IB prawo żądania od policji ora* innych organów lub instytucji pań-stwowych. organów samorządu terytorialnego, stowarzyszeń i organiza-cyi społecznych w zakresie ich działania, a także od osób fizycznych pomocy w wykonywaniu czynności służbowych.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 12 czerwca 2003 r. w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania uprawnień i obowiązków kuratorów sądowych stanowi, iż powierzenie kuratorowi sądowemu sprawowania nadzoru powinno nastąpić bezzwłocznie, nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, albo od dnia zwrotu akt sądowi I instancji lub otrzymania orzeczenia do wykonania. Kurator rodzinny, któremu powierzono sprawowanie nadzoru, zaznajamia się z aktami sprawy i innymi niezbędnymi źródłami informacji o podopiecznym, a w szczególności z przebiegiem dotychczasowych nadzorów, nawiązuje pierwszy kontakt z podopiecznym nie później niż w ciągu 7 dni od daty wpływu prawomocnego orzeczenia do zespołu kuratorskiej służby sądowej; poucza podopiecznego o prawach i obowiązkach wynikających z orzeczenia sądu oraz omawia sposób i terminy ich realizacji; planuje wobec podopiecznego I oddziaływania prołUaktyczno-resocjalizacyjne i opiekuńczo-wychowawcze; współpracuje z rodziną podopiecznego w zakresie powyższych oddziaływań; udziela podopiecznemu pomocy w organizowaniu nauki, pracy i czasu wolnego oraz w rozwiązaniu trudności życiowych; kontroluje zachowanie podopiecznego w miejscu zamieszkania, pobytu, nauki i pracy oraz współdziała z organizacjami, instytucjami, stowarzyszeniami i innymi podmiotami, których celem działania jest pomoc podopiecznym. Kurator _Irodzinny składa sądowi pierwsze sprawozdanie z objęcia nadzoru nie później niz w ciągu 14 dni od dnia nawiązania kontaktu z podopiecznym, kolejne zaś sprawozdania z przebiegu nadzoru — na żądanie sądu lub w terminach określonych przez sąd. W sprawozdaniu z objęcia nadzoru kurator rodzinny przedstawia diagnozę środowiskową, zamierzenia resocjalizacyjne, metody prowadzenia nadzoru, warunki osobiste i bytowe podopiecznego, zadania do realizacji, prognozę resocjalizacyjną oraz podaje źródła informacji o podopiecznym. W sprawozdaniu z zakończenia nadzoru kurator rodzinny opisuje jego przebieg, ze szczególnym uwzględnieniem realizacji planu pracy z podopiecznym oraz oceny wykonania obowiązków i postawy podopiecznego w okresie nadzoru.
Zawodowy kurator rodzinny sprawuje nadzory w sprawach trudnych lub wymagających bezzwłocznego podjęcia czynności, kontroluje prawidłowość i efektywność sprawowania nadzorów oraz innych czynności zleconych sądowym kuratorom społecznym, przedstawicielom stowarzyszeń, organizacji i instytucji oraz osobom godnym zaufania, a ponadto, w uzasadnionych przypadkach, zgłasza sądowi potrzebę wystąpienia do
rganu statutowego stowarzyszenia, organizacji lub instytucji z wnio-■°kiem o zmianę przedstawiciela wyznaczonego do wykonywania czynnoś-[ cj Kwiczanych, z nadzorem. Ponadto kurator zawodowy udziela pomocy | kuratorom społecznym i innym osobom sprawującym nadzory, zwłaszcza I poprzez udzielanie instruktażu w zakresie metod i form pracy oraz orga-I nizowanie szkoleń dla tych osób, pozyskuje osoby do sprawowania firnk-■ cji sądowego kuratora społecznego, informuje kierownika zespołu kura-I torskiej służby sądowej o nieprawidłowym sprawowaniu funkcji przez sądowego kuratora społecznego, a organy nadrzędne stowarzyszeń i organizacji ^ o sposobie sprawowania nadzoru przez ich przedstawicieli.
I Kurator przygotowuje i występuje do sądu z odpowiednio uzasadnionymi wnioskami w sprawie zmiany orzeczenia sądu i dołącza do nieb akta nadzoru i inne stosowne dokumenty oraz uczestniczy w posiedzeniach wykonawczych sądu dotyczących podopiecznych.
Ustawa o kuratorach stanowi, iż wywiad środowiskowy sporządzony przez kuratora sądowego powinien zawierać informacje dotyczące zachowania się nieletniego, jego warunków wychowawczych, sytuacji bytowej rodziny, przebiegu nauki nieletniego, sposobu spędzania czasu wolnego, kontaktów środowiskowych, stosunku do rodziców lub opiekunów, podejmowanych działań wychowawczych, stanu zdrowia oraz znanych środo-wiskU| uzależnień nieletniego. Zapis ten precyzuje rozporządzenie Ministra * Sprawiedliwości z 16 sierpnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad fj trybu przeprowadzania wywiadów środowiskowych o nieletnich, które jednoznacznie wprowadza obowiązek kuratora przedstawienia się z imienia i nazwiska oraz poinformowania nieletniego i jego rodziców lub opiekunów o pełnej nazwie i adresie instytucji, którą reprezentuje oraz o celu przeprowadzania wywiadu środowiskowego. Wywiad środowiskowy przeprowadza się w miejscu zamieszkania lub pobytu nieletniego, jego rodziców lub opiekunów, jak również w szkole lub miejscu pracy me-letniegp. JCurator przeprowadzający wywiad środowiskowy jest obowiązany zachować w tajemnicy wszystkie okoliczności, o których dowiedział się w związku z przeprowadzeniem wywiadu.
Ustawa nakłada na kuratorów bardzo szczegółowe obowiązki. Zawodowy kurator sądowy jest zobowiązany do:
- występowania w uzasadnionych przypadkach z wnioskiem o zmianę lub uchyleni® orzeczonego środka.
- przeprowadzania na zlecenie sądu lub sędziego wywiadów środowi
skowych, ...
_ wapólpr^y z właściwym samorządem i organizacjami społecznymi, które statutowo zajmują się opieką, wychowaniem, resocjalizacją, liże niem 1 |gg§gS P°mO0y Bpg w środowisku otwartym,