Mz
Współczynnik spęczenia kgp Jest tzw. fizycznym wskaźnikiem skrawalności materiału. Określa podatność materiału do odkształceń plastycznych w danych warunkach skrawania. Jest zależny od wielu czynników1 2', a głównie materiału obrabianego, kąta natarcia ostrza, przekroju warstwy skrawanej, prędkości skrawania. Typowy przebieg zmian kgp dla stali w zależności od prędkości skrawania v przedstawiono na rys. 1.8.
ZmnieJ-szanle2 się wartości kgp w zakresie prędkości v1 f v2 tłumaczy się zwiększeniem rzeczywistego kąta natarcia ostrza wskutek tworzącego się narostu (rys.1.3) co wpływa na zmniejszenie odkształceń plastycznych wió-( ra. W zakresie prędkości y-g f wartość kgp rośnie z powodu zanikania narostu oraz wzrostu tarcia zewnętrznego wióra o powierzchnię natarcia ostrza . W zakresie prędkości f|v^ wzrost śpęczenia spowodowany Jest Już tylko zwiększeniem się tarcia. Od prędkości tarcie wióra o ostrze się zmniejsza, co wpływa na zmniejszenie ksp. Powyżej prędkości wartość2
kgp Jest stała.
Rys.1.9. Nierówności na zewnętrznej powierzchni wióra w przekroju
wzdłuż/iym
Proces tworzenia wióra wykazuje okresowość narastania odkształceń i naprężeń. W wyniku tego na zewnętrznej powierzchni wióra występują nierówności powtarzające się w kolejnych elementach wióra (rys.1.9). ZJawisko to występuje tym_wyrażnlej im mniej plastyczny Jest stan odkształcanego materiału[1.2, 1.3]l
Dokładne określenie odkształoeń w obszarze tworzenia wióra na drodze analitycznej Jest bardzo trudne. Zastępując krzywe linie poślizgów z rysunku 1.1 liniami prostymi rozchodząoymi się promieniowo od krawędzi skrawającej otrzymujemy uproszczony model (rys. 1.10), z którego można ustalić tzw. względne odkształcenie postaciowe oraz położenie umownej płaszczyzny poślizgu określone kątem ścinania V .
W procesie odkształcenia plastycznego elementarny odcinek du =
(rys. 1.10) zajmie położenie czyli punkt 'i^, przesunie się wzdłuż
płaszczyzny poślizgu do położenia M2 wykonując drog£ dw.
Miarą odkształcenia postaciowego C w procesie skrawania swobodnego na dowolnej* płaszczyźnie poślizgu określonej kątem «p Jest tangens kąta obrotu'prostej normalnej do tej płaszczyzny.
Zatem
Rozpatrując dowolnie mały element na rys. 1.10 mamy
dw — = du *ctg.p - du • ctg($ + |)
Rys. 1.10. Uproszczony model obszaru tworzenia wióra przy skrawaniu Swobodnym
Czyli dla kąta >p ||
= ctgf - ctg(^ | 4 ) (1.9)
1)
'Przez czynniki rozumiemy te wielkości, które związane są z:
materiałem skrawanym,
- ostrzem skrawającym,
- warunkami skrawania.
Do warunków skrawania zaliczamy: wymiary i kształt warstwy skrawanej, prędkość skrawania, kąt przystawienia oraz sposób chłodzenia ostrza [1.2j.