DSC06994 (2)

LXIV BADANIA NAD SZARZYŃSKIM

defekt, przynoszą mianowicie teksty, które budzą dużo I wątpliwości, już bowiem do pierwodruku, sporządzonego — ] jak wiemy — przez „osobą duchowną”, która nie miała odpowiednich kwalifikacji edytorskich, zakradły się błędy, prostowane przez pracowników takich, jak znawca, i to doskonały, języka staropolskiego, Aleksander Bruckner, czy jak z językiem tym nie obeznany filolog klasyczny, Tadeusz Sinko. Obaj oni, bezradni wobec wspomnianych błędów, popuszczali wodzów fantazji raczej, niż liczyli się z faktami językowymi. Osiągnięcia ich i potknięcia sumienne zreferował Błoński, ale jego wywody językoznawcze są najsłabszą, niestety, częścią jego znakomitej monografii.

Wydaniom tym, poczynając od r. 1843, towarzyszyły studia o Sępie i jego twórczości literackie i historyczne, pisywane przez ludzi, którzy byli niewątpliwymi miłośnikami świetnego poety, ale nie umieli znaleźć klucza do przeniknięcia tajników jego twórczości. Pierwsze ogłaszali pisarze, Kraszewski, Sienkiewicz, Faleński aż po Jastruna i Przybosia, następnie filologowie w rodzaju Brucknera i Sinki oraz uczestników przedstawianego poprzednio sporu w ostatnim dziesięcioleciu; drugie ogłaszali historycy, badacze archiwów dawnej ziemi lwowskiej, poszukujący wiadomości o rodzinie Szarzyńskich i ich przyjaciołach.

Dzięki pracom jednych i drugich wyłania się z mroków przeszłości tajemnicza postać „autora jednej książczyny” ze swoimi niepokojącymi zagadkami, których definitywnie rozwiązać nie umiemy, nie mamy bowiem odpowiednich dokumentów. W zamian za to, dzięki wysiłkowi kilku pokoleń badaczy, historyków literatury, ta „jedyna książeczka”, przemawiająca do miłośników dawnej a prawdziwej poezji, uderza czytelnika współczesnego swą niezwykłą głębią jako dokument zmagania się człowieka z losem, odznaczający się wyjątkową wymową artystyczną.

x. bibliografia wydań mikołaja sępa szarzySiskiego

1.    Mikołaja Sępa Szarzyńskiego Rytmy abo wiersze polskie. Po jego śmierci zebrane i wydane. [Lwów] Roku Pańskiego 1601.

Unikat w Bibliotece PAN w Kórniku. Sg. 13294.

2.    Rytmy Mikołaja Sępa, wyd. J. Muczkowski, Poznań 1827.

Wznowienie nr 1.

3.    A. Bruckner, Źródła do dziejów literatury i oświaty polskiej. 3. Sępa Szarzyńskiego wiersze nieznane, ^Biblioteka Warszawska# 1891, III, s. 531—552.

Teksty w rękopisie Bibl. Zamojskich w Warszawie nr 1049 (obecnie w zbiorach Biblioteki Narodowej, sg. BOZ 1049) oraz uwagi o ich stosunku do nr 1.

4.    Mikołaja Sępa Szarzyńskiego Poezje, z pierwodruku (1601) i rękopisu wyd. Ignacy Chrzanowski, Biblioteka Pisarzów Polskich nr 42, Kraków 1903.

Wydanie staranne łączy nr 1 i 3; teksty rękopiśmienne w układzie wydawcy, z dodatkiem wariantów rękopiśmiennych.

5.    Wznowienie wydania poprzedniego w tej samej BPP, nr 66, Kraków 1913.

6.    Mikołaj Sęp Szarzyński, Rytmy oraz anonimowe pieśni i listy miłosne z wieku XVI. Oprać. T. Sinko, BN I, nr 118, Kraków 1928.

Wydanie obficie komentowane powtarza nr 5 z przeoczeniem Epitafium [...] Annie Stawskiej oraz pominięciem O Kasi i o Pasiu fraszki.

7.    Mikołaj Sęp Szarzyński, Rytmy abo wiersze polskie. Oprać. J. Sokołowska, Warszawa 1957.

BN 1/118 (M. Sęp Szarzyński: Rytmy) 5