IMGb41

Wielkością charakteryzującą działanie karbu jest tzw. teoretyczny współczynniki działania karbu lub inaczej teoretyczny współczynnik spiętrzenia naprężeń (kształtu) aj. Wyraża on stosunek największego naprężenia na dnie karbu a„a do naprężenia nominalnego er* w danym przekroju elementu.

Współczynnik a_k jest wielkością związaną wyłącznie z geometrią karbu. Nie zależy od wielkości obciążenia, bezwzględnych wymiarów elementu i od rodzaju materiału.

Najczęściej wartości współczynnika a* dla typowych karbów, wyznacza się z wykresów uzyskanych na podstawie badań doświadczalnych.

Praktyczną miarą wpływu spiętrzenia naprężeń w materiale rzeczywistym na wytrzymałość zmęczeniową jest współczynnik działania karbu pt (współczynnik karbu). Współczynnik p_k określa wielkość zmniejszenia wytrzymałości zmęczeniowej na skutek działania karbu i jest równy stosunkowi wytrzymałości zmęczeniowej próbki gładkiej Z_&t do wytrzymałości zmęczeniowej próbki z karbem Z*.

Wartości współczynnika /3» tak jak i a_k określane są z wykresów otrzymanych drogą doświadczalną.

Zmniejszenie działania karbu na drodze konstrukcyjnej

d)    e!    I)

Rys.4. Przykłady złagodzenia odsadzeń w walach i osiach (a) przez: b, c- wgłębienia, d, c- rowki odciążające, f, g, h- różne zaokrąglenia części przejściowej