o mnuuizm
Niniejsze wprowadzenie do hinduizmu daje okazję doi refleksji nad tymi kwestiami. Zaczyna się od postawienia pytania o to, w jaki sposób odmienne punkty wyjścia wpły-| wają na nasz obraz i rozumienie hinduizmu. W jakiej mierzei różne są na przykład motywy wyznawców i badaczy, jaki różnią się wyciągane przez nich wnioski? W następnym roz-l dziale dowiadujemy się, jakie znaczenie mają dla hindusów! tradycja zawarta w świętych tekstach, jej objawienie w za-1 mierzchłej przeszłości oraz przekazywanie jej z pokolenia na I pokolenie przez kapłanów, guru i gawędziarzy.
Jedno z istotnych pytań rozważanych i przekazywanychl od wieków przez hindusów brzmi: „Kim jestem?”, lub mó-1 wiąc inaczej: „Czym jest Jaźń?”. Filozofowie roztrząsali na-1 turę Jaźni, jej związek z Bogiem i światem; to, czy trwa ona I po śmierci i w jakim stopniu na Jaźń wpływają nasze działa-1 nia. Są to nadal istotne kwestie. W rozdziale 3 zobaczymy! jak spierano się o nie dawniej i jakie mają znaczenie współ- j cześnie.
W następnych dwóch rozdziałach zapoznamy się z panteonem hinduskich bogów i bogiń, z opowieściami, które j ich dotyczą, sposobem ich przedstawiania w rzeźbie i malarstwie, a także kultem, którym są otaczani. Spotkamy się z opisami Ramy, Sity, Durgi, Ganeśi,Wisznu, Śiwy i Krysz- j ny. Zobaczymy też, jak hindusi rozumieją bóstwo. Czy oddają cześć wielu bogom naraz, czy raczej formom jednego-boskiego bytu? A może obydwie koncepcje są po trochu] prawdziwe?
W XVII i XVIII wieku Europejczycy, zetknąwszy się po raz pierwszy z hinduskimi koncepcjami bóstwa oraz rytuałami i życiem społecznym, byli zaskoczeni i zaszokowani.] To, co ujrzeli, oglądali przez pryzmat własnej religii i kultury i porównywali z własnym doświadczeniem, częstokroć wyciągając nieprzychylne wnioski. W rozdziale 6 zastanowimy się nad związkami z hinduizmem przybyszów z Europy i Ameryki i pokażemy wpływ brytyjskiego kolonializmu na zmiany religijne w Indiach w ostatnich wiekach. Już we wczesnej fazie wzajemnych kontaktów reformatorzy hindur
»cy i brytyjscy administratorzy apelowali o równouprawnienie i zmiany społeczne, szczególnie w odniesieniu do kobiet I grupy, którą hindusi z wyższych klas naznaczyli piętnem Lniedotykalności”. W rozdziale 7 zajmiemy się poglądami Kobiet i niedotykalnych, dalitów - jak ich się obecnie nazy-Iwa - oraz ich pozycją w hinduizmie.
[ Nie tylko te dwie duże mniejszości podały w wątpliwość Efctotę bycia hindusem. Ci hindusi, którzy przeciwstawili się fodwiecznym naukom swej religii i przepłynęli „czarne wody”, wyszli poza obręb świętego terytorium Indii. Niemniej rw społecznościach hinduskich na całym świecie stawia się ■świątynie, rozwijają się ruchy religijne, przekazuje się na-stępnym pokoleniom idee i rytuały hinduizmu. Nauczanie ■dotyczące pewnych aspektów hinduizmu kieruje się nawet Ido zainteresowanych niehindusów, i dlatego pojawiło się ■pytanie, czy hinduizm jest religią wyłącznie dla tych, którzy ■urodzili się w hinduskich rodzinach i w obrębie hinduskich Ikast, czy też stał się obecnie religią misyjną, i Te i inne zagadnienia dotyczące tożsamości hinduizmu postały omówione w ostatnim rozdziale. Czy jest to jedna ireligia, czy wiele różnych religii określonych indywidualnie rprzez region, kastę lub sektę? Czy jest to w ogóle religią? [Czy powinniśmy zatem ponownie spojrzeć na samo zagadnienie religii? Mimo że nie można zadowalająco odpowiedzieć na powyższe pytania, analiza poszczególnych kwestii pozwala docenić niezwykłą złożoność, różnorodność i dy-l namikę tego wszystkiego, co nazywamy hinduizmem.