Enthcmu chronicum migrans (ECM)
Definicja. Jest to rumień powstający nagle i szerzący się obwodowo w miejscu ukłucia przez kleszcza.
Objawy i przebieg. Umiejscowienie jest rozmaite: na tułowiu lub kończynach. W wyniku obwodowego szerzenia się powstają charakterystyczne, obrączkowate ogniska, leżące w poziomie skóry lub tylko nieznacznie wyniosłe (ryc. 25).
Stan ogólny chorych jest dobry, nie ma objawów podmiotowych. W bardzo rzadkich przypadkach w naszej szerokości geograficznej dochodzi do zmian w ośrodkowym układzie nerwowym (meningitis, encephalitis).
Rozpoznanie ustala się na podstawie występowania charakterystycznych obrączkowatych zmian rumieniowych, powolnego szerzenia się ogniska i wywiadu co do ukłucia przez kleszcza. Potwierdzeniem są dodatnie wyniki badań serologicznych lub stwierdzenie krętków w tkankach.
Rozpoznanie różnicowe dotyczy rumieni szerzących się obwodowo o innej etiologii, np. polekowych (erythema fixum)y twardziny pierwotnie zanikowej (atro-phoderma Pasini-Pierini) i zapalnej postaci granuloma annulare.
Leczenie polega na podaniu penicyliny (4 800 000 j./dz. w ciągu 14 dni) lub innych antybiotyków (amoksycylina 1,5 g/dz., doksycyklina 200 mg/dz.). W przypadkach wystąpienia objawów ogólnych wskazane jest podawanie cefalosporyn nowej generacji (cefotaksim lub inne). W przypadku uczulenia na penicylinę można stosować erytromycynę lub tetracyklinę.
Skuteczność szczepień (szczepionki przygotowywane z białek powierzchniowych krętków), które są powtarzane przed sezonem kleszczowym, jest trudna do oceny.
Lymphocytoma Lymphadenosis benigna cutis (LABC)
Definicja. Jest to zmiana guzowata, powstająca w miejscu ukłucia przez kleszcza, o cechach histologicznych rzekomego chłoniaka (pseudołymphoma).
Objawy i przebieg. Guzek jest zwykle pojedynczy (chociaż mogą występować liczne, rozsiane zmiany), barwy sinoczerwonej, o dość miękkiej konsystencji, dobrze odgraniczony od otoczenia, nie ulegający rozpadowi (ryc. 26). Kształt i wielkość bywają różne, czasami guzki osiągają średnicę kilku centymetrów.
Umiejscowienie jest rozmaite, często w obrębie płatka usznego i twarzy.
Okres trwania choroby w przypadkach nie leczonych może być wielomiesięczny, i u chorych tych można stwierdzić powiększone okoliczne wędy chłonne.
Rozpoznanie ustala się na podstawie badania histologicznego; wskazane jest badanie serologiczne oraz badania na obecność Borrelia w tkankach.
Rozpoznanie różnicowe dotyczy chłoniaków złośliwych {lymphoma), sarko-idozy (sarcoidosis), gruźlicy (tbc luposa), ale głównie głębokiej lub guzowatej postaci tocznia rumieniowatego (DLE tumidus). Rozstrzyga badanie histologiczne i serologiczne.
Leczenie jest takie samo jak w erythema chronicum migrans, powinno jednak trwać 4 tygodnie.
Ryc. 26. Lymphocytoma - czerwonobrunatny guzek o gładkiej powierzchni, bez tendencji do rozpadu.
Acrodermatitis chronica atrophicans (A CA)
Definicja. Są to początkowo zapalne, a następnie zanikowe zmiany skóry kończyn, o przewlekłym przebiegu. Schorzenie występuje przeważnie w środkowej i północnej Europie; chorują głównie mieszkańcy okolic zalesionych.
Objawy i przebieg. Wykwity początkowo są nacieczonymi, czerwonymi plamami, w dalszym przebiegu skóra ulega bardzo znacznemu ścieńczeniu, staje się bibułkowato pomarszczona, z przeświecającą siecią powierzchownych naczyń
59