Pytania szczegółowe
16. (a) Jaka jest różnica między nastrojem a afek
tem w ocenie stanu psychicznego?
(b) Afekt ocenia się na podstawie obserwacji postawy pacjenta, mimiki twarzy, reaktywności emocjonalnej oraz wypowiedzi. Co należy wziąć pod uwagę, charakteryzując afekt?
(c) Co oznacza określenie „nastrój labilny"?
17. (a) W jakich przypadkach należy rozważyć za
stosowanie terapii elektrowstrząsowej (EW) w leczeniu depresji?
(b) Młoda kobieta z rozpoznaniem ciężkiej depresji obawia się objawów niepożądanych związanych z EW. W jaki sposób potraktować te obawy?
(c) Jakie jest niebezpieczeństwo zastosowania EW w zaburzeniu afektywnym dwubiegunowym?
18. (a) Wymień trzy zaburzenia, w których stosowany jest lit.
(b) Jakie są najczęstsze objawy niepożądane litu?
(c) Wskaźnik terapeutyczny litu jest maty. Lit jest prawie w całości wydalany przez nerki. Jakie badania są konieczne przed rozpoczęciem terapii litem?
(d) Jak często należy kontrolować stężenie litu we krwi?
19. (a) Co to jest pierwotna bezsenność?
(b) Jak należy postępować w przypadku bezsenności pierwotnej?
1. 56-letni mężczyzna skarży się lekarzowi rodzinnemu, że w ciągu ostatnich trzech lat przez większość czasu czuje się przygnębiony i niespokojny. Nie może zasnąć, jeżeli nie wypije przynajmniej butelki wina. Opisuje swoje nieudane małżeństwo, częściowo z powodu utraty przez niego zainteresowania pożyciem płciowym.
• Opierając się na skargach, które zaburzenia należy uwzględnić w rozpoznaniu różnicowym?
• Jakie jeszcze badania należy przeprowadzić w różnicowaniu.
2. 32-letni mężczyzna z rozpoznaniem zaburzenia afekty wnego dwubiegunowego skarży się na bezsenność od 3 tygodni. Przyjmuje wiele leków psychotropowych, m.in. ostatnio zaczął brać SSRI. Okazjonalnie używa kanabinoli. Jest bezrobotny i ma niewiele zajęć w ciągu dnia Cierpi na nadwagę, zapalenie stawów oraz chorobę refluksową żołądkowo-przełykową.
• Jakie mogą być przyczyny bezsenności u tego mężczyzny.
• Omów metody leczenia niefarmakologiczne-go. które mogą być skuteczne w tym przypadku.
3. 28-letni mężczyzna, dobrze znany w rejonowej placówce psychiatrycznej, zgłasza się na pogotowie o godzinie pierwszej w nocy i prosi o spotkanie z psychiatrą. Twierdzi, że przedawkował aspirynę. Mówi. ze jeżeli nie zostanie przyjęty do szpitala, wróci do domu i się zabije. Podczas badania lekarz czuje w oddechu pacjenta zapach alkoholu i zwraca uwagę na liczne blizny na przedramionach po samouszko-dzeniach.
• Omów czynniki, które należy wziąć pod uwagę w ocenie ryzyka samobójstwa u tego mężczyzny, uwzględniając:
(a) metodę i okoliczności podjętej próby samobójczej,
(b) stan psychiczny.
(c) czynniki ryzyka samobójstwa,
(d) wsparcie społeczne w środowisku oraz możliwość wsparcia w ramach środowiskowej psychiatrycznej opieki zdrowotnej.
4. 19-letni mężczyzna został przywieziony do lekarza rodzinnego przez rodziców, zaniepokojonych jego zachowaniem. Bez przerwy pyta ich. czy jest z nim coś nie w porządku, nie wierzy ich zapewnieniom. Mówi dziwne rzeczy, takie jak: „Pod stopami są nieprawdopodobieństwa
i nierównowagi". Chwilami wydaje się, że mówi sam do siebie. W ostatnim tygodniu rodzice słyszeli, jak przez całą noc przesuwał meble w swoim pokoju.
• Jakie pytania należy zadać, aby stwierdzić występowanie urojeń i omamów?
• W jaki sposób można wykluczyć przyczyny organiczne psychozy oraz przyczyny związane z używaniem substancji psychoaktywnych?
• Podejrzewasz, że pacjent wymaga badania
i leczenia psychiatrycznego bez zgody. Opisz, w jaki sposób wytłumaczysz to pacjentowi i jego rodzicom.
5. 37-letni mężczyzna, który przebył wiele epizodów depresyjnych, został przywieziony na pogotowie przez swoją dziewczynę. Przyjaciółka jest zaniepokojona, ponieważ pacjent od kilku dni zachowuje się „całkowicie niezgodnie ze swoim charakterem". Śpi niewiele, wydaje duże sumy pieniędzy, angażuje się w różne ryzykowne przedsięwzięcia i interesy. Mężczyzna zdecydowanie twierdzi, że nic złego z nim się nie dzieje i nigdy nie czuł się lepiej niż teraz. Mówi też. że „czuje się urażony, że został tutaj przyciągnięty i jest przesłuchiwany przez szeregowego pracownika niższej rangi". Przyjmuje cytalopram, którego dawkę podwyższono ostatnio do 40 mg na dzień.
• Jakie rozpoznanie jest najbardziej prawdopodobne?
• Omów czynniki, które należy wziąć pod uwagę, rozważając, czy ten mężczyzna powinien być przyjęty do szpitala.
• Co należy zmienić w dotychczasowym leczeniu pacjenta?
319