotonowy przetwarza od 2,5kHz
sem dx
więki Reference 203 są gładkie  może nie podczas tej samej sesji, co dwie pary kolumn za
(przecięcie charakterystyk), filtry dla wysokoto-
wypolerowane, ale starannie oszlifowane. Przez prawie 50.000 zł. Z zamkniętymi oczami nie po-
nowego i S
redniotonowego mają dużą stromoS
ć.
to też głosy, chociaż S
wietnie rysowane, pełne trafiłbym powiedzieć, które z nich były wyrax
nie
Garb przy 3kHz wynika jednak z dodania się do
akcentów artykulacyjnych, czytelne, nie są jesz-  z innej parafii . Jak to możliwe? Może to nie te
wysokiego już poziomu głoS
nika wysokotonowe-
cze w pełni obecne i naturalne. Zarazem bywają drogie kolumny powinny się wstydzić, ale ja, że
go, jeszcze efektywnie pracującego S
redniotono-
w wykonaniu 203, dzięki owej gładkoS
ci, tak już tak oczywistych różnic nie słyszę? No to się
wego. Gdzie natomiast leży częstotliwoS
ć po-
piękne, słodkie i przez to przejmujące... Trochę wstydzę, ale życzę każdemu, żeby mógł się wsty-
działu między wysokotonowym a superwysoko-
bardziej służy to chyba wokalom kobiet, niż dzić tak jak ja, i może dzięki temu sporo za-
tonowym, nie jesteS
my w stanie ustalić. Lekka
mężczyzn. Zdaję sobie sprawę, że ideał spełnił- oszczędzić.
zapadłoS
ć przy 10kHz może mieć z nią związek,
by się dopiero przy fizycznej obecnoS
ci samego A.K.
ale nie musi  sam układ Uni-Q, a dokładnie wa-
artysty.
runki promieniowania głoS
nika wysokotonowe-
Po drugie, fantastyczny bas. Fantastyczny nie
MODEL 203
go, również w konstrukcjach KEF-a bez super-
przez swoją moc i głębię, ale w stopniu rzadko
wysokotonowego, dawały na pomiarach podob- Cena (para)[zł] 16 000
spotykanym wolny od podbarwień, konturowy,
Dystrybutor AUDIO CENTER
ne efekty. CzęstotliwoS
ci podziału między sekcją
zarazem nie cierpiący na zatwardzenie. Wycho-
niskotonowych (jak już wiemy, też nie jednorod-
dzi zdrowo  wpada głęboko - swobodnie, szy-
Wykonanie i komponenty
ną) a S
redniotonowym pojawia się przy 400Hz.
bko, płynnie, ale w konkretnych, zdefiniowanych
Nadzwyczaj rozwinięty system głoS
ników i zwrotnicy,
Tutaj widać, że górnoprzepustowe filtrowanie
doskonałe przetworniki, solidna i piękna obudowa
fragmentach, bardzo fizjologicznie, dając tym sa-
wraz ze wszystkimi detalami.
S
redniotonowego nie jest już bardzo ostre.
tysfakcję, dobrze rozumianą przyjemnoS
ć i właS
-
Rys. 6 pomaga rozpoznać wpływ maskowni- Laboratorium
nie atrakcyjne, estetyczne skojarzenia. Po trzecie
Dobra ogólna równowaga, bez kłopotów na prze-
cy. Psuje nieco zbyt wiele (w zakresie 2-10kHz),
 góra pasma. Również czysta, wyrax
na, jedno-
jS
ciach między poszczególnymi sekcjami, S
rednio wy-
aby to zignorować. Zwłaszcza że jak pamiętamy,
czeS
nie delikatna... i spójna  bez S
ladu proble- magająca impedancja, przyzwoita efektywnoS
ć.
bez jej udziału, pod kątem 15O-30O, możemy
mów mogących teoretycznie wynikać z połączenia
Brzmienie
uzyskać bardzo dobrą liniowoS
ć.
wysokotonowego z superwysokotonowym.
Równe, dokładne, płynne i plastyczne, z rewelacyjnie
EfektywnoS
ć to 87dB.
R
wietnie oddane zostały uderzenia werbla  skomponowanym basem.
z jednoznacznym atakiem, ale i bogato okraszo-
Impedancja znamionowa [&!]* 4
Efektywność (2,83V/1m) [dB]* 87
Rek. moc wzmac. [W]** 50-200
Wymiary (WxSxG) [cm]*** 107x25x41
* wartości zmierzone, ** wg danych producenta
kwiecień 2005
kwiecień 2005
kwiecień 2005
kwiecień 2005
kwiecień 2005
kwiecień 2005
kwiecień 2005
kwiecień 2005
kwiecień 2005
kwiecień 2005
lipiec 2005
lipiec 2005
lipiec 2005
lipiec 2005
lipiec 2005
21
O
D
S
Ł
U
C
H