DSCN0128

108

“ Ty rosę hojną dajesz po ranu wstawając,

I drugą także dajesz wieczór zapadając.

U nas post do wieczora zawsze od zarania,

Nie pytaj podwieczorku, nie pytaj śniadania. Starosto, nie będziesz ty słoneczkiem na niebie!

*° Ni panienka, ni wdowa nie pójdzie za ciebie. Wszędzie cię, bo nas bijasz, wszędzie osławiemy^ Babę, boś tego godzien, babę-ć narajemy,

Babę o czterech zębach. Miło będzie na cię Patrzyć, gdy przy niej siądziesz jako w majestacie, ⁶⁵ A ona cię nadobnie będzie całowała.

Jakoby cię też żaba chropawa lizała. \

Olu chna

Szczęście twoje, że odszedł starosta na strepę: Wzięłabyś była pewnie na boty czerwone Abo na grzbiet upstrzony za to winszowanie.

⁷⁰ Słyszysz, jakie Maruszce tam daje śniadanie?

A słaba jest, nieboga: dziś trzeci dzień wstała Z choroby, a przed się ją na żniwo wygnała

w. 55 po renu — rankiem, wczas.

w. 56 zapodać — zachodzić.

w. 57 zaranie — tu: świt, wczesny ranek.

w. 58 Nie pytaj podwieczorku — nie pytaj o podwieczorek (dawniej częściej pisano wyrazy bez przyimka).

w. 61 otławiemy — osławimy, forma osławiemy dziś jest gwarowa, niepoprawna, dawniej częściej spotykana, w. 62 baba — starucha, wiedźma; babę-ć — babę ci; naraić — wyswatać, namówić, napytać.

w. 64 w majestacie — w chwale, w okazałości, tu użyte w znaczeniu ironicznym.

w. 65 nadobnie — wdzięcznie, czarująco; tu użyte również w ironicznym znaczeniu.

w. 68 wziąć na boty czerwone — przenośnie: być zbitym do krwi. w. 69 upstrzony — przyodziany pstro; wziąć na upstrzony grzbiet — mieć zbity grzbiet do krwi; winszowanie — życzenie, w. 70 Maruszce tam daje śniadanie — przenośnie: katuje Maruszkę.

Niebaczna gospodyni. Tak ci służba uśnie!

Rzadko czeladnikowi kto dziś wyrozumie. J ⁷⁵ Patrz, jako ją katuje: za głową się jęła Nieboga, przez łeb ją ciął, krwią się oblinęła.

Podobno mu coś rzekła, każdemu też rada Domówi. Tak to bywa, gdy kto siła gada.

Dobrze mieć, jako mówią, język za zębami:

⁸⁰ I my mu dajmy pokój, choć żartuje z nami Żart pański stoi za gniew i w gniew się obraca.

Ty go słówkiem, a on cię korbaczemnamaca. ,

Pietrucha

Dobrze radzisz. Mnie się on, widzę, nie przeciwi,

Ale lepszy z nim pokój: co się często krzywi,

⁸⁵ Złomić się może; przyjdzie jedna zła godzina,

A częstokroć przyczyną bywa nie przyczyna.

Dobry on barzo człowiek, by go nie psowała Domowa swacha; ta go właśnie osiodłała V. I rządzi nim, jako chce, a on się jej daje ³⁰ Za nos wodzić. Podczas mu ledwie nie nałaje.

Na kogo ona chrap ma, może i od niego Spodziewać się, że go co potka niesmacznego.

Więc mu nie wierzy; to już zawsze faso! w domu;

I przemówić do niego nie wolno nikomu.

w. 73 niebaczny — tu: nie uważający, niedbały, w. 74 czeladnik — wtedy przynależny do czeladzi dworskiej, wyrobnik, w. 75 jąć się — chwycić się, porwać się, wziąć się. w. 78 obli-nąć się — oblać się.

w. 81 Żart pański sto i za gniew — żart pana tyle daje w skutku, co jego gniew: zawsze się w złe obraca, w. 82 korbacz — (z tur.) bicz. ^w- 85 złomić się — złamać się. w. 88 łtoachfl — swatka, tu: zrzędliwa baba w domu. w. 90 podczas— niekiedy, czasem, nieraz.

^w- 91 mieć chrap na kogo — wziąć kogo na oko, upatrzyć sobie kogoś. ^w- 93 Jasol — kłótnia, niezgoda, dąsy.