Pierwotnie halueynogeny otrzymywano z roślin, później z grzybów, a wyjątkowo także z innych źródeł, jak np. bufeteninę z jadu ropuchy. Do grupy hulucyncgcnów należy kilkadziesiąt gatunków kaktusów, grzybów, korzeni, kory drzew, owoców. Bardzo silnym i rozpowszechnionym halueynogenem pochodzenia roślinnego jest LSD — amid kwasu liscrgi-nowego, wyizolowany ze sporyszu przez A. Hofmanna w 1938 r. i uzyskany również poprzez syntezę w 1943 r. w firmie Sandoza w Bazylei. Obydwa odkrycia nazwano „psychicznymi ekwiwalentami bomby wodorowej” (Urban, 320, s. 141).
Wspólną cechą halueynegenów jest ich zdolność do wywołania zaburzeń psychicznych, deformacji procesów psychicznych i świadomości, produkowania złudzeń i omamów. Halueynogeny były znane od niepamiętnych czasów i używano ich w kultach religijnych, szczególnie w Ameryce Środkowej i Południowej. Wiedza o działaniu tych środków była przekazywana z pokolenia na pokolenie przez szamanów, czarowników i lekarzy ludowych. Jako halucynogen był znany wówczas kaktus peyotl (Lophophora williamsi), zawierający meskalinę i lofoforynę. Nadużywanie tych środków powoduje silny stan zatrucia kończący się zejściem śmiertelnym
Do somatycznych objawów zatrucia halucynogenami należą: zawroty głowy, uczucie gorąca i zimna, mdłości, skurcze mięśni, suchość w ustach, niewydolność krążenia, porażenie dróg oddechowych prowadzące do zgonu.
Z objawów psychicznych występują zaburzenia psychomotoryki, zmiana poczucia kształtów, barw, zafałszowana percepcja wzrokowa, niewyraźne widzenie całości, zaostrzenie widzenia detali i kontrastów, zaostrzenie wrażeń słuchowych, wizje wzrokowe. Nastrój ulega zmianie — od błogostanu do depresji. Zarówno LSD, jak i inne halueynogeny wywołują silne uzależnienie psychiczne. Uzależnienia fizycznego nic stwierdzono jednoznacznie. U psychedeiików występuje zjawisko tolerancji, a więc potrzeba zwiększenia dawki, by uzyskać pożądany skutek. Przy dłuższym zażywaniu halucyuogenów następuje psychodcgradacja, stany paranoidalnc, schizo-frenopodobne oraz niebezpieczeństwo samobójstwa w stanach halucynacji i depresji.
| W Polsce Stefan Szuman poddał analizie psychologicznej wizje wywołane zażyciem meskaliny. Szczególnie badał twórczość malarski) powstałą w wyniku zażywania tego środka (S. Szuman Analiza formalna i psychologiczna widzeń meskali-nowych. „Kwartalnik Psychologiczny” 1930, t. J, z. 2, s. 157-'212).