6771814704

wielkości charakteryzującej odkształcenie próbki, którą jest jej największe ugięcie zwane strzałką ugięcia.

Próby zginania są szeroko stosowane w laboratoriach zajmujących się udoskonalaniem istniejących oraz opracowywaniem nowych tworzyw. Decyduje o tym względna łatwość oraz szybkość ich przeprowadzania. W tym przypadku celem badań jest często dokonanie oceny porównawczej różnych materiałów.

W praktyce najczęściej stosuje się schemat zginania trój punktowego (rys. 4.1.a). W przypadku tworzyw nie wzmocnionych włóknami próbę prowadzi się aż do zniszczenia próbki, które powinno być spowodowane przez naprężenia normalne związane z działaniem momentu zginającego.

Badanie podczas zginania polega na tym, że próbkę pomiarową z tworzywa w postaci beleczki prostopadłościennej, podpartą w określony sposób, obciąża się prostopadle do jej osi wzdłużnej. Na rys. 4.1-2 pokazano niektóre stosowane sposoby obciążania.

Próba zginania tworzyw sztucznych nie wzmocnionych jest opisana w normie PN-EN ISO 178:1998 Tworzywa sztuczne. Oznaczanie właściwości podczas zginania. W przeszłości norma ta była stosowana również do przeprowadzania prób kompozytów polimerowych tj. tworzyw wzmocnionych włóknami. Obecnie próby zginania kompozytów polimerowych są opisane w normie PN-EN ISO 14125: 2001 Kompozyty tworzywowe wzmocnione włóknem. Oznaczanie właściwości przy zginaniu.

Oprzyrządowanie    do prób    zginania stanowi standardowe wyposażenie    maszyn

wytrzymałościowych. Wzajemne usytuowanie punktów podparcia i przyłożenia obciążenia jest zwykle ściśle określone w obowiązujących normach. Obciążenie zwiększa się powoli, jednostajnie, aż do zniszczenia próbki lub do osiągnięcia określonej umownej strzałki ugięcia. Prędkości obciążania podane w PN-EN ISO 178 w mm/min wynoszą: 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500. W praktyce najczęściej stosuje się prędkości nie przewyższające 10 mm/min.

W obowiązującej w Polsce normie PN-EN ISO 178 przewiduje się stosowanie zginania trzypunktowego (rys. 4.1) próbek prostopadłościennych o stosunku wysokości do odległości podpór wynoszącym l/h=16. Zalecanym kształtem próbki jest prostopadłościan o wymiarach przekroju poprzecznego b*h=10x4 mm i długości całkowitej 1=80 mm. W uzasadnionych przypadkach są możliwe odstępstwa wymiarowe w granicach określonych w normie. Rozstaw podpór powinien spełniać warunek l_r=16h, co w materiałach kruchych zapewnia zniszczenie wskutek osiągnięcia naprężeń normalnych a związanych z momentem zginającym.

/, 2

/, 2

Rys. 4.1. Schemat sposobu obciążania próbki w próbie zginania tzw. „trzypunktowego".

/,- 3 ,1,    /,.    /, 3

Rys. 4.2. Schemat próby zginania czteropunktowego opisanej w niektórych normach zagranicznych (np. amerykańskich).

4