DSC04219

23H OHN/AltY WYMTfSI •O W A NI A I KTHATyOHAriA

23H OHN/AltY WYMTfSI •O W A NI A I KTHATyOHAriA

etapie zaniki położenie hi| litologicznym

Te ostatnie tworzyły sit; w końcowym i martwego. Świadczy o tym ich różne stepowanie w różnych pod względem nych. Ily zaatoiakowe w takiej pozycji nicż poza Basenem Grudziądzkim (np

^lodu. ^Bt“gna|i| o metryczne i _Wy. itworach Mtik.

tralygraneznej opigywano rów w Gniewie — A. Makowska'

1973, miąższość do 3 m).

Do okresu zaniku lądolodu stadiału przedgrudziądzkiego należą po. nadto piaskowce i zlepieńce w stropie II fluwiogiacjału (nazewnictwo R. Ga łona), czyli bezpośrednio pod gliną zwałową (E. Drozdowski, S, Krajewski, 1978). Zlepieńce takie, znane na obszarze doliny dolnej Wisły od niemal stu lat (A. Jentzsch, 1882, 1901), są według E. Drozdowskiego ważnym poziomem korelacyjnym, ponieważ występują zawsze w jednakowej sytuacji stratygraficznej.

Z osadów leżących na glinie zwałowej bądź ją zastępujących i powstałych podczas zaniku lądolodu stadiału przedgrudziądzkiego pobrano próbki do oznaczenia wieku absolutnego (E. Drozdowski, 1979). Cztery daty uzyskane metodą termoluminescencji zawierają się w przedziale 43 000—51 000 lat B. P. Daty te są bardzo ważne, nie tylko bowiem po raz pierwszy określają wiek zaniku lądolodu stadiału przedgrudziądzkiego nad dolną Wisłą, ale pozwalają na pośrednie wnioskowanie o wieku starszych poziomów zlodowacenia północnopolskiego na tym obszarze.

Innym ważnym osadem stadiału przedgrudziądzkiego są na obszarze ekstraglacjalnym utwory lessowe. Stosując nomenklaturę H. Ma-ruszczaka (1980), do tego poziomu należy zaliczyć less młodszy dolny (LMd). Jest to less węglanowy, z mniejszą niż poprzednie poziomy lessu zawartością iłu koloidalnego oraz A1₂0₃. Jego miąższość osiąga zazwyczaj 2—3 m. W lessie tym występują struktury poligonalne głębokości

m

Fig. 91. Profil osadów neo-plejstoceńskich w Kępnie na Nizinie Wielkopolskiej Wg K. Rotnickiego i K.

Tobolskiego, 1969)

1 — glina zwałowa zlodowacenia środkowopolskiego, 2 — iły i mułki interglacjału eem-skiego; zlodowacenie północ-nopolskie: 3 — mułki, i — piaski rytmicznie warstwowane z klinami zmarzlinowymi, 5 — torf i mułki organiczne, 6 — piaski ze żwirem

do 2, a miejscami i do 3 m. Długość boków poligonów dochodzi do 15 m. Poligony tworzyły się w warunkach trwałej zmarzliny, przy głębokości sezonowego rozmarzania do około 1 m.

W lessie zaznaczają się cienkie warstwy oglejenia. Świadczą one o lokalnie zwiększonym nawilgoceniu, zapewne w dnach powstających w czasie akumulacji pyłu lessowego obniżeń zamkniętych. Formułowane