DSC07633 (2)

— rim,KT mrmwt

II VI*VV \ BOH! k

inir

#

I i

£

i

JllTOWW

74. Lubow Popowa, Aleksander Wiesnin, projekt dekoracji do widowiska masowego W. Meyerholda Walka i zwycięstwo, zorganizowanego dla uczczenia III Międzynarodówki, 1921

orkiestra wojskowa, parada wojskowa, pirotechnika, kostiumy - grupa chłopców, jedno dziecko, grupa siedemdziesięciu żołnierzy, trzy kobiety itd. 0 ile w pierwszym przedstawieniu kręciły się koła, poruszały podesty, zmieniało się światło, to w tym ostatnim spektaklu po scenie (zazwyczaj przedstawienia odbywały się na wolnym powietrzu) jeździły auta, dzwoniły telefony, gotowano koguta, maszerowało wojsko.

Purystyczna negacja scenografii zbiegała się w czasie z dążeniem do całkowitej mechanizacji nie tylko sceny ale i całej architektury

164

teatralnej. Wynikiem tych zamierzeń byty projekty ..teatru totalnego" opracowane przez Gropiusa dla Piscatora, czy polskiego ..teatru symultanicznego" Syrkusów. „Scena w nim rozbita jest na dwie części: stałą i ruchomą — pisali polscy projektodawcy — część stała to proscenium i scena głębna. Część ruchoma - to dwa pierścienie okalające widownię i posiadające zdolność ruchu okrężnego dookoła niej. Pierwszy pierścień obracać się może dookoła widowni z dowolną szybkością i w dowolnym kierunku. Umieszczono na nim dodatkowo zapadnię i mniejsze obrotówki. Niezależnie od pierścienia pierwszego obraca się dookoła widowni również pierścień drugif...] Oba pierścienie skonstruowane są jako rodzaj okrętów, poruszających się w basenie napełnionym specjalnym płynem, dla uniknięcia hałasu, który by musiał powstać przy innym środku obrotuj...] RUCH występuje jako zupełnie samodzielny środek widowiska - element bogaty i wielopos-taciowy [...] Ruch sceny staje się odpowiednikiem ruchu ŻYCIA -jednak odpowiednikiem skomponowanym nie na sposób życia - lecz na sposób teatru. To samo dotyczy światła - jako samodzielnego i pełnowartościowego elementu. Tylko światło dzieli scenę od widowni, albo widownię ze sceną łączy (nie ma kurtyny!); tylko światło wyznacza widowni miejsce, na które ma zwrócić uwagę - wyobrażamy sobie sztukę, w której światło i głos grać będą na małym odcinku scenki obrotowej lub na rozmaitych punktach i w różnych poziomach ogromnego aparatu scenicznego, jakąś nową kompozycję JEDNO-CZESNOŚCIf...!"³⁷.

PRODUKTYWIZM

Miejscem najbardziej żarliwych sporów kondensujących problematykę konstruktywistyczną stał się moskiewski Instytut Kultury Artystycznej (Inchuk). Tam doszło najpierw do ostrego starcia między konstruktywistami a Kandinsky'ym i akceptującymi jego program su-prematystami, tam też nastąpiło przejście konstruktywizmu w jego kolejną fazę - produktywizm. Z historią Inchuku nierozerwalnie zwią-