Sicosis staphylogenes. Folliculitis chmnica
Definicja. Jest to szczególnie przewlekła odmiana ropnego zapalenia mieszków włosowych w obrębie owłosionej skóry twarzy (ryc. 19).
Objawy i przebieg. Wykwity są krostkowe, grudkowe lub mają charakter roz-miękających guzów ropnych. Włosy nie wykazują zmian, dają się łatwo usunąć w wyniku zniszczenia mieszków włosowych.
Umiejscowienie: owłosiona skóra twarzy, rzadziej skóra głowy. Okres trwania jest wielomiesięczny lub wieloletni. Niekiedy wskutek zniszczenia brodawek włosowych mogą pozostać zanikowe blizny. W większości przypadków włosy odrastają.
Rozpoznanie flgówki opiera się na: 1) obecności zapalnych zmian ropnych w otoczeniu mieszków włosowych; 2) występowaniu u mężczyzn w okolicy owłosionej skóry twarzy oraz 3) wielomiesięcznym lub wieloletnim przebiegu.
Rozpoznanie różnicowe dotyczy grzybicy z odczynem zapalnym (tinea pro-fitnda). która różni się zmianami we włosach, szybszym przebiegiem i większym zazwyczaj nasileniem stanu zapalnego; rozstrzyga badanie mikologiczne. Odmiany przewlekłego zapalenia mieszków włosowych:
-folliculitis sc/erotisans nuchae jest następstwem długotrwałego utrzymywania się zmian w okolicy karku, gdzie dochodzi do stwardnień, przerostowych kelo-idowatych blizn i przetok
Ryc. 19. Przewlekłe ropne zapalenie mieszków włosowych (sycosis staphylogenes) - głębokie zlewne nacieki ropne.
—folliculitis capitis abscedens et suffodiens jest rzadkim przewlekłym schorzeniem, również występującym wyłącznie u mężczyzn; dochodzi tu do powstawania blizn, przetok, niekiedy zmian typu acne conglobata, z nieregularnym wyłysieniem.
Leczenie figówki jest bardzo trudne i wymaga zazwyczaj długiego czasu. Zaleca się antybiotyki ogólnie i miejscowo, w zależności od wyniku posiewu, leczenie bodźcowe (szczepionkami bakteryjnymi), witaminy, zwłaszcza z grupy B, oraz kwas askorbinowy. Ze względu na częstą oporność bakterii na antybiotyki wskazane jest długotrwałe stosowanie Biseptolu. Szczególne znaczenie ma odkażanie przyrządów do golenia i nieużywanie maszynki elektrycznej.
Furunculus. Furunculosis
Definicja. Czyrak jest to ropne zapalenie okołomieszkowe z wytworzeniem czopa martwiczego.
Mianem czyraczności określa się liczne czyraki w rozmaitym okresie rozwoju, których powstawaniu sprzyjają choroby przemiany materii, a zwłaszcza cukrzyca, choroby nerek, niedobory immunologiczne, a także ogólne wyniszczenie.
Objawy i przebieg. Wykwitem pierwotnym jest naciek zapalny w otoczeniu mieszka włosowego. Powstaje drobny początkowo guzek, sinoczerwony i żywo bolesny. Po upływie 4-6 dni na szczycie guzka pojawia się krosta przebita włosem. pod którą wytwarza się martwica i postępujący rozpad tkanek. Tkanka martwicie daje się usunąć przez wyciśnięcie lub oddziela się samoistnie w postaci tzw. czopa martwiczego. Kraterowaty ubytek powstały po oddzieleniu się tkanek martwiczych pozostawia na ogół niewielką bliznę.
Goj.iwy podmiotowe polegają na dużej bolesności w okresie tworzenia się czyrak a.
Umiejscowienie bywa rozmaite. Czyraki w okolicy wargi górnej, oczodołu i skroni mogą dawać groźne powikłania w wyniku przejścia zakażenia na zatoki jamiste i opony mózgu.
Przebieg w przypadku czyraka pojedynczego jest szybki, w ciągu kilkunastu dni następuje gojenie.
W przypadku czyraków mnogich, pojawiających się stopniowo i o rozmaitym umiejscowieniu, sprawa przebiega przewlekle. Częstym powikłaniem jest powiększenie węzłów chłonnych, rzadziej dochodzi do powstania ropowicy (phlegmona) lub czyraka gromadnego (carbunculus).
Rozpoznanie czyraka opiera się na: 1) stwierdzeniu nacieku zapalnego wokół mieszka, 2) obecności czopa martwiczego, 3) bolesności i 4) szybkim przebiegu choroby.
Rozpoznanie różnicowe dotyczy grzybicy z odczynem zapalnym (tinea pro| funda), zwłaszcza umiejscowionej na skórze brody; rozstrzyga badanie mikolo-giczne.
Czyrak gromadny (carbunculus) powstaje w wyniku skupiania się i zlewania czyraków. Występuje u osób charłaczych, niedożywionych, w przypadku współistnienia ciężkich schorzeń ogólnych. Cechuje się występowaniem licznych czopów martwiczych w zlewnym i nacieczonym ognisku.
43