DSCN6272 (Kopiowanie)

Przez ich skrzyżowanie otrzymuje się 16 połączeń (genotypów), wśród których wyróżnić można

9 rodzajów: I AABB. 2 Aabb. 2 AaBB, 2 AABb. 4 AaBb. 2 aabB, I aaBB, I AAbb i I aabb. Tc zygoty

0    różnych genotypach wytworzą jednak tylko cztery fenotypy, ponieważ nasiona mogą być żółte

1    gładkie, zielone i gładkie, żółte i pomarszczone oraz zielone pomarszczone.

Wyjaśnienia Mendla sformułowano jako tzw. Ił prawo Mendla albo prawo niezależnego dziedziczenia się cech. Stwierdza ono, że

geny należące do różnych par alleli dziedziczą się niezależnie i są przekazywane do gamet oddzielnie, na zasadzie segregacji losowej

Zasady sformułowane w II prawie Mendla obowiązują w całym święcie istot żywych. Zgodnie z II prawem Mendla dziedziczą się np. umaszczenic krów rasy czarno-białej i czerwonej. Mamy tu następujące pary cech i genów:

ł

p

para cech    para genów

barwa czarna (dominująca)    A

barwa czerwona (recesywna)    a

ł

maść jednobarwna (dominująca)    B

maść łaciata (recesywna)    b

B

b

Przez skrzyżowanie np. łaciatego czarno-białego byka (AAbb) z czerwoną jednobarwną krową (aaBB) otrzymamy w pokoleniu F, bydło wyłącznie czarne, jednobarwne. W pokoleniu F następuje rozdzielenie cech:

9 sztuk bydła jest jednobarwnych, czarnych, 3 sztuki są łaciate, czamo-bialc,

3 sztuki są czerwone, jednobarwne.

I sztuka jest łaciata, biało-czerwona (homozygota

recesywna).

Ryc. 6-20. Szachownica genetyczna, obrazująca II prawo Mendla aa przykładzie dziedziczenia kształtu i barwy nasion grochu (Pisum sathnun /..): A - gen barwy żółtej, a - gen barwy zielonej. B - gen „gładkości”, b - gen .pomarszczenia”, P - pokolenie rodzicielskie. F . Fj - kolejne pokolenia mieszańców (JD)

6.7. Mendlizm

Znajomość praw Mendla (I i II) umożliwiła rozwój metod oraz sposobów rozumowania, dzięki którym możemy dziś dość dokładnie przewidywać cechy dziedziczne u potomstwa nawet w przypadku dziedziczenia kilkugenowego. Taki sposób postępowania nazywany jest niekiedy mendlizmem.

Prześledźmy teraz dziedziczenie trzech par przeciwstawnych cech w badanym przez Mendla grochu jadalnym (Pisum sativum): cechy barwy kwiatów, barwy nasion i kształtu nasion. Krzyżujemy czyste linie grochu czerwono kwitnącego o nasionach zielonych, gładkich z grochem o białych kwiatach, a nasionach żółtych i pomarszczonych. Geny tych cech (por. tab. 6-11) zapiszemy następująco: kwiaty czerwone (cecha dominująca)    A

kwiaty białe (cecha recesywna)    a

nasiona żółte (cecha dominująca)    B

nasiona zielone (cecha recesywna)    b

nasiona gładkie (cecha dominująca)    C

nasiona pomarszczone (cecha recesywna) c.