DSC07893 (2)

72

72

Kanast -		lmperutivus łhturi
Liicsb*	imnerativus praesentis
1 Siug	2. nolil	2.    nolfto 3,    nollto
Wur.	2. nolite!	2.    nolitote! 3.    nolunto!

Ut consecutivum. Ut ternporale.

XXII. LECT10 N/ICESIMA ALTERA

tdBao, -ere, -emi, -empcum odbierać, wydrzeć

amplns. -a, -aa obszerny, widki, pełen godności, zaszczytny castra, -onm obóz, obóz wojenny cffcumsto, -ire, -steti stać naokoło, otaczać, oblegać

disertns, -a, -um wymowny, jasny, zrozumiały

Epaminoodas. -ae Epaminondas, wódz i polityk tebańsld, 420—362 p.n.e., zginął w bitwie pod Mantineą expeto. -ere, -hi, -ltnm dążyć do czegoś, żądać, domagać się

exspiro, -are, -ari, -atum wyzionąć ducha, umrzeć

item znowu, po raz wtóry ■lando, -are, -avi, -atum powierzyć, polecić, przekazać

mimsterium, -u służba, zatrudnienie, urząd molior, -iri, -Ftus sum z trudem tworzyć, budować, trudzić się num czy, czy może osculor, -ari, -atus sum całować par, paris równy

redpio, -ere, -cepi, -ceptum cofnąć, przyjąć, wziąć

semiammus, -a, -um na pół umarły socius, -u towarzysz, przyjaciel sordidus, -a, -um brudny, pospolity, nędzny, podły

spedosus, -a, -um piękny, wspaniały spiritus, -us m duch, oddech, tchnienie sterno, -ere, stravi, stratum rozścielić, równać, wybrukować (drogę) {por. hi strada, poi. autostrada)

Thebanus, -i Tebańczyk ullus, -a, -um jakiś uter, utrą, utrum który z dwóch velut jak, jakoby

ZDANIA PODRZĘDNE SKUTKOWE (UT CONSECUTIVUM)

Rozpoczynają się od spójników ut(uti) że; ut non że nie (ut nemo że nikt, ut nihil że nic itp.). W zdaniu nadrzędnym występują często wyrazy: ita, sic tam, tak\ adeo do tego stopnia; tantopere tak bardzo; tot tyle\ talis takt, tantus tak wielki. Orzeczenie zdania podrzędnego skutkowego występuje w koniunk-trwie praesentis, imperfecti lub perfecti w zależności od tego, czy skutek trwa

_ad»l (coniunctivu8 praesentis), czy też miał miejsce w przeszłości (coniunc-im perfecti lub perfecti), np.: Epaminondas fuit lam disertus, ut nemo rj-jjebanus par ei esset eloquentia. Epaminondas byl tak wymowny, że żaden j-gbańczyk nie byl mu równy w wymowie. Po wyrażeniach nieosobowych: est, accidit zdarza się; restat, seąuitur, efficitur wynika; mos est, consuetudo est iesl^>v zwyczaju; występują zdania podmiotowe zaczynające się od ut, ut non, które mają odcień zdań skutkowych, np.: Saepe fit, ut homines errent. Często zdarza się, że ludzie błądzą. Saepe factum est, ut homines errarent. Często zdarzało się, że ludzie błądzili.

ZDANIA czasowe z ut temporale

Zdania czasowe wyrażające czynność wcześniejszą zaczynają się od spójnika ut gdy, skoro, orzeczenie wyrażone jest w indicatiyie perfecti.

Zdania okolięznjkowe przyczyny.

XXIII. LECTIO VICESIMA TERTIA

Aetolla, -ae Etolia, kraina w środkowej Grecji

aptus, -a, -um przystosowany, odpowiedni Archilochus, -i Archiloch, poeta grecki z wyspy Faros, VII w. p.n.e. asseąuor, -sequi, -secutus sum osiągnąć, otrzymać at ale

at contra ale przeciwnie cantus, -us śpiew, pienie Cato, -onis Marcus Porcius Cato, Katon, wybitny rzymski mąż stanu, mówca censeo, -ere, -ui, censmn oceniać, sądzić, mniemać

eesso, -are, -avi, -atum ustać, zaprzestać Claudius, -Ii (nazwisko rodu rzymskiego), Klaudiusz, konsul z r. 240 p.n.e. co m piec tor, -plecti, -plexus sum objąć, uściskać, zakochać, zrozumieć co afero, -ferre, -tuli, collatum razem znosić, zbierać, porównywać constantfa, -ae stałość, wytrwałość, konsekwencja

conviva, -ae współbiesiadnik, gość

corrumpo, -ere, -rupi, -raptom zepsuć, zniszczyć

dedaro, -are, -ari, -itm wyraźnie pokazać, oznajmić, wyjaśnić desero, -ere, -serui, -sertum opuścić, porzucić

elabóro, -are, -ari, -atom wypracować, pracować usilnie nad czym, starać się o co

Ennlus, -u Quintus Ennius, Kwintus Enniusz, wybitny poeta rzymski, 239-169 pji.e. epulum, -i uczta, biesiada eruditio, -onis f wykształcenie excellens, -otis wyniosły, wyborny excólo, -ere, -colai, -coltom nauczyć, wykształcać

geometria, -ae miernictwo, geometria gratulor, -ari, -atus sum dziękować, winszować, życzyć szczęścia graritas, -atis f ciężar, powaga, siła Hesiódus, -i Hezjod, obok Homera najwybitniejszy poeta grecki, I poł. VII w. p.n.e