óre
Stan odkształcenia próbki zarówno w obszarze sprężystym, jak i plastycznym charakteryzuje skrócenie względne
lo-h
Al
łAPr,
miu źnej przy ii się anie nym aniu : niż
:enie,
przy
gdzie l0 jest pierwotną długością pomiarową próbki, która może pokrywać się z wysokością próbki; lx — długością pomiarową próbki po odkształceniu; Al — skróceniem bezwzględnym.
Skrócenie względne może być także wyrażone w procentach:
«c
Al
■100%.
Ił V
u
Maksymalną wartość naprężenia, do którego próbka odkształca się tylko sprężyście (tzn. że odkształcenia próbki znikają po odciążeniu jej, a długość pomiarowa próbki przed obciążeniem i po odciążeniu jest taka sama) nazywamy granicą sprężystości. Wartość granicy sprężystości zależy więc od dokładności pomiaru długości pomiarowej próbki, jest to zatem wartość z natury rzeczy umowna.
Polska Norma PN-57/H-04320 definiuje umowną granicę sprężystości przy ściskaniu Rc0 01 jako naprężenie, po którego osiągnięciu długość pomiarowa próbki doznaje trwałego skrócenia równego 0,01% początkowej długości pomiarowej:
-^c 0.01 —
c 0,01
MPa,
przy
rzecz-
ęknię-
mości.
ilasty-
artość
cej Pc, iwierz-icią na
gdzie Pc0j0i N jest siłą obciążającą powodującą skrócenie trwałe próbki równe 0,01% początkowej długości pomiarowej, A0 mm2 — polem powierzchni pierwotnego przekroju poprzecznego próbki.
Dla metali plastycznych nie wykazujących wyraźnej granicy plastyczności wyznacza się umowną granicę plastyczności. Wartość umownej granicy plastyczności przy ściskaniu Rc02 MPa jest równa ilorazowi siły Pc0 2 N, która odpowiada trwałemu skróceniu próbki o 0,2% początkowej długości pomiarowej, przez pole powierzchni początkowego przekroju poprzecznego próbki A0 mm2, czyli
R
c 0.2 —
Pę0,2
^0
MPa.
Współczynnik (moduł) sprężystości podłużnej przy ściskaniu jest to stosunek naprężenia a do odpowiadającego mu skrócenia jednostkowego e (w zakresie . ikształceń sprężystych):
-zecznego,
Ee = — MPa.
e
43