DSC06582 (4)

Rozdział 14

Złoża kamieni szlachetnych

R. KOTUŃSK1

Fot. 14.1. Kamienie szlachetne (diament, topaz, turmalin, korund)

Głównymi miejscami występowania złóż kamieni szlachetnych (fot. 14.1) (poza omówionymi poniżej diamentami) na świecie są m.in.: Brazylia (topaz, szmaragd, rubin, szafir, granaty, turmalin, akwamaryn), Sri Lanka (chryzoberyl, szafir, topaz), Madagaskar (turmalin), Afryka Wschodnia

(rubin, granat, turmalin), Indie (granat, chryzoberyl), Australia (szafir, opal), Rosja (topaz, akwamaryn, granaty, chryzoberyl) (rys. 14.1). Tam gdzie rejony występowania kamieni szlachetnych są oddalone stosunkowo niedaleko od wybrzeży morskich, możliwe jest znajdowanie kamieni szlachetnych w osadach aluwialnych zatopionych dolin rzecznych, przybrzeżnych osadach piasz-czysto-żwirowych i in. Krajem mającym szczególnie rozwinięty przemysł wydobywczy kamieni szlachetnych ze złóż przybrzeżnomor-skich jest Sri Lanka. Najstarszym centrum wydobywczym na Sri Lance jest rejon Ratnapury (eksploatowane są tam szafiry, rubin, chryzoberyl, beryl, spinele, granaty, cyrkon, kamień księżycowy, topaz i turmalin). Aluwia rzeki Kału Ganga zawierają te kamienie również w okolicach Kalutary.

3

1 - diament; 2 - bursztyn; 3 - turmalin, rubiny, szafiry, topazy

★

jf 2

Rys. 14.1. Mapa występowania rozsypiskowych złóż kamieni szlachetnych na szelfie oceanicznym Źródło: Rtthle, Szamałek na podstawie rótnych danych.