DSC08767 (4)

36

Nie obowiązkowymi, lecz użytecznymi dokumentami są instrukcje stanowiskowe dotyczące bezpieczeństwa, postępowania, sterowania, kontroli i in.

• Zapisy, tzn. dokumenty potwierdzające wykonanie ważnych działań projakościowych. Wykonuje się je na specjalnie zaprojektowanych formularzach i są wypełniane sukcesywnie, w trakcie funkcjonowania systęmń! Muszą być one przechowywane przez ustalony czas i nie można na nich dokonywać zmian lub poprawek. W zapisach muszą być podpisy osób zatwierdzających je. Zapisy wymagane normą to m.in.: dane dotyczące przeglądów, projektów, procesów i systemu, weryfikacji i walidacji projektów, dane nt. auditów wewnętrznych, dane potwierdzające szkolenia i kompetencje, wyniki wzorcowania, nadzorowanie zakupów, zgodność wyrobów, działania korygujące, zapobiegawcze i in.

Dokumentacja winna wskazywać na spełnienie polityki i celów jakości, szczegółowych wymagań normy oraz odzwierciedlać rzeczywisty przebieg procesów w organizacji, które w trakcie opracowywania dokumentacji mogą zostać ulepszone przez zespół opracowujący dokument.

4.2. Kluczowe procesy w zarządzaniu według ISO 9001

Pierwszym kluczowym procesem normy ISO 9001 jest proces nazwany „odpowiedzialnością kierownictwa”.

Do głównych zadań naczelnego kierownictwa (oprócz wymienionych w rozdz. 2.3) należą również:

•    uruchomienie procesów wdrażania ISO 9001 z przydziałem do tego koniecznych zasobów,

•    zatwierdzanie sukcesywnie opracowywanych dokumentów do powszechnego stosow'ania, jako określonych standardów organizacji, ocenianie funkcjonowania systemu w trakcie jego okresowych przeglądów i ustalanie wytycznych poprawiania i doskonalenia,

•    motywowanie personelu do zaakceptowania systemu oraz zaangażowania się w jego doskonalenie, m.in. poprzez osobiste zaangażowanie i przykład działania.

Drugim kluczowym procesem ujętym w ISO 9001 i wymagającym nadzoru jest „zarządzanie zasobami”. Do szczególnie ważnych zasobów, wymagających systematycznego i twórczego zarządzania nimi, norma zalicza:

a) Zasoby ludzkie jako reprezentujące znaczną część wiedzy organizacji i jej kluczowych kompetencji. Chcąc być konkurencyjna, organizacja powinna stale doskonalić te zasoby, zwłaszcza poprzez szkolenia (staranne uwzględnianie potrzeb szkoleniowych, zapewnienie właściwych warun-

ków i poziomu szkoleń oraz prowadzenie rejestrów ocen efektywności szkolenia za pomocą: testów, egzaminów, zajęć praktycznych, opinii przełożonych o kompetencjach szkolonych i in.)- Szkolenia są najczęściej stosowanym działaniem zapobiegawczym, umożliwiającym unikanie błędów i poprawną realizację nowych zadań za pierwszym razem. Zrozumienie tego przez naczelne kierownictwo powoduje, że na szkolenia są przeznaczone znaczne środki. Stosuje się też zróżnicowane formy pozwalające na rzeczywisty wzrost kompetencji. Zarządzanie zasobami ludzkimi wymaga również zapewnienia adekwatności zakresu obowiązków do uprawnień i kompetencji, co będzie sprzyjać wzrostowi zaangażowania i produktywności.

b)    Zasoby infrastruktury, z których ważniejsze to:

•    infrastruktura techniczna - obejmująca wyposażenie, oprzyrządowanie wytwórcze i pomiarowo-kontrolne,

•    infrastruktura informatyczna - obejmująca systemy informatyczne, sprzęt, bazy danych, sieci oraz umiejętności ich właściwego wykorzystywania,

•    infrastruktura związana ze stosowanym portfelem technologii - do której, oprócz obu wcześniej wymienionych, wchodzą również: instrukcje, receptury, opisy procesów technologicznych, umiejętność sterowania nimi itp.

Ze względu na ograniczoność zasobów, muszą one być racjonalnie wykorzystywane i odtwarzane w ten sposób, by mogły zapewnić konieczną produktywność wytwarzanych wyrobów oraz spełnić jakościowe wymagania klienta przy możliwie minimalnych kosztach.

c)    Zasoby związane ze środowiskiem pracy. W celu uzyskania zadowolenia klientów wewnętrznych (pracowników) system zarządzania środowiskiem pracy powinien zapewnić:

| bezpieczne, higieniczne i ergonomiczne warunki pracy, w czym pomocne mogą być normy serii PN-N 18000,

•    minimalizację różnych aspektów środowiskowych (odpady, emisje, zanieczyszczenia itp.), w czym pomocne mogą być normy ISO serii 14000,

•    właściwe relacje między podwładnymi i przełożonymi, które sprzyjałyby pozytywnym motywacjom i zaangażowaniu pracowników, do czego pomocne mogą być standardy SA 8000 (społecznej odpowiedzialności), AA 1000 (zarządzania etycznego) oraz znajdująca się w opracowywaniu seria norm ISO 26000.

Trzeci kluczowy proces zawarty w ISO 9001, wymagający nadzoru i zarządzania, to „realizacja wyrobu”, przy czym pojęcie wyrób oznacza zarówno produkt, jak i usługę. Ze względu na dużą różnorodność wyrobów, norma dopuszcza możliwość niespełnienia niektórych wymagań, co jednak powinno być