DSC02797 (2)

TABELA 12.2

KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE SCHIZOFRENII WEDŁUG DSM-IV

A. Charakterystyczne objawy. Dwa lub więcej z następujących, każdy obecny przez większość czasu w okresie jedne- I go miesiąca (lub krócej, jeśli jest skutecznie leczony):    1

1.    Urojenia    I

2.    Halucynacje

3.    Zaburzenia mowy (np. częste zaburzenia toku wywodu lub jego niespójność)

4.    Zachowanie zdezorganizowane lub katatoniczne

5.    Objawy negatywne, to znaczy stępienie afektu, alogia (malomówność lub mała zawartość myśli w mowie), bez-

wolność (deficyt lub brak „woli”).    1

Uwaga: Jeśli urojenia są dziwaczne albo halucynacje przejawiają się głosem ciągle komentującym zachowania i myśli danego człowieka lub rozmową dwóch i więcej głosów, wówczas wystarczy, jeśli występuje tylko jeden objaw kryterium A.

B.    Dysfunkcja społeczna/zawodowa. Przez większą część czasu od momentu pojawienia się choroby funkcjonowanie w zakresie jednej lub więcej głównych aktywności, takich jak praca, związki z innymi ludźmi, higiena osobista, ulegają znacznemu pogorszeniu (jeśli choroba pojawia się w dzieciństwie lub wieku dojrzewania, kryterium jest niezdolność osiągnięcia oczekiwanego poziomu rozwoju w nauce, pracy i relacjach międzyludzkich).

C.    Długość trwania. Ciągłe objawy choroby utrzymują się przez co najmniej 6 miesięcy. W czasie tych 6 miesięcy przynajmniej przez 1 miesiąc (lub krócej w wypadku skutecznego leczenia) muszą występować objawy typu A (tj. objawy fazy aktywnej); mogą też okresowo występować objawy zwiastujące lub resztkowe (rezydualne). Podczas okresów zwiastujących lub rezydualnych choroba może się wyrażać jedynie objawami negatywnymi albo jednym lub dwoma objawami

z kryterium A, występującymi w osłabionej formie (np. dziwaczne przekonania, niezwykle doświadczenia percepcyjne).

D.    Wykluczenie zaburzeń schizoafektywnych i zaburzeń nastroju. Zaburzenia schizoafektywne i zaburzenia nastroju z cechami psychotycznymi wyklucza się, gdy; (1) fazie aktywnej choroby nie towarzyszą epizody wielkiej depresji, manii ani typu mieszanego, lub (2) jeśli takie epizody pojawiają się w fazie aktywnej, to trwają stosunkowo krótko w porównaniu z czasem trwania fazy aktywnej lub rezydualnej.

E.    Wykluczenie efektów działania substancji oraz innych chorób. Objawy zaburzeń nie mogą być bezpośrednim wynikiem fizjologicznym podawania jakiejś substancji (np. narkotyku, lekarstwa) ani też ogólnego stanu zdrowia.

F.    Związek z całościowym zaburzeniem rozwoju. Jeżeli dana osoba cierpi na autyzm lub inne całościowe zaburzenie, to dodatkowo diagnozuje się schizofrenię tylko wówczas, gdy równoległe silne objawy urojeniowe lub halucynacyjne utrzymują się przez co najmniej 1 miesiąc (lub krócej w wypadku skutecznego leczenia).

Źródło: American Psychiatrie Association, 1994, s. 285-286.

W ostatnich latach wyodrębniono trzeci wzorzec schizofrenii, zwany schizofrenią

0    postaci zdezorganizowanej (Ratakonda

1    in., 1998; Toomey i in., 1997). Jak sama nazwa wskazuje, wzorzec ten charakteryzu-

Schizofrenia zdezorganizowaną nazywaną bywa także schizofrenią hebefreniczną (F20.1 w ICD-10).

je się głównie chaotyczną, pozornie bezcelową mową i zachowaniem. W minionym stuleciu zaliczano go zresztą do klasycznych typów schizofrenii, nazywając „hebefrenią”. Aby ten obraz jeszcze bardziej skomplikować, Dolphus wraz z zespołem (1996), posługując się statystyczną techniką analizy skupień wyodrębnił co najmniej cztery postacie schizofrenii: (1) pozytywną, (2) nega-