DSC08195 (2)

Barbara Ostapiuk

146

Najczęściej, ze względu na wielofunkcyjność anatomicznych struktur uczestniczących w tworzeniu głosek, tworzą one spleciony z sobą łańcuch przyczynowo-skutkowy, nie można więc rozpatrywać ich niezależnie od siebie [zob. m.in. E. Skorek 2001], np. przerost migdałka jako sprawca nieprawidłowego toru oddechowego może prowadzić do braku pionizacji języka

Spróbuj potwierdzić i usunąć przyczynę -► Zaplanuj

(z pomocą laryngologa, ortodonty, chirurga, neurologa...) postępowanie logopedyczne

1 ---

Ryc. 11. Algorytm postępowania w poszukiwaniu przyczyny wadliwej realizacji fonemu

i w związku z tym do dysfunkcji ustnej fazy połykania i do wady wymowy zarazem [por. np. Jastrzębowska, Pelc-Pękala 1999 s. 737], Te same skutki (w innym patomechanizmie) obserwować możemy w przypadku ankyloglosji⁶³ (zob. ryc. 10).

Interpretacja pozanormatywnej dziecięcej wymowy jest szczególnie skomplikowana wtedy, gdy wspólwystępuje kilka czynników. Także dlatego, że „różne przyczyny prowadzą często do tych samych skutków i te same przyczyny powodują niekiedy różne skutki” [Grabias 2001 s. 31]. Łatwo wówczas przeoczyć czynnik współwystępujący z wiodącym, jemu przypisując wszystkie niepożądane zjawiska. Jeśli - powiedzmy - z wadą słuchu, z upośledzeniem umysłowym wspólwystępuje na przykład, błahe w porównaniu z nimi, skrócenie wędzidełka języka, to zbagatelizowanie tego czynnika w terapii obniża jej skuteczność.

Wielospecjalistyczne badania zależności pomiędzy starannie wyodrębnionymi cechami wymowy a czynnikami (fizjologicznymi i patologicznymi) odpowiedzialnymi za ich powstawanie to podstawa logopedycznej teorii wad wymowy. Bez niej trudno mówić o skutecznej logopedycznej praktyce.

⁶³ Wówczas pochopne wydaje się stwierdzenie: „[...] brak unoszenia języka u dzieci ^ wieku szkolnym s'wiadczy o zaburzeniach w mózgowym ośrodku koordynacji tej czynności” [Skorek 2001 s. 61).