DSCN2091

Pojęcie elektronicznej bankowości 17

Wiele niepotrzebnych chyba nieporozumień sprawiają relacje pomiędzy pojęciami bankowości elektronicznej, bankowości internetowej i bankowości wirtualnej. Szczególnie często bankowość elektroniczna jest utożsamiana z internetową i używana zamiennie, zwłaszcza w odniesieniu do usług przeznaczonych dla klienta indywidualnego. Bankowość internetowa jest nadal najnowocześniejszą formą elektronicznej bankowości i stąd zapewne, by podkreślić jej rolę i znaczenie dla rozwoju bankowości w ogóle, stosuje się celowo tę projekcję rzeczywistości jako dominującą obecnie ilościowo w stosunkach klient-bank. Z drugiej strony, być może również dla podkreślenia odrębności droższej (lecz starszej) formy bankowości opartej na sieciach komercyjnych. Podobnie jest z bankowością internetową i wirtualną- Internet jest kojarzony z wirtualną (elektroniczną) przestrzenią rynkową. Nic widać natomiast chęci powszechnego stosowania relacji przcchodniości w stosunku do wszystkich tych trzech kategorii - mimo wszystko pojęcie „elektroniczna" bankowość nosi zarówno dla użytkowników, jak i przedstawicieli sfery naukowej większy ładunek znaczeniowy niż „wirtualna", poszerzony niewątpliwie o wszystkie usługi leżące na styku z bankowością tradycyjną.

Drugie podejście mówi o zawieraniu się bankowości internetowej i wirtualnej w elektronicznej. Jest to o tyle uzasadnione, że wynika z historycznego rozwoju pojęcia, do którego w latach 90. włączano wszelkie kategorie niemieszczące się w pojęciu bankowości tradycyjnej (będące po dziś dzień narzędziami bankowości elektronicznej), a zaliczane dotąd do tzw. sfery okołobankowej. Sfera okołobankowa oznaczała tu wszelkie zjawiska dotyczące instytucji bankowych, jednak oddziałujące na nie od zewnątrz (początkowo wszelką działalność, która odbywała się poza „ladą”). Było to bliskie cybernetycznemu pojęciu „układu względnie odosobnionego”³²’, który komunikuje się z otoczeniem gospodarczym jedynie przez zdefiniowane i wyodrębnione kanały łączności (wejścia i wyjścia). Działa natomiast na zasadzie „czarnej skrzynki”, bowiem sterowanie nim odbywa się na zasadzie sprzężenia zwrotnego, tzn. przełożenia wyników na wyjściowym kanale łączności na manipulacje możliwe i dostępne na wejściu do układu. Stąd też funkcjonujące u niektórych - zwłaszcza amerykańskich autorów - pojęcie cyberbankingu, nawiązujące do koncepcji kanałów łączności wpływających na wyniki organizacji (tu: banku). „...Cybcrbanking jest głównym medium elektronicznego przepływu funduszy przez Internet... ”^3>l pomiędzy klientami. Przy czym ów elektroniczny przepływ funduszy oznacza tu szerokie spektrum usług, od home-bemkingu po elektroniczne płatności. W publikacjach europejskich termin ten się nie przyjął - cybernetyka nie jest kojarzona z automatyzacją przepływu informacji.

³²¹ Patrz: Beer S. (1966): Cybernetyka a bernelyka a społeczeństwo, Ki\V, Warszawa;. Warszawa.

») Turban E., Lee J„ King O., Chung H. lite, Prcnticc Hall, Upper Saddlc River, New