DSC04334 (2)

Genealogia moralności

Pismo polemiczne

Trzy rozprawy, z których składa się Genealogia, pod względem wyrazu, zamysłu i sztuki zaskakiwania są może najbardziej niesamowitą rzeczą, jaką dotąd napisano. Jak wiadomo. Dionizos jest tez boeiem mroku. Za każdym razem początek, który ma zwodzić, chłodny, naukowy, nawet ironiczny, celowo eksponowany, celowo zwodniczy. Stopniowy wzrost niepokoju, pojedyncze błyskawice. nader niemiłe prawdy głucho pomrukujące z oddali - aż wreszcie rzecz osiąga tempo feroce, z jakim wszystko gna naprzód w ogromnym napięciu. Za każdym razem na końcu, przy akompaniamencie naprawdę przeraźliwych detonacji, nowa prawda widoczna pośród gęstych chmur. Prawdą pierwszej rozprawy jest psychologia chrześcijaństwa: jego narodziny z ducha resen-tymentu, a n ic. juk się chętnie wierzy, z „ducha” — ruch z istoty opozycyjny, gwałtowna rebelia przeciw panowaniu wartości dostojnych. Rozprawa druga rozwija psychologię sumienia: nie jest ono. jak się chętnie wierzy, „głosem Boga w człowieku” — jest to instynkt okrucieństwa, który zwraca się wstecz, nie mogąc się rozładować w kierunku na zewnątrz. Okrucieństwo jako jedno z najstarszych i niezaprzeczonych podziemi kultury tu po raz pierwszy wydobyte nu światło dzienne. Trzecia rozpruwa daje odpowiedź na pytanie, skąd się bierze

ogromna moc ideału ascetycznego, ideału kapłana, choć jest to ideał par excellence szkodliwy, wola kresu, ideał decadence. Odpowiedź: nie stąd. że za plecami kapłanów, jak to się zwykło wierzyć, działa Bóg. lecz faule de mieux — stąd. że był on wcześniej jedynym ideałem, że nie miał konkurenta. ..Człowiek bowiem woli chcieć nicości niż nie chcieć niczego”... Przede wszystkim brakowało przeć i w - ideału - a z do Zaratustry. Zrozumiano mnie. Trzy decydujące prace przygotowawcze psychologa w kwestii przewartościowania wszystkich wartości. Książka ta zawiera pierwszą psychologię kapłana.