Uniwersytet Szczeciński — Zakład Pedagogiki Specjalnej Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Mani Grzegorzewskiej w Warszawie - Zakład Logopedii
Streszczenie
Przedmiotem rozważań są problemy związane z odróżnianiem w dziecięcej wymowie wadliwych artykulacji od fizjologicznych odmienności. Pod dyskusję poddano kryterium lingwistyczne (wyróżniające: substytucje, elizje, deformacje), stosowane w logopedii (wraz z kryterium wieku: do 5-7 r.ż., > 5-7 r.ż.) do odróżniania fizjologii od patologii. Za nieodzowny składnik interpretacji odmienności w dziecięcej wymowie uznano kryterium etiologiczne. Jego rolę przedstawiono na przykładzie własnych badań jakości wymowy u osób z ankyloglosją. W postaci algorytmu przedstawiono kolejność postępowania w ustalaniu przyczyny wadliwej wymowy, za punkt wyjścia przyjmując relacje pomiędzy głoską słuchaną, fonemem i głoską mówioną w osobniczym rozwoju.
Summary
The problems connected with drawing a distinction between defective articulation and physiological dissimilarity of children’s pronunciation are taken under consideration in this paper. The linguistic criterion (substitutions, elisions, deformations) being used in theory of speech therapy (together with criterion of age: < 5.-7., > 5.-7.), which allows to differentiate physiology from pathology, has been raised a question for the discussion. The etiological criterion has been recognized as an indispensable component of interpretation of distinction in children’s pronunciation. Its meaning has been presented on the ground of own research connected with the quality of pronunciation among individuals with ankyloglossia. The order of procedurę into settlement the reason of defective pronunciation is presented in the terms of algońthm and the relations between heart sound, phoneme and spoken sound have been taken into account as the starting point.