4. Transmigraga Jaźni
ważniejsza będzie modlitwa i 0(^a
nakźe koncepcją religijną, do któ"^6 Czc* bóstwu.
wszyscy hindusi, jest idea karmana^ Częst0 odwołują 9
I| Karman, joga i Jaźń
■Nawet w skrótowym omówieniu hinduskich koncepcji [■(tyczących Jaźni nie można pominąć dwóch popularnych Eojęć: karmana i jogi. Słowa te weszły do języka potocznego i to nie tylko w Indiach, lecz również na Zachodzie, gdzie Barman częstokroć wiązany jest z fatalizmem i reinkarnacją, a jogę — zwykle hathajogę - uprawia się w celu poprawy Kirowi a i samopoczucia. Słowa te występowały już w upa-jniszadach i Bhagaioadgicie; omawiali je Sankara, Ramanu-Jdźa i Madhwa. Jako idee znane były ascetom i mędrcom I ^najdawniejszych Indiach.
■Każdy, kto zna opowieść o Buddzie, zdaje sobie sprawę, Iż*współczesne mu społeczeństwo indyjskie było w oczach ■ichowego wędrowca miejscem przepełnionym nieszczęściem i niepokojem. Szczęście było czymś tymczasowym, Łbyt szybko następowały po nim starość, choroba i śmierć, wak pokazują badacze, był to również czas zmian społeczno-politycznych, urbanizacji i erozji wiejskiego stylu życia oraz ■raązanej z nim organizacji społecznej. Rozwój miast powiększył mobilność mieszkańców i przyczynił się do wzro-■Btu komunikacji. Nowe idee przenosiły się z miejsca na Kiejsce, podobnie jak ludzie. Wielu z tych, którzy wyrzekli pię społeczeństwa, aby wędrować i praktykować ascezę, wy-[ znawało pogląd, że indywidualna osobowość czy też Jaźń śansmigruje po śmierci do nowego ciała i że ów cykl po-śownych narodzin {samara) jest powodowany przez ciąg przyczynowo-skutkowy związany z działaniem (karman). Hrocesowi temu podlegają wszystkie istoty żywe, a dobre płziałania mogą przynieść pomyślne rezultaty i lepsze naro-faziny. Wielu nie potrafiło jednak zaakceptować cierpienia p nieuchronności kolejnych etapów cyklu, dążyli więc do wyzwolenia z ciągu ponownych narodzin. Asceci próbowali ■Óżnych sposobów przerwania tego cyklu poprzez odizolowanie się od społeczeństwa, poddawanie się postom i samo-mdręczeniu, otaczanie się symbolami przypominającymi m cierpieniu i śmierci oraz oddawanie się medytacji. Uwa-