Referent (asystent) bankowości
(331203)
Technicy i inny średni personel
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn.  Rozwijanie zbioru
krajowych standardów kompetencji zawodowych wymaganych przez
pracodawców . Priorytet I PO KL, Działanie 1.1
Krajowy standard kompetencji zawodowych
Referent (asystent) bankowości (331203)
© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013
Kopiowanie i rozpowszechnianie może być dokonane za podaniem z
ródła
ISBN 978-83-7951-000-9 (całość)
ISBN 978-83-7951-100-6 (100)
Nakład 1000 egz.
Publikacja bezpłatna
Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl
Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji  Państwowego Instytutu Badawczego
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl
2
Spis treści
1. Dane identyfikacyjne zawodu ................................................... 4
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-
cjach ................................................................................. 4
1.2. Notka metodologiczna i autorzy....................................... 4
2. Opis zawodu ................................................................................ 6
2.1. Synteza zawodu .............................................................. 6
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wystÄ™-
powania zawodu ............................................................. 6
2.3. Środowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narzędzia
pracy, zagrożenia, organizacja pracy) ............................ 6
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-
ciwwskazania do wykonywania zawodu ......................... 7
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia
pracy w zawodzie............................................................. 7
2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-
dacji kompetencji ............................................................. 7
2.7. Zadania zawodowe .......................................................... 8
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych .................................... 8
2.9. Relacje między kompetencjami zawodowymi a pozio-
mem kwalifikacji w ERK/PRK .......................................... 9
3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10
3.1. Oferowanie i sprzedawanie produktów bankowych i fi-
nansowych Kz1 ............................................................... 10
3.2. Wspieranie obsługi posprzedażowej Kz2 ....................... 11
3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 12
4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 13
5. SÅ‚ownik ........................................................................................ 14
3
1. Dane identyfikacyjne zawodu
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach
Według Klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (KZiS
2010):
331203 Referent (asystent) bankowości
Grupa wielka 3  Technicy i inny średni personel (w Międzynarodo-
wej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011  poziom 4).
Grupa elementarna 3312  Pracownicy do spraw kredytów, poży-
czek i pokrewni (w Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawo-
dów ISCO-08 odpowiada grupie 3312 Credit and loans officers).
Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):
Sekcja K. Działalność finansowa i ubezpieczeniowa, Dział 64. Fi-
nansowa działalność usługowa z wyłączeniem ubezpieczeń i fun-
duszów emerytalnych, Grupa 64.1. Pośrednictwo pieniężne
1.2. Notka metodologiczna i autorzy
Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy z
ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe)
oraz głównie wyników badań analitycznych na 17 stanowiskach pracy
w 8 przedsiębiorstwach (duże  5, małe  3, w tym usługowe - 8),
przeprowadzonych w marcu i kwietniu 2013 r.
Zespół Ekspercki:
" Sylwia Nowakowska  ekspert niezależny, Polskie Towarzystwo
Ekonomiczne Oddział w Olsztynie,
" Dagmara Grenda  Raiffeisen Bank Polska S.A w Radomiu,
" Beata Pietrzyk-Koniarska  BRE BANK S.A. MultiBank w A
odzi,
" Grażyna Ewa Brzozowska  ekspert niezależny, współpracownik
Krajowego Ośrodka Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicz-
nej w Warszawie.
Ewaluatorzy:
" Elżbieta Syta  Bank Spółdzielczy w Białobrzegach,
" Elwira Betka  Zespół Szkół w Brzegu.
4
Recenzenci:
" Małgorzata Stachowicz  Bank Zachodni WBK w Radomiu,
" Izabela Gass  Grudziądzka Szkoła Wyższa w Grudziądzu.
Komisja Branżowa (zatwierdzająca):
" Grzegorz Sołtysiak (przewodniczący)  Ogólnopolskie Porozu-
mienie Związków Zawodowych w Warszawie,
" Barbara Barańska  Związek Banków Polskich w Warszawie,
" Małgorzata Korsakowska-Słowik  przedstawiciel pracodawców,
Bank Gospodarstwa Krajowego w Warszawie,
" Alicja Masalska  Związek Banków Polskich w Warszawie.
Data zatwierdzenia:
" 08.10.2013 r.
5
2. Opis zawodu
2.1. Synteza zawodu
Referent (asystent) bankowości wykonuje zadania w zakresie sprze-
daży produktów bankowych i zajmuje się kompleksową obsługą po-
sprzedażową.
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary występowania zawodu
Referent (asystent) bankowości jest zawodem o charakterze usłu-
gowym. Referent (asystent) bankowości należy do średniego personelu
do spraw finansowych. Celem jego pracy jest obsługa klientów indywi-
dualnych i instytucjonalnych. Wyjaśnia, doradza, a także przyjmuje
reklamacje klientów. Oferuje produkty i usługi bankowe klientom banku
oraz pozyskuje nowych klientów. Wykonuje operacje gotówkowe
i bezgotówkowe. Gromadzi i porządkuje dokumentację niezbędną do
wykonywania transakcji. Sporządza dokumenty, sprawozdania, posłu-
guje siÄ™ oprogramowaniem bankowym.
2.3. Åšrodowisko pracy (warunki pracy, maszyny
i narzędzia pracy, zagrożenia, organizacja pracy)
Miejscem pracy referenta (asystenta) bankowości jest pomieszczenie
typu  otwarte biura  openspace w banku lub innej instytucji finansowej.
Praca wykonywana jest często w klimatyzowanym pomieszczeniu, co
może powodować senność, uczucie zmęczenia, podrażnienia błon ślu-
zowych i skóry. Referent (asystent) bankowości większość zadań wyko-
nuje z użyciem komputera, telefonu, faksu, kserokopiarki i skanera. Dłu-
gotrwała praca w pozycji siedzącej na stanowisku z komputerem może
powodować zagrożenia dla zdrowia wynikające m.in. z przeciążenia
układu mięśniowo-szkieletowego i wzroku. W tym zawodzie zdarza się,
że pracownik musi dojechać do klienta samochodem lub komunikacją
miejską, wtedy mogą pojawiać się zagrożenia wynikające z uczestnictwa
w ruchu drogowym. Praca może przebiegać w systemie jedno- lub dwu-
zmianowym.
6
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,
w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu
Wykonywanie zawodu referenta (asystenta) bankowości wymaga
umiejętności logicznego myślenia i kojarzenia faktów oraz szybkiego
uczenia się. Bardzo ważna jest odpowiedzialność i rzetelność w wypeł-
nianiu powierzonych obowiązków. Referent (asystent) bankowości
powinien cechować się dokładnością, systematycznością oraz dbało-
ścią o ład i porządek. Specyfika zawodu wymaga umiejętności pracy
w zespole oraz zdolności negocjacyjnych. Brak pełnej sprawności ru-
chowej nie stanowi przeszkody do podjęcia pracy w zawodzie. Prze-
ciwwskazaniem do pracy w tym zawodzie mogą być poważne schorze-
nia kręgosłupa, wada wzroku uniemożliwiająca pracę z komputerem
i choroby psychiczne.
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezbędne do podjęcia
pracy w zawodzie
Do podjęcia pracy w zawodzie referenta (asystenta) bankowości
zwykle wymagane jest wykształcenie średnie zawodowe o kierunku np.
ekonomicznym lub średnie ogólne. Wskazane jest przyuczenie w miej-
scu pracy. Czasami wymagane jest posiadanie prawa jazdy kat. B.
Referent (asystent) bankowości powinien brać udział w szkoleniach
wewnętrznych i zewnętrznych.
2.6. Możliwości rozwoju zawodowego, potwierdzania/
/walidacji kompetencji
Ścieżka rozwoju zawodowego może być dwutorowa. W zależności
od przyjętego nazewnictwa w strukturze organizacyjnej banku lub insty-
tucji finansowej referent (asystent) bankowości możne pracować na
stanowiskach inspektora, specjalisty czy doradcy. Wykształcenie wyż-
sze i doświadczenie zawodowe umożliwia awans na stanowisko kie-
rownicze naczelnika wydziału, czy też dyrektora. Dla pracowników in-
stytucji finansowych prowadzone sÄ… szkolenia i warsztaty. Praca w tym
zawodzie umożliwia zdobycie uprawnień kasjera złotowego lub złoto-
wo-walutowego. PosiadajÄ…c kompetencje zawodowe referenta (asy-
stenta) bankowości można pracować na równorzędnych stanowiskach
w innych instytucjach finansowych niż banki, np. ubezpieczeniowych.
7
2.7. Zadania zawodowe
Z1. Pozyskiwanie nowych klientów (niezbędne kompetencje: Kz1, KzS).
Z2. Otwieranie rachunków bankowych oraz innych produktów depo-
zytowych (niezbędne kompetencje: Kz1, KzS).
Z3. Wykonywanie operacji gotówkowych i bezgotówkowych (niezbędne
kompetencje: Kz2, KzS).
Z4. Kompletowanie dokumentów do udzielania kredytu (niezbędne
kompetencje: Kz1, KzS).
Z5. Wprowadzanie danych do systemu bankowego/aplikacji banko-
wych (niezbędne kompetencje: Kz1, KzS).
Z6. Sporządzanie sprawozdań, rejestrów oraz innej dokumentacji ban-
kowej (niezbędne kompetencje: Kz2, KzS).
Z7. Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami BHP, ochro-
ny ppoż., ochrony środowiska i ergonomii (niezbędne kompetencje:
Kz1, Kz2).
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych
Kz1  Oferowanie i sprzedawanie produktów bankowych i finansowych
(potrzebne do wykonywania zadań: Z1, Z2, Z4, Z5, Z7).
Kz2  Wspieranie obsługi posprzedażowej (potrzebne do wykonywania
zadań: Z3, Z6, Z7).
KzS  Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zadań:
Z1÷Z7).
8
2.9. Relacje między kompetencjami zawodowymi
a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK
Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zadań w za-
wodzie sugeruje się wykorzystać do opisu kwalifikacji na poziomie 4
właściwym dla wykształcenia średniego w Europejskiej i Polskiej Ramie
Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem usytuowania zawo-
du w Klasyfikacji zawodów i specjalności (grupa wielka 4 i jej odpo-
wiednik w ISCED 2011).
Osoba wykonująca zawód referenta(asystenta) bankowości:
1) w zakresie wiedzy: zna i rozumie poszerzony zbiór podstawowych
faktów, umiarkowanie złożonych pojęć i teorii oraz zależności w za-
wodzie referent (asystent) bankowości oraz w szerszym zakresie
fakty i umiarkowanie złożone pojęcia, teorie i zależności w banko-
wości;
2) w zakresie umiejętności: potrafi wykonywać niezbyt złożone zadania
w części bez instrukcji w zmiennych warunkach w zakresie obsługi
finansowej klientów; potrafi rozwiązywać niezbyt proste problemy
poprzez wybieranie metod, narzędzi, materiałów i informacji doty-
czących obsługi finansowej klientów; odbierać złożone i tworzyć
niezbyt złożone wypowiedzi dotyczące szerokiego zakresu zagad-
nień bankowości, a także odbierać i formułować proste wypowiedzi
w języku obcym.
9
3. Opis kompetencji zawodowych
Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-
wanych w badaniach na stanowiskach pracy.
Wykonanie zadań zawodowych Z1, Z2, Z4, Z5, Z7 wymaga posia-
dania kompetencji zawodowej Kz1.
3.1. Oferowanie i sprzedawanie produktów bankowych
i finansowych Kz1
Wiedza  zna i rozumie posze- Umiejętności  wykonuje niezbyt
rzony zbiór faktów, umiarkowanie złożone zadania związanych z ofe-
złożonych pojęć i teorii związa- rowaniem i sprzedawaniem produk-
nych z oferowaniem i sprzedawa- tów bankowych i finansowych,
niem produktów bankowych i fi- w części bez instrukcji, w częściowo
nansowych, w szczególności zna: zmiennych warunkach, w szczegól-
ności potrafi:
- zadania instytucji systemu ban-
kowo-finansowego; - pozyskiwać klientów i identyfi-
kować ich potrzeby;
- strukturÄ™ organizacyjnÄ… insty-
tucji finansowej oraz funkcje jej - uruchamiać i obsługiwać pro-
jednostek; dukty i usługi bankowe i finan-
sowe (m.in. rachunki, depozyty,
- zasady etyki zawodu;
kredyty);
- prawo bankowe, obowiÄ…zujÄ…ce
- weryfikować autentyczność
procedury i przepisy bankowe,
dokumentów bankowych i fi-
oraz inne przepisy prawa;
nansowych oraz dokumentów
- rodzaje produktów oraz usług
klienta;
bankowych i finansowych;
- stosować przepisy dotyczące
- zasady otwierania i prowadze-
uruchamiania i obsługi produk-
nia rachunków bankowych,
tów i usług bankowych i finan-
uruchamiania innych produk-
sowych;
tów finansowych;
- wyjaśniać klientowi zagadnienia
- przepisy dotyczÄ…ce udzielania
prawne oraz finansowe zwiÄ…za-
kredytów;
ne ze sprzedawanymi produk-
- zasady kompletowania doku-
tami;
mentów do udzielenia kredytu;
- komunikować się profesjonalnie
- techniki sprzedaży, w tym tele-
z klientem werbalnie i pisemnie;
fonicznej i bezpośredniej;
- obsługiwać narzędzia, instru-
- narzędzia i aplikacje informa-
menty i aplikacje bankowe.
tyczne oraz zasady wprowa-
- stosować zasady etyki zawodu;
dzania danych do systemu;
10
- zasady i przepisy BHP, ochro- - przestrzegać zasad i przepi-
ny ppoż., ochrony środowiska sów BHP, ochrony ppoż., er-
i ergonomii w zakresie ofero- gonomii, ochrony środowiska
wania i sprzedawania produk- w zakresie oferowania i sprze-
tów bankowych i finansowych. dawania produktów bankowych
i finansowych.
Wykonanie zadań zawodowych Z3, Z6, Z7 wymaga posiadania kom-
petencji zawodowej Kz2.
3.2. Wspieranie obsługi posprzedażowej Kz2
Wiedza  zna i rozumie posze- Umiejętności  wykonuje niezbyt
rzony zbiór faktów, umiarkowanie złożone zadania w zakresie wspar-
złożonych pojęć i teorii w zakresie cia obsługi posprzedażowej, w czę-
wsparcia obsługi posprzedażowej, ści bez instrukcji, w częściowo
w szczególności zna: zmiennych warunkach, w szczegól-
- zasady sporządzania doku- ności potrafi:
mentów, przygotowania da- - wykonywać czynności dyspo-
nenta bankowego;
nych do sprawozdań i prowa-
- identyfikować falsyfikaty zna-
dzenia rejestrów;
ków pieniężnych;
- rodzaje czynności wykonywa-
- dokonywać wpłat i wypłat go-
nych na rachunkach bieżą-
tówkowych przy użyciu syste-
cych;
mu księgowego i liczarki;
- techniki rozpoznawania auten-
- sporządzać sprawozdania, pro-
tyczności znaków pieniężnych;
wadzić dokumentację bankową;
- zasady monitorowania operacji
- obsługiwać stosowne progra-
związanych z obsługą klienta;
my użytkowe;
- tryb postępowania i znaczenie
- wyjaśniać klientowi zagadnienia
skarg i reklamacji składanych
prawne oraz finansowe zwiÄ…za-
przez klientów;
ne ze sprzedawanymi produk-
- zasady etyki zawodowej;
tami;
- narzędzia i aplikacje informa- - przyjmować reklamacje klien-
tyczne oraz zasady wprowa- tów;
dzania danych do systemu; - komunikować się z klientem,
werbalnie i pisemnie;
- zasady i przepisy BHP, ochro-
- stosować zasady etyki zawo-
ny ppoż., ochrony środowiska
du;
i ergonomii w zakresie wspie-
- przestrzegać zasad i przepisów
rania obsługi posprzedażowej.
BHP, ochrony ppoż., ergonomii,
ochrony środowiska w zakresie
wspierania obsługi posprzeda-
żowej.
11
Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zadań
zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.
3.3. Kompetencje społeczne KzS:
- ponosi odpowiedzialność za realizację zadań w zakresie sprzedaży
produktów bankowych i obsługi posprzedażowej,
- pracuje samodzielnie i podejmuje współpracę w zorganizowanych
warunkach,
- ocenia swoje działania w zakresie obsługi finansowej klientów
i przyjmuje odpowiedzialność za ich skutki.
12
4. Profil kompetencji kluczowych
Ocenę ważności kompetencji kluczowych dla zawodu referenta
(asystenta) bankowości przedstawia rys. 1.
Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu
stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-
słych - projekt PIAAC (OECD).
Rozwiązywanie problemów
Współpraca w zespole
Komunikacja ustna
Wywieranie wpływu/przywództwo
Planowanie i organizowanie pracy Serie1
Sprawność motoryczna
Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania
Umiejętności matematyczne
Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu
1 2 3 4 5
Zbędne Mało ważne Istotne Ważne Bardzo ważne
Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 331203 Referent (asystent)
bankowości
13
5. SÅ‚ownik
Zawód - zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecz-
nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji
i kompetencji (wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych)
zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi z
ródło dochodów.
Specjalność - jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera część
czynności o podobnym charakterze (związanych z wykonywaną
funkcją lub przedmiotem pracy) wymagających pogłębionej lub do-
datkowej wiedzy i umiejętności zdobytych w wyniku dodatkowego
szkolenia lub praktyki.
Zadanie - logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraz
nie okre-
zawodowe
ślonym początku i końcu, wyodrębniony ze względu na rodzaj lub
sposób wykonywania czynności zawodowych powiązanych jednym
celem, kończący się produktem, usługą lub decyzją.
Kompetencje - wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykonać, odpowied-
zawodowe
nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane sÄ… trzema zbiorami: wie-
dzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych.
Wiedza - zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie
uczenia się, odnoszących się do dziedziny uczenia się lub działalno-
ści zawodowej.
Umiejętności - zdolność wykonywania zadań i rozwiązywania problemów właści-
wych dla dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej.
Kompetencje - zdolność autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w życiu
społeczne
zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzględnieniem kontekstu etycznego.
Kompetencje - wiedza, umiejętności i postawy odpowiednie do sytuacji, niezbędne
kluczowe
do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.
Standard - norma opisujÄ…ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania
kompetencji
zadań zawodowych wchodzących w skład zawodu, akceptowana
zawodowych
przez przedstawicieli organizacji zawodowych i branżowych, praco-
dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.
Kwalifikacja - zestaw efektów uczenia się (zasób wiedzy, umiejętności oraz kompe-
tencji społecznych), których osiągnięcie zostało formalnie potwier-
dzone przez uprawnionÄ… instytucjÄ™.
Europejska - przyjęta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,
Rama
umożliwiający porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w różnych
Kwalifikacji
krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyróżniono 8 poziomów
kwalifikacji opisywanych za pomocą efektów uczenia się; stanowią
one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.
Polska Rama - opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-
Kwalifikacji
go rejestru kwalifikacji w Polsce.
Krajowy - ogół rozwiązań służących ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji
System
(potwierdzaniu efektów uczenia się) oraz zapewnianiu ich jakości.
Kwalifikacji
14