DSCF6551

WYBRANE ĆWICZENIA

ĆWICZENIA STATYSTYCZNE

ST—1. Tablica Galtona.

Mechaniczny model rozkładu normalnego

I. Wstęp

Pomiar wielkości fizycznej daje w wyniku wartość zależną od wielu czynników; działanie każdego z nich związane jest z pojawieniem się błędu, który może zwiększyć lub zmniejszyć rezultat pomiaru - wybór między tymi alternatywami jest przypadkowy.

Interesuje nas zwykle łączny wpływ błędów elementarnych na odchylenie wyniku od wartości dokładnej. Za najbliższą nieznanej dokładnej wartości uważa się w praktyce wartość średnią z wyników wielu pomiarów. Proces dodawania się błędów przypadkowych można modelować za pomocą tzw. tablicy Galtona.

2. Opis przyrządu

Podstawową częścią przyrządu jest tablica z cienkimi pręcikami metalowymi, rozmieszczonymi w regularnych odstępach w poziomych rzędach, z których każdy przesunięty jest względem poprzedniego o połowę odległości pomiędzy pręcikami. Nad prętami znajduje się pionowa szczelina, przez którą wrzucane są kulki stalowe; w dolnej części tablicy umieszczony jest szereg jednakowych przegródek, zaopatrzonych w wysuwane denka. W wypadku, gdy średnice kulek są tylko nieznacznie mniejsze od „światła” pomiędzy prętami, zderzenie kulki z prętem ma charakter niemal czołowy i szanse odchylenia w lewo lub w prawo są równe. Kulka wrzucona do szczeliny odbija się wielokrotnie od prętów, zanim ostatecznie wpadnie do którejś z przegródek, przy czym istnieje oczywiście wiele możliwych dróg dojścia do każdej przegródki.

Droga kulki jest prostym przykładem procesu „błądzenia przypadkowego”.