DSCF0052 (2)

przepuszczalność względna dla ropy K, gwałtownie spada. W miarę dalszego wzrostu nasycenia wodą. przepuszczalność względna dla ropy spada dalej, aż wreszcie przy 85-procentowym nasyceniu wodą przepływa już tylko sama woda.

Na rys. 127 b widać, że gdy nasycenie porów wolnym (niezaabsorbowanym) gazem, czyli częściowe nasycenie gazem N_rf# jest bardzo małe. a więc w granicach od zera do około 10°, u przepuszczalność względna dla gazu wynosi zero, dla ropy zaś gwałtownie spada. Ta ostatnia w miarę wzrostu nasycenia gazem spada dalej i osiąga wartość zerową, gdy nasycenie gazem wynosi 80%. a ropą 20%. W tym ostatnim przypadku przepuszczalność względna dla gazu wynosi aż 90% (0.9) przepuszczalności absolutnej k.

Powracając jeszcze do rys. 127 a, rozważymy mikroprzepływ pod kątem widzenia zwilżalności fazy stałej płynami złożowymi, a więc np. taki, gdy ropa zwilża ziarna fazy stałej, czyli nasycenie częściowe, jest ropo-zwilżające N_ttn. względem solanki (wody) zaś faza stała wykazuje własności hydrofobowe, czyli nie zwilżające ją N_cnr«. Analizując w tym przypadku krzywe przepuszczalności względnej spostrzegamy:

—    Gdy nasycenie częściowe cieczy zwilżającej (tutaj ropy) spada od 1 do 0.8%, wówczas przepuszczalność względna dla ropy K, = - gwałtownie spada.

—    Wartość K_>wii spada do zera, gdy nasycenie częściowe tej fazy (tutaj ropy) wynosi jeszcze 15% (w innych przypadkach znacznie więcej).

—    W miarę spadku nasycenia częściowego fazy zwilżającej (ropy) występuje gwałtowny wzrost przepuszczalności względnej dla cieczy nie zwilżającej K_9SW (wody).

—    Gdy nasycenie fazą zwilżającą (ropą) zdąża do zera, wówczas przepuszczalność względna fazy nie zwilżającej (tutaj wody) zdąża do maksimum.

—    Istnieje pewna wartość dla K_zw, praktycznie równa zeru. chociaż nasycenie piaskowca tą fazą (tutaj ropą) jest jeszcze dość duże (w tym przypadku około 15%).

Z tych rozważań można wyciągnąć wniosek praktyczny. Dla każdego ośrodka porowatego istnieje dla ropy pewna wartość nasycenia niezredu-kowalnego N,„ oznaczona na rys. 127 punktem /, przy którym przepływ ustaje. Punkt 2 na tym rysunku nazywa się krytycznym nasyceniem gazu.

Przeważnie część odnośnych pomiarów wykonana była dla złóż sztucznych, wykonanych z kulek szklanych. Zagadnienia te będą więcej skomplikowane i dostarcza innych wartości liczbowych, jeżeli będą w dalszym ciągu opracowane dla złóż zbliżonych kształtem i wymiarami oraz rodzajem fazy stałej do złóż rzeczywistych.

Krzywe izoprzepuszczalnosci. Trójkąt Leverett&. Nasycenie niezredu-kowalne. Rysunki 128 do 130 przedstawiają krzywe tej samej przepuszczalności (izoprzepuszczalnosci względnej w piaskowcu zwilżonym wodą. w którym płyn złożowy składa się z ropy, wody i gazu (27|).

Na rys. 128 przedstawiono krzywe izoprzepuszczalnosci dla ropy. Można z niego odczytać, że np. w punkcie A względna przepuszczalność dla ropy wynosi 10%, gdy nasycenie wodą ma wartość 60%, gazem 6% i ropą 34% (suma 100%). Przy tego rodzaju wykresach należy zwrócić uwagę na jednolity kierunek wzrastających procentów nasycenia, tutaj zgodny z ruchem wskazówek zegara (może być również odwrotny, co nie zmienia wzajemnych zależności). Odczytuje się dalej (na krzywej izoprzepuszczal-

142