DSCF6425

Dr inż. Dariusz PIOTROWSKI

Ćwiczenie 17    Wersja 199S.04.03

Rysunki schematyczne linii aparaturowych

1. Wstęp

Przy aktualnym rozwoju techniki praktycznie każdy proces wytwórczy spotykany w przemyśle spożywczym przeprowadza się na maszynach i urządzeniach zestawionych w linie produkcyjne. Może on być przedstawiony w formie schematu blokowego lub w bardziej dokładny sposób jako schemat linii aparaturowej. Rysunki schematyczne linii aparaturowych przedstawiają właściwe powiązania zastosowanych urządzeń zgodnie z przyjętym wariantem prowadzenia procesów. Opracowując koncepcję technologiczną należy dostosować się do ogólnych zasad:

1)    zasada najlepszego wykorzystania różnic potencjałów zakłada, że proces powinien przebiegać możliwie szybko we wszystkich etapach; zakłada się wykorzystanie siły napędowej procesu w możliwie największym stopniu np. w procesie pasteryzacji zastępczej różnicy temperatur;

2)    zasada najlepszego wykorzystania surowców np.: mówi o konieczności bilansowania mas, wykorzystywania produktów ubocznych i odpadowych;

3)    ząsada najlepszego wykorzystania energii np.: należy wielokrotne wykorzystywać ciepło, prowadzić oszczędna gospodarkę energią;

4)    zasada najlepszego wykorzystania aparatury np.: jest ważna organizacja pracy układu technologicznego, zastosowanie obiegów kołowych;

5)    zasada umiaru technologicznego stwierdza, że stosowanie powyżej przedstawionych zasad w skrajnej postaci nie jest zazwyczaj możliwe i dlatego należy określić właściwe warunki prowadzenia procesu, stosując jakościową optymalizację rozpatrywanej koncepcji.

2. Klasyfikacja rysunków schematycznych

Przy opracowywaniu graficznym dowolnego procesu technologicznego można wyróżnić następujące typy schematów: koncepcyjne, blokowe ideowe i szczegółowe, linii aparaturowych ogólne, wstępne oraz techniczne.

Schemat koncepcyjny jest najbardziej ogólną postacią schematu technologicznego i stanowi on graficzne rozwinięcie programu produkcyjnego z uwzględnieniem surowca, półproduktów, produktów głównych, ubocznych i odpadowych (RYS. 17.1). Może on służyć do rozpoznania struktury procesu technologicznego, określenia liczby produktów możliwych do pozyskania z surowca oraz do wykazania kompleksowości jego wykorzystania. Na schematach blokowych ideowych (RYS. 17.2), operacje, procesy jednostkowe lub nawet grupy procesów są wpisane w kolejne prostokąty uszeregowane najczęściej z góry na dół według wykonywanych czynności. Na schematach blokowych szczegółowych (RYS. 17.3) podawane są z właściwym rozróżnieniem graficznym wszystkie procesy (np.: prostokąty

0    grubych konturach) i operacje (np.: prostokąty o cienkich konturach). Procesy ciśnieniowe mogą być zaznaczone?jako prostokąty z dorysowanym u podstawy łuldem wypukłym, a procesy próżniowe mogą posiadać w tym miejscu łuk wklęsły. Opisy, materiały podstawowe, zadane parametry umieszczone są wewnątrz prostokątów, a materiały i media pomocnicze doprowadza się odpowiednio w kierunku pionowym i poziomym w stosunku do ich boków.

Opracowanie rysunków schematycznych linii aparaturowych dzieli się najczęściej na trzy etapy. Jako pierwsze powstają schematy ogólne, nazywane niekiedy schematami ideowymi linii aparaturowych. Zawierają one schematyczne oznaczenia maszyn i aparatów stojących na drodze głównego potoku materiałowego (RYS. 17.4). Rysunek schematyczny może być zawężony do maszyn podstawowych

1    agregatów, a pozostałe urządzenia pomocnicze są odnotowane w załączonych wykazach. Rysunki schematyczne maszyn i urządzeń są dla niektórych działów gospodarki znormalizowane np.: w warunkach przemysłu spożywczego korzysta się najczęściej z oznaczeń przyjętych w przemyśle chemicznym, z opracowań dla wybranej branży lub też z obowiązujących w rysunku technicznym maszynowym. W prasie technicznej nadal można spotykać rysunki schematyczne z oznaczeniamj