DSC03764

r

dsrję" na Polesie. Wiąże się z krakowskim środowiskiem Ji_ tenckim, jest takie czynnym uczestnikiem ruchu studenckiego. Debiu hue w 1895 poematem Łazarze, wspólnie z Sewerem (Ignacym Maciejowskim) pisze sztukę Marcin Luba, wystawioną w teatrze krakowskim. W 1896 otrzymuje drugą nagrodę „Czasu” (pierwszą dostał Tetmajer za Księdza Piotra) aa nowelę Mwcęicielka.

Następnie studiuje w Ninuczcch filozofię i psychologię (Berlin i Lipsk). Spotyka się z Wincentym Lutosławskim i Przybyszewskim. W 1897 wyjeżdża na zaproszenie Lutosławskiego do Hiszpanii, gdzie żeni się z Marią Dobrowolską, córką bogatych ziemian z Białorusi.

Po powrocie do kraju osiada w Krakowie, często przebywa w Zakopanem. Współpracuje' z „Życiem” krakowskim, w 1902 wydaje swój jedyny tom poezji W mroku gwiazd. W 1906 publikuje tom szkiców Do iridel duszy polskiej oraz dramat Kniai Potomkiń, będący przetworzeniem rzeczywistych wydarzeń (które zresztą posłużą później Eisensteinowi za temat słynnego filmu Pancernik Potiomkin). W 1909 wydaje tragedię z dziejów Bizancjum W mrokach złotego pałacu czyli Bązilissa Teofanu. Wiąże się z kolei z Warszawą, pisuje artykuły publicystyczne (m. in. do „Tygodnika Ilustrowanego”). W 1910 wydaje powieść pt. Nietota. Księga tajemna Tatr, a w 1913 następną pt. Xiądz Faust; obie te powieści budzą liczne zastrzeżenia krytyki.

Wybuch wojny zastaje Midńsldego na Polesiu, wywieziony jako obywatel austriacki do Kaługi, wraca do Warszawy, ale w 1915 opuszcza kraj i wyjeżdża do Moskwy, gdzie poświęca się publicystyce politycznej w duchu braterstwa narodów słowiańskich w obliczu germańskiego zagrożenia. W okresie rewolucji zostaje oficerem oświatowym w korpusie Dowbora-Muśnickiego. Ginie zabity na Białorusi w lutym 1918. W rękopisach pozostawia wiele dramatów (m. in. Ttrmopile polskie), powieści (częściowo publikowana w prasie za życia, ale wydana w całości dopiero w 1926 — Wita).

!«:

W 1931 podjęto wydanie Pism pośmiertnych, poprzestano jednak na pierwszym tomie (powieść Mene-Mene-ThekeUUpha-risim, poemat prozą Niedokonany). W 1936 wydano powtórnie Do źródeł duszy polskiej. Już po wojnie w 1957 ukazał się wybór poezji W mroku gwiazd i inne poezje, opracowany przez Jana Józefa Lipskiego (Państwowy Instytut Wydawniczy); w 1969 — Wybór poezji (Czytelnik); w 1976 — Poezje uybram w opracowaniu Piotra Kuncewicza (Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza).

*

Jest moim miłym obowiązkiem podziękować red. Teresie Podoskiej nie tylko za pieczę nad całością wydania, ale zwłaszcza za istotną pomoc jeśli idzie o układ utworów. Jej doświadczenie edytorskie zawsze okazywało się niezwykle cenne.

Jan Prokop

3*. 33