DSCI5344

Różnice między pisownią a wymową

11 Zapisz, jakie spółgłoski wymawiamy zamiast tych, które zapisano wyróżnionymi literami.

klasówka

prośba

krzesło    gryźć    jakże

zakład    straż    wróg

Upodobnienia pod względem dźwięczności

jr'I Ubezdźwfęcznłenle I spółgłoska dźwięczna trąd dźwięczność pod wpływem są- I ! siadującej spółgłoski bezdźwięcznej np. trzymać (wymawiamy: tszymać).

Udtwtfcinianie I spółgłoska bezdźwięczna staje się dźwięczna pod wpływem I sąsiadującej spółgłoski dźwięcznej, np. także (wymawiamy: tagże). i Upodobnieniom pod względem dźwięcznośd ulegają spółgłoski:

b-p d-t dz-cz dt-ć dź-cz g-k w—f z-s ź—ś ż—sz

I Uwaga. Upodobnienia mają kierunek wsteczny, np. grubszy (wymawiamy: grup- I zzy), lub postępowy, np. czwarty (wymawiamy: czfarty). Mogą zachodzić wewnątrz wyrazu lub między wyrazami, np. wnieś bagaże (wymawiamy: wniei ba- I

I

Utrata dźwięcznośd w wygłosie

Spółgłoski dźwięczne, które mają bezdźwięczne odpowiedniki, tracą dźwięczność I na końcu wypowiedzi lub przed pauzą w wymowie, np. spójrz, jaki ładny ogród I I (wymawiamy: spójsz, jald ładny ogrót).

2« W niektórych wyrazach zaznacz miąjsce i kierunek upodobnień. Policz udźwięcznienia i ubezdźwięcznienia. Wpisz odpowiednie cyfry.

podatawka, podróżnik. Jakby, czyżby, drzewo, wtorek, krzywda, Hczba, strzelba

liczba udźwięcznień

- liczba ubezdźwięcznień

i międzywyrazowe) oraz miejsca utraty dźwięczności w wygłosie.

HI. Gałczyński, Pieśń III (fragment) Ile razem dróg przebytych ?

Ile ścieżek przedeptanych1 Ile deszczów, ile śniegów wiszących nad latarniami?

Ile listów, He rozstań, ciężkich godzin w miastach wielu ? I znów upór, żeby powstać i znów iść, i dojść do celu.

4w Ułóż zdanie, w którym będą zachodzić upodobnienia pod względem

dźwięczności (wewnątrz wyrazowa i międzywyrazowe) oraz utrata dźwięcznośd w wygłosie.

5* a) Uzupełnij tytuły odpowiednimi literami. Wytłumacz, jakie ljnwinti fonetyczne są przyczyną różnic między pisownią a wymową.

„Wła ca Pierścieni" „P edwiośnie” -„Wojna fti bołowa* •• „Ś iat Zofii”

„Tąjemniczy ogró "

„T ech panów w tó ce, nie licząc psa” „Pamiętnik po stania warsza, skiego” „Podróż do wnęt a Ziemi”

1) J. Verne 2) J. R R Tolkien 3) F. Burnett 4) 11 Jerome

5) M. Białoszewski 6) 9 Gaarder 7) I Zeromaki 8) R Kapuściński

krakowskim targiem pierwma dama spadł na cztery łapy jabłko