DSCN2405 (5)

Na ogół udarność materiałów obniża się wraz ze spadkiem temperatury. I Każdą stal charakteryzuje tzw. temperatura krytyczna, poniżej której wartość udarności gwałtownie spada. Próba udarności łatwiej pozwala wykryć wady strukturalne powstałe w materiale wskutek nieprawidłowej obróbki cieplnej niż |_próba statyczna badania metali.

CEL ĆWICZENIA k_______*

Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z próbą udarności stali, przeprowadzenie próby, a następnie określenie udarności badanego materiału.

Próba udarności polega na złamaniu — jednym uderzeniem młota wahadło-wego — próbki z karbem o przepisanym kształcie i wymiarach, podpartej na obu k, ricach. w warunkach określonych normą PN-79/H-04370 i pomiarze pracy zużytej na jej złamanie (rys. 4.1).

Rys. 4.1

Udarność wyraża się stosunkiem pracy zużytej na złamanie próbki do pola powierzchni jej przekroju poprzecznego w miejscu karbu:

K J

KC =--—.

S₀ cm²

gdzie K J jest pracą zużytą na złamanie próbki (pracę tę okrcśła się mierząc ubytek energii potencjalnej młota, patrz rys. 4.6); S„ cm² — połem powierzchni przekroju poprzecznego próbki w miejscu karbu mierzonym przed próbą.

PRÓBKI DO PRÓBY UDARNOŚCI

Polska Norma PN-79/H-04370 przewiduje do prób udarności siali trzy typy próbek:

- typu Mesnager (rys. 4.2),

1 _typ_U ISO | Charpy U (rys. 4.3) stosowaną do określania udarności

materiałów bardzo ciągliwych,

I typu ISO - Charpy V (rys. 4.4).

O +11

i

>

_L\		f V		y
. 1*0,07 i		-...... j	i	i <Nl
——fc

//yy//'

Y/./2Ł

H tf

l 27,5 ~ 0,40 _

___*55*0,60

J