DSCN1953

134 Krzysztof Ufa Rola P

thraugh Urban Design zawarł wyniki analizy danych Departamentu Budownictwa Publicznego miasta Nowy Jork oraz przestępczości i wskazał związki formy zabudowy z poziomem przestępczości. Według niego „przestrzeli obronna" (defensible space) musi cechować się następującymi właściwościami:

1)    umożliwiać mieszkańcom ciągłą obserwację oraz bycie obserwowanym;

2)    mieszkańcy muszą chcieć interweniować lub zgłaszać fakt popełniania pro-stępstwa. Newman zwracał uwagę na to, aby rozwijać u mieszkańców poczucie terytorialności, które redukuje poczucie zagrożenia i zwiększa skłonność do podejmowania reakcji na zaistniałe zdarzenia. Wyzwolenie takiej aktywności obywatelskiej pozostaje nadal największą przeszkodą w implementacji CPTED?

W okresie łat 80. odkryto, iż postulowane aspekty przestrzeni obronnej cedują się zróżnkowaną efektywnością. Najlepsze efekty uzyskiwano w dzielnicach mieszkaniowych, w których istniały naturalne okoliczności do utrzymywania społecznej interakcji. Znikome korzyści uzyskiwano na obszarach komercyjnych i przemysłowych. Taki stan rzeczy doprowadził do zrewidowania pnei O. Newmana swojej teorii i uwzględnienia w konstytutywnych cechach przestrzeni obronnej nowych elementów: 11 znaczenia właściwego utrzymana mienia, czyli recypacjT teorii^wybitych szyb"? 2) uznania miejsca, jako „czwartego wymiaru prżcstępśhva"⁵r3)~akceptncji sytuacyjnego zapobiegania przestępczości⁶, opierającego się na eliminowaniu okazji do popełnienie przestępstwa poprzez doskonalenie ukształtowania i właściwego utrzymania przestrzeni fizyczną.

Lata 90. to okres, w którym uwaga kryminologów skoncentrowała sę na społecznym kontekście CPTED. Jeffery ostatecznie uznał, iż „środowisko nie wpływa bezpośrednio na zachowania, lecz czyni to za pośrednictwem mózgu Każdy model zapobiegania przestępczości musi uwzględniać mózg (jego zdolność percepcji) oraz środowisko fizyczne". Model CPTED oparty jest na wielu aspektach, także na specjalistycznej wiedzy naukowej. Koncentrowanie się tylko na środowisku zewnętrznym powoduje, iż zapobieganie przestępczego Staje się nieefektywne, gdyż pomija najważniejszy wymiar CPTED - środowisko wewnętrzne (społeczne).

- * Krytyka osiągnięć CPTED nie doprowadziła jednak do zaniku tej formy zapobiegania. Współcześnie różnorodne działania skoncentrowane na kształtowaniu przestrzeni fizycznej opierają się o tzw. drugą generację zapobiegania przestępczości poprzez projektowanie przestrzeni (2nd Generation CPTED) Pojęcie drugiej generacji kładzie większy nacisk na cechy środowiskowe przestrzeni obronnej (cechy kondycji społecznej) takie, jak: lokalna dynamika społeczna; struktura kulturalno-etniczna i jej jednorodność, a także inne czynniki społeczne. Takie podejście pozwala na obronę założeń CPTED przed krytyce-

I W19B1 rolni, Pitncia i Paul Brantinghamowie dokonali charakterystyki tzw -C**-rab wymtarAw przestępów.' (Ar/bur dlfiiensfottS qf crimi): t) prawa Z) sprawca, 3) <* 4) iraepre Szerzej zob P. IP. Brantingham, Enanmmenltl Crimiuohgy, Wnyelaml I990.

* Koncepcji opracowana przez R Clarka oraz P. Mayhewa.

nymi

ności

zacho

g««is4

popeh

koncei

łychell

je wytj

drugie]

nie na

skaspc

się jedi

strzenrj

przestr

tujzapc

grupie'

jest wie

niści +

/ Kien nie wsp skuteczi tówprzi informai podstaw jest to, u czychi| (rejestrac makro (j przestęp którzy p

’ Zob. ring the th

•    P.va z konfcren przestępca

*    Ibida » Zob.:

pobregama

V; HM

z kontami Sydney 19j

_i_