DSCF6912

GlfUArH J ' ' Seul

6

Ireneusz Ihnatowlcz

bezużyteczne wobec ogromu materiałów. Służyły historykowi wydane po wojnie b hi Potrzeby nauki historycznej wymagały wydatnego rozbudowania, uzupełnienia I h ‘°^grafic ''W*-., wania informacji bibliograficznej dokumentacji dla niego specjalnie przygwowancj^p®^{0 k}°*^,/rx bibliografii mającej ogólny charakter zajmował się Instytut Bibliograficzny przv Hihi.r    -

race bibliograficzne przeznaczone przede wszystkim dla historyka prowadzone były przez / " bibliografii i dokumentacji naukowej istniejące przy Instytucie Historii PAN, Państwowym law* -Sztuki (później Instytut Sztuki PAN), Instytucie Historii Kultury Materialnej i innych pokrew^ placówkach. Głównymi kierunkami prac przede wszystkim historyka interesujących było opracj!? wanie: 1. bibliografii bieżącej historii Polski, 2. bibliografii selekcyjnej historii Polski (retrospektyw**

3. bibliografii pełnej historii Polski, 4. bibliografii historii Polski XIX w. Wyniki części tych prac kały się już opublikowania³⁷. Służyły też historykowi prace bibliograficzne o węższym charakterze po<u mowane z różnych inicjatyw³⁸.

Podejmowane też były inne prace o charakterze dokumentacji, dla historyka XIX i XX w. wota rozproszenia i objętości materiału szczególnie cenne³⁸, jak również wydawnictwa informacyjne o charak terze katalogów rękopisów bibliotecznych⁴⁰.

Inne źródła. Historycy czasów najnowszych wielokrotnie już, choć nie zawsze szczęśliwie, podejmowali inicjatywę gromadzenia i wykorzystywania informacji dotychczas nie utrwalonych na piśmie⁴¹. Mamy tu do czynienia z czymś dość istotnie różnym od badań wykorzystujących tradycję ustną, a uprawianych przez historyków czasów wcześniejszych. Przeważnie inicjatywa taka obejmuje osoby, które brały bezpośredni udział w badanych wydarzeniach, były ich świadkami lub są w jakiś sposób związane z uczestnikami takich wydarzeń (rodzina). Osobiste zaangażowanie i jego charakter determinuje w znacznej mierze udzieloną informację i wymaga specjalnego postępowania nie tylko na etapie krytyki, ale i na etapie gromadzenia źródeł. Informacje udzielane są często w chwili, gdy wydarzenia, których dotyczą, nie straciły jeszcze swego znaczenia politycznego lub społecznego i świadomość tego również wpływa na informatora. Wreszcie historyk zbierający materiał jest w tym przypadku inicjatorem wydobycia informacji od jedynego niekiedy informatora i jest tym, który przekazuje tak uzyskane wiadomości do powszechnego obiegu. Sposób realizacji tej inicjatywy wpływa na wartość i późniejszą krytykę uzyskanych wiadomości. W tych warunkach sprawą niezwykle ważną jest zachowanie maksimum poprawności

³⁵    Fotooffsetowe 2 wydanie K. Estreichera Bibliografii polskiej XIX stulecia, Kraków 1959; Cz. Gutry, Bibliografia scalonych spisów zawartości czasopism, Wrocław 1953; W. Hahn, Bibliografia bibliografii polskich, Wrocław ²1956; Urzędowy Wykaz Druków, a później: Przewodnik Bibliograficzny; Bibliografia Zawartości Czasopism.

³⁶    G. Labuda, Projekt nowej bibliografii historii polskiej, Kwart. Hist. 55 (1948); K. Lepszy, Prace Zakładu Dokumentacji Instytutu Historii PAN, Kwart. Hist. 63 (1956).

³⁷    Bibliografia Historii Polski, pod red. J. Baumgarta; Bibliografia historii Polski 1815 — 1914, pod red. St. Płońskiego, Warszawa 1960; por. też artykuł recenzyjny w sprawie bibliografii historii Polski ogłoszony przez W. Sobocińskiego, Kwart. Hist. 67 (1960), nr 1.

³⁸    Bibliografia dołączona do uniwersyteckiego podręcznika: Historia Polski (IH PAN); K. Małe czy ński, Bibliografia historii Śląska za lata 1939—1946, Wrocław 1954; W. Chojnacki, Bibliografia bibliografii Pomorza Wschodniego, Zapiski Historyczne 24 (1958—59); K. Koranyi — J. Koranyiowa, Bibliografia historyczno-prawna za lata 1937—1947, Roczniki TNT 55 (1959); Ż. Kormanowa, Materiały do bibliografii polskiego ruchu robotniczego, Warszawa 1960; L. Dobroszycki — W. Kiedrzyńska, Centralny Katalog polskiej prasy konspiracyjnej 1939—1945, Warszawa 1962; J. Nowak, Materiały do bibliografii historii ruchu ludowego w Polsce w okresie 1939—1944, Roczniki Dziejów Ruchu Ludowego 1 (1959); Materiały do bibliografii dziennikarstwa i prasy w Polsce w latach 1944—1954, Warszawa 1957; J. Sawicki, Materiały do polskiej bibliografii historyczno-prawnej, Czasopismo Prawno-Historyczne od t. 6 (1954). Por. też kilka artykułów w wydawnictwie: I Konferencja Naukowa Komisji Bibliografii i Bibliotekarstwa Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, Wrocław 1956.

³⁹    K. Lepszy, Prace Zakładu Dokumentacji Instytutu Historii PAN, Kwart. Hist. 63 (1956).

⁴⁰    M.in. Inwentarz rękopisów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, Wrocław 1948; Katalog rękopisów pod red. B. Horodyskiego, Rękopisy 2667—3000 i 7001—7200. Korespondencje i drobne utwory XIX i XX w., Wrocław 1955.

⁴¹    P°^r- ^m-hi- Pamiętniki chłopów — wyboru dokonała L. Stróżecka, Warszawa 1954, oraz przedwojenne wydanie pełniejsze z lat 1935 — 1936; zob. również Apel Komisji Historycznej NK ZSL, Roczniki Dziejów Ruchu Ludowego 1 (1959), P7³pR T ^{sprawozdanie te}i^że komisji ibidem, s. 351, i podobne inicjatywy podejmowane przez Zakład Historii Partii KC L6dź 1955 ^{rówmeż: Łódzkie} barykady, Wspomnienia uczestników rewolucji 1905—1907 roku, oprać. F. Bąbel — J. Miller,

naukowi rycy ni el lamodzil

pfliCUdoTj

W c| dend‘- 1 brednie

zschowl

denCK I szych i

oajwaźj

clotych najno*, tychczj Zn codzie; w bań

struM

kurnej wątplj części czy h inierd

nienij

nikó^J zbiór były |

i arę

M

był*

z kd

zm

zad

w

źr

ri

1