Na ile Norwid był romantykiem, a na ile nie.











Środa, 26 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marzena, Maria, Klaudiusz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Romantyzm >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???




Gdzie jestSciaga.pl
?
















Na ile Norwid był
romantykiem, a na ile nie.










kategoria:   J.polski
zakres:   Romantyzm
dodano:   2000-04-24




„Nie wziąłem od
was nic o! wielkoludy, Samotny szedłem i sam błądzę dalej.”
Na ile Norwid jest romantykiem, a na ile nie? Kiedy
zmarł w 1883 roku, w podparyskim przytułku polska prasa pi-sała:
„Skończył jak półtalent, nie napisawszy nic znakomitego, nic
bardziej wybitnego i znaczącego w literaturze.” Cyprian Kamil Norwid
- poeta przeło-mu, związany czasowo z romantyzmem, twórczością dążył
dalej, poza ramy epoki. Odbierany był jako poeta niełatwy i
nowoczesny. Nie rozumiany i nie-doceniany przez sobie współczesnych
po prostu przeminął. Był jak cień, któ-ry nie pasuje do słonecznego
poranka, a mimo wszystko właśnie dzięki nie-mu egzystuje. Za
cechę pisarstwa Norwida uważa się jego krytyczny stosunek do
ro-mantycznego dziedzictwa. Jako że był najmłodszym z wielkich
potrafił spoj-rzeć na polską historię i ówczesną literaturę z
odpowiednim dystansem. W pewien sposób traktował romantyzm jako
epokę zamkniętą, zakończoną i podsumowaną. Czuł się twórcą nowej
poezji, dążył do przekroczenia granic wyznaczonych przez odchodzącą
kulturę. Norwid różnił się od typowych romantyków i doskonale
zdawał sobie z tego sprawę. Dowodem mogą być słowa wiersza
„Klaskaniem mając obrzękłe prawice...”, mówiącego między innymi o
wawrzynowym wieńcu, który miał być uhonorowaniem romantycznej
twórczości. „Dlatego od was... - o laury! - nic nie wziąłem
Listka jednego, ni ząbeczka w liściu.” Poeta nie jest jednym
z tych, którzy zasłużyli na laury. On wie, że od romantyzmu wiele
brał choć niewiele mu dawał. Tworzył poza romantyzmem, jednocześnie
z niego czerpiąc. Norwid przeciwstawiał się przede wszystkim
romantyzmowi w Mickie-wiczowskiej wersji - mesjanizmowi,
martyrologii. Zarzucał utworom pierw-szego z wieszczów ograniczenie
literatury do kwestii polskiej, pomijanie pro-blemów ogólnoludzkich,
nadmierne zafascynowanie indywidualizmem twór-czym kosztem
społeczeństwa. Poezja Norwida dotyczyła spraw całego świata. Tak
samo przejmował się losem własnego kraju („Bema pamięci żałobny -
rapsod”) jak i losem innych narodów („Do obywatela Johna Brown”).
Pisał o antyku („Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie...”) i
współczesności, wiązał świat fantazji ze sferą codzienności
(„Święty-pokoj”). Opiewał dziedzictwo antyku i tradycję
chrześcijańską („Przeszłość”). Chwalił postęp rozwój nowych idei,
nie gardząc starożytnością i konserwatyzmem. Norwid był poetą
niezwykle wszechstronnym. Bez wątpienia czuł się przede wszystkim
artystą. To różni go od romantyków. Mickiewicz, Krasiński najpierw
chcieli przewodzić narodowi swą pieśnią, potem dopiero byli
arty-stami. Marzyli o „rządzie dusz”, czego Norwid nigdy nie
próbował. . Nie chciał nikomu przewodzić. W swoich wierszach
nie nakłaniał do po-wstań, nie nawoływał do wielkich, romantycznych
zrywów narodowych. Z drugiej jednak strony można umieścić
światopogląd Norwida w ra-mach światopoglądu romantyków, chociażby
za względu na to, że twórca sta-rał się odpowiadać na pytania
podejmowane i uznane przez romantyzm za zasadnicze, pytania o
miejsce i rolę człowieka w świecie i społeczeństwie. Norwid nie
zrywał w definitywny sposób z romantyzmem, sięgał po niektóre z idei
epoki, kształtował je i wpływał na nie we właściwy tylko sobie
sposób. Wiedział, że nie jest przeciętnym szarym istnieniem.
Czuł się w pewien sposób wybrany. W utworze „Moja piosnka I” mówi o
czarnej nici, która go na krok nie odstępuje, która czyha na niego,
jest jak fatum. Przyjmował, że jego życie jest naznaczone
(przeklęte?). „Źle, źle zawsze i wszędzie, Ta nić czarna się
przędzie. (...) Ale wszędzie - o! wszędzie - Gdzie ja
będę, ta będzie.” Inną cechą romantyczną twórczości Norwida może
być samotność, któ-rą przesycone są niemalże wszystkie utwory poety.
Czuł się opuszczony i nie starał się tego ukryć, cierpiał i
pokazywał swoje cierpienie. Wprawdzie nie przeżywał tego tak
dogłębnie jak chociażby Mickiewicz, czy bohater Goethego - Werter,
to uczucia te są stale obecne w jego poezji. Poza tym
zdecydowaną nie romantyczność można zauważyć w kon-strukcji wierszy
Norwida, który wiele poświęcił, by „Odpowiednie dać rzeczy -
słowo!”. Brak tutaj owego romantycznego chaosu, wszystko jest
poukładane, dokładnie przemyślane. Język twórcy jest niezwykle
precyzyjny. Dzięki do-kładnej, wypracowanej formie treść bez
problemu trafia do współczesnego odbiorcy, co nadaje poezji cechę
ponadczasowości. Norwid używa wielu me-tafor i neologizmów (np.
sobie-samego, stanów-stan). Charakterystyczny jest również
symbolizm, dzięki czemu poeta uzyskuje niespotykaną jasność i
przejrzystość. Wszystko to jest raczej mało romantyczne. Brak tutaj
owego tragizmu, straszliwego przeżywania każdego najmniejszego
szczęścia i nie-szczęścia. Powstanie jest powstaniem, a nie potężnym
zrywem narodowym w imię idei obrony Ojczyzny. Norwid jest
zdecydowanie poetą, którego twórczości nie można przypi-sać żadnej
epoce. Tworzył w czasach romantyzmu. Z niego też zapewne wiele
czerpał, ale czerpał również z przyszłości, tworząc własną
niepowtarzalną li-teraturę, niezwykłą literaturę cienia, który
pojawia się, a potem znika. Dlate-go być może niedługo Norwid znów
odejdzie w zapomnienie, tak jak odchodził całe swoje życie.
„Słyszymy ptaki, ale one umilkną. Słyszymy szum zboża, ale
nadejdą żniwa. W poezji natomiast możemy usłyszeć nawet szelest
mrówki spacerują-cej w trawie sto lat temu” (Małgorzata Baranowska)








Autor: Petronela

Ocena : 0.0 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000