DSCF4867

na zasadzie samowystarczalności finansowej. Niektóre kola uzyskania potrzebnych funduszy prowadziły sklepiki F¹.

W latach trzydziestych ukształtował się w więzieniach system

N

Jego pozytyyyną cechą był dopracowany system kar i nagród, cher ^C^v kar do przewinień należy uznać za zjawisko dyskusyjne. Osiąp

również zorganizowanie nauczania na poziomie szkól wiejskich, o charakterze resocjalizacyjnym na wyższymi poziomie i nauczanie pozytywów należy też zaliczyć upowszechnienie czytelnictwa \v^^VV°0^ więzieniach Biblioteki więzienne pod względem rozmiarów' księg₀^V^k$J^ ustępowały przeciętnym bibliotekom Towarzystwa Czytelni Ludo\v\ ^^l°^r^ ^

ceny książek ograniczały możliwości ich zakupów’. Dyskusyjny byl d₀^ ^wy$₀j.^v a szwankowało wypożyczalnictwo. Do duży ch osiągnięć należy zalic^.^fy zakres działalności kulturalnej, opartej na aktywności więźniów’, wyrą dużą liczbą zespołów. Zespoły i koła oświatowe zapobiegały bezuży^ trwonieniu czasu przez więźniów’, urozmaicały monotonną ich egzystencji wyzwalały aktywność i inicjatywę F⁸. Największy m mankamentem ^ °^ra* wychowawczego był brak pedagogów'. Szczupły personel wychowawczy w dużym stopniu społecznie, nie był yy stanie proyyadzić skutecznej dział Działalność wychowaw czą utrudniały jeszcze przeludnienie yyięzień i brak ^ Większość yyięźnióyv całymi dniami siedziała bezczynnie. Z braku zajęć uprayyiała hazard. Najpopularniejszy m zajęciem była hazardoyva g_ra

%

zrobione z tektury-. Stosoyyano też inne przedmioty do hazardoyyych

■s

wmM

^:a%

z chleba, słomy i dreyyna. Władze yyiezienne nie mogły zwalczać hazardu ke\ •

i kary- dy scyplinarne nie dawały spodzieyvanego rezultatu F⁹.

IH

Mimo, że więźnioyyie yv znacznym stopniu byli zdeprayvoyvani, to w swej m # nie przestali czuć się Polakami. Odczuyy ali yvięź z państyvem polskim i w_m ⁶ swoich skromnych możliwości starali się je yvesprzeć yv trudnych sytuacjach '

Według W. Wiskoyy skiego lyvoyvscy “batiarzy” i “/- tki z Łyczakowa” j J| jedni z pierwszy ch stanęli yv szeregach obrońców L a jesienią 1918 r Według Urke Nachalnika prayyie yvszyscy^r yvięźnioyvie \ denia Mokotowskiego yv Warszawie latem 1920 r., kiedy Armia Czewona zbi    ; się do stolicy, zgłosi

chęć wstąpienia do yvojska, ażeby bronić zagrożonej c zny Z⁸¹.

Kiedy w końcu 1938 r. pojayviło się niebezpieczeń o niemieckiej agresji| cały- naród składał ofiary’ na FON, yvśród ofiarodayy ców    e brakło więźniów. Już

w listopadzie 1938 r. yyięźnioyyie Więzienia Mokotowkiego yv Warszawie, z żelaznych kapitałów i depozy tów, na FON przekazali kwotę w wysok# 1165,- zł Z⁸². W 1939 r., z yyielu yyięzień płynęły ofiary’ na FON. Niekiedy były to jedyne pieniądze, jakimi dysponowali yyięźnioyyie. O poyvszechności zjawiska świadczy fakt, że w kyyietniu 1939 r. ok. 10 tys. yyięźniów uzy skało pisemne

przekazanie swoich 2

„ig/iia "    . ' “”^W,W11 za

*ocfl^ieniu °^bronnoscl Państwa /*\

S^,rol*<w_I