DSC08745

06-gru-11 12:46

Denis de Rougemont, demaskując różne twarze współczesnego diabła i I biegi, jakie umożliwiają mu obecne funkcjonowanie, wymienia jako podstawom ^: argument przewrotne „przekonanie nas o swoim nieistnieniu”"’. Jest to zadani, tym łatwiejsze, że toposy zawierające wizerunek diabła często nabierają charat. teru ludycznego, groteskowego, stają się przedmiotem manipulacji gry. Krasiclń drwi z popularnych wyobrażeń demonologicznych, ale nie zamierza podważy wiary w demony. Rozdziela te kwestie i, podobnie jak Jan Bohomolec, traktuje działania demona jako realne zagrożenie („Ciężka tam zawsze sprawa, gdzie diabeł miesza”)¹²⁰. Człowiek nie jest jednak wobec niego całkowicie bezsilny

Prawda, iż jak na wszystko jest sposób, jest też i na niego.

Poty bezpieczeństwo w masce,

Póty uciecha w igraszce,

Poty szkodzenia w nadzieje,

Póki kogut nie zapieje. —

Tak mi opowiadała świętej pamięci mamka. Ja w tym upatruję podobieństwa między diabłem a lwem (bo i o lwie też mi opowiadała),

Więc jak z lwami niebezpieczno,

Z diabły i źle, i wszeteczno.

Krasicki odrzuca możliwość przeniknięcia na drugą stronę bytu. Deprecjonuje zabobon, ale nie diabła. Poecie obca jest — co warto zaznaczyć — zarówno postawa zastraszania, jak i nadmiernego oswajania z demonem i grozą mocy piekielnych.

Stereotypowe wyobrażenia na temat antydemonicznej roli koguta przywołuje Krasicki w Antymonachomachii, w opowiadaniu znanej z upodobania do literatury „upiorycznej” Panny Doroty przybliżającej bratu Hiacyntowi pośmiertne losy autora poematu.

Usłyszał, jako autor złego dzieła Od bezbożników na to umówiony,

Jako go zysków nadzieja ujęła,

I nawet o tym został upewniony Jakie bezbożność ukaranie wzięła:

Jak w świętej ziemi nie był pogrzebiony;

Jak panna Anna na rozstajnej drodze Widziała w ogniu jęczącego srodze.

D. de Rougemont, Udział diabla, ptzeł. A. Frybes, Warszawa 1992 s. 19. B T. Kostkiewiczowa, op.cit.

Wiara w war i lekceważona w

lakttrystyki zabc Im kompetencje jtrzeganiem ich dra do dyskusji przesunięcie akc jakość wprowad wania wizerunk W poezji p ibezdelesny dt Polski pogrzeb; mantycznej po zmie prowoku o nadmiar tru] śd rzekomo 1 stanowiły naje oświeconych ć kiewicza, wyśi obrazów rom; dlonego n

Franciszek

„Strzyga.

Na próżno Czary, duc

Morawski tylko z powi nastawienien romantyzm l