Stan odkształcenia próbki zarówno w obszarze sprężystym, jak i plastycznym charakteryzuje skrócenie względne
cl =
l0 - /, Al
gdzie /0 jest pierwotną długością pomiarową próbki, która może pokrywać się z wysokością próbki; /, — długością pomiarową próbki po odkształceniu; Al — skróceniem bezwzględnym.
Skrócenie względne może być także wyrażone w procentach:
'o
Maksymalną wartość naprężenia, do którego próbka odkształca się tylko sprężyście (tzn. że odkształcenia próbki znikają po odciążeniu jej, a długość pomiarowa próbki przed obciążeniem i po odciążeniu jest taka sama) nazywamy granicą sprężystości. Wartość granicy sprężystości zależy więc od dokładności pomiaru długości pomiarowej próbki, jest to zatem wartość z natury rzeczy umowna.
Polska Norma PN-57/H-04320 definiuje umowną granicę sprężystości przy ściskaniu Kt.0 0, jako naprężenie, po którego osiągnięciu długość pomiarowa próbki doznaje trwałego skrócenia równego 0,01% początkowej długości pomiarowej:
R,0.0. = ~ MPa,
gdzie Pc001 N jest siłą obciążającą powodującą skrócenie trwałe próbki równe 0,01% początkowej długości pomiarowej, A0 mm2 — polem powierzchni pierwotnego przekroju poprzecznego próbki.
Dla metali plastycznych nie wykazujących wyraźnej granicy plastyczności wyznacza się umowną granicę plastyczności. Wartość umownej granicy plastyczności przy ściskaniu Rc0 2 MPa jest równa ilorazowi siły Pr0 2 N, która odpowiada trwałemu skróceniu próbki o 0,2% początkowej długości pomiarowej, przez pole powierzchni początkowego przekroju poprzecznego próbki A0 mm2, czyli
= MPa.
A)
Współczynnik (moduł) sprężystości podłużnej przy ściskaniu jest to stosunek naprężenia u do odpowiadającego mu skrócenia jednostkowego r. (w zakresie odkształceń sprężystych):
Ec = ~ MPa.
c
43