DSCF4955

i Etapowych. Więzienia na terenach Wielkopolski, takie jak* p dziądz, Kalisz, Koronowo, Rawicz przeszły w ręce polskie dnia 1919 r. Początkowo podlegały one Naczelnej Radzie Ludowi nie ministerstwu byłej dzielnicy pruskiej. Pod centralny zarząd wie ■ przekazane zostały z dniem 21 listopada 1921 r. W kwietniu 1922''N sterstwo Sprawiedliwości przejęło obiekty więzienne Wileńszczyzny ^ _nicy naczelni! 1 listopada tegoż roku więzienia na Górnym Śląsku. Ogółem w la-tach ^ s°^{nel ur7}^n| 1922 państwo polskie przejęło od byłych zaborców 400 obiektów, w tjJj^ian’^- ^^,tatov|j areszty¹. Ponieważ część obiektów znajdowała się w fatalnym stanie teeiJ^m.^{ag,an w} nym, postanowiono z nich zrezygnować. W 1928 r. na terenie Polski w wało się 366 więzień i aresztów, w 1938 r. - 344.    nadskomp

Przejęcie wspomnianych obiektów było początkiem unifikacji wi^J meważzd nictwa polskiego. Proces był jednak długi i skomplikowany. W byłych tk nym, jak. i I nicach pozostawało wiele swoistych elementów, jak: podległość wkuła g4ziem.a zwierzchnim, różne zasady regulaminowe, kwestia nadzoru. W Poznań^ systemy j praez wiele lat więzienia podlegały tyładzom prokuratorskim, w byłql ^ licji władzom sądowym, w byłym Królestwie funkcjonowały jako samoda ne jednostki podległe jedynie Ministerstwu Sprawiedliwości. i aresl Na terenie byłej Galicji obiekty więzienne dzielono na: domy kary, mewie] zienia sądowe i areszty karne, w Poznańskiem na: domy karne, więziel Jua centralne i więzienia sądowe. W byłym zaborze rosyjskim więzienia da zbada] łono na klasy, zależnie od poj emności obiektu. Taka różnorodność kompą ^c^^w' l kowala i utrudniała pracę resortu.    1 Driu

W pierwszych latach niepodległości główną uwagę zwrócono na ziemi byłego Królestwa, traktując je jako poligon doświadczalny, z zamiarem un _t pracowania rozwiązań, które następnie objęłyby cały kraj. Podstawąprawią ^ j na której opierała się działalność administracji więziennej, był dekretNaczd nika Państwa z 8 lutego 1919 r.² Celem szybkiej odbudowy obiektów orl _wa] właściwego doboru kadry utworzono pięć dyrekcji okręgowych: warszawski _ch| łódzką siedlecką lubelskąi kielecką³. W styczniu 1921 r. ustanowiono jeszca fu dyrekcję krakowską i lwowską. Na czele każdej dyrekcji postawiono osom d; bezpośrednio mianowaną przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Ponadto i o skład każdej dyrekcj i wchodzili: inspektorzy okręgowi, kanceliści, urzędmcl h Temu zespołowi podlegali naczelnicy więzień wszystkich stopni. Nad meto- ¹

1

   S. Car, Dziesięciolecie..., s. 4.

2

   DzPPP 1919, nr 15, poz. 202.

3

   J- Zakrzewski, Pierwsze pięciolecie więziennictwa polskiego, w: Księga Jubileuszowa Więziennictwa Polskiego (KJWP), s. 48.