KONKWISTADOR NA MORZACH MROKU
Gdy ukazuje się W mroku gwiazd Micióskiego, na scenie literackiej epoki rozwinęła się już w pełni twórczość Kazimierza Tetmajera, który od czasu II Serii Poezyj (1894) uznany zostaje za pokoleniową wielkość; Kasprowicz jest już autorem tomu Ginącemu światu (1901), a Staff wydaje Sny o potędze (1901).
Tacy są współcześni partnerzy dialogu, w którym debiut poetycki Micińskiego przemówił odrębnym i własnym głosem. Z partnerów przeszłości warto wspomnieć jako tło, wobec którego ustawiano się polemicznie, abstrakcyjnie dydaktyczną poezję Asnyka oraz Słowackiego jako żywą, trochę przeciw Mickiewiczowi na nowo podjętą tradycję, zwłaszcza dzieła okresu mistycznego z Królem-Duchem na czele. /J)
Twórczość poetycka Tetmajera prostuje ścieżki dla pokolenia zwolenników Przybyszewskiego. Tetmajer wypowiada nastroje rozczarowania do pozytywistyczno-ugodowych programów, którymi częstowano młodzież wchodzącą w życie/ w latach dziewięćdziesiątych. Zniechęcenie i niewiara ,.człowieka z końca wieku”, którą manifestuje z me spotykaną dotąd otwartością, zyskuje mu licznych słuchaczy, zawiedzionych, znudzonych i rozczarowanych loialistyczno-stańczykowska fra-zeologią, a jeszcze me porwanych, jeszcze nie zelektryzowanych budzącym się prądem niepodległościowym, którego bieguny, socjalistyczny i endecki, w latach patriotycznych obchodów rocznicy powstania kościuszkowskiego i słynnej manifestacji ku czci Kilińskiego (Warszawa 1894) nie wyróżniły się jeszcze zbyt antagonistycznie •— czego dowodem działalność „Głosu”.
5