Przez ich skrzyżowanie otrzymuje się 16 połączeń (genotypów), wśród których wyróżnić można 9 rodzajów: 1 AABB, 2 Aabb, 2 AaBB, 2 AABb. 4 AaBb. 2 aabB, 1 aaBB, 1 AAbb i I aabb. Tc zygoty
i gładkie, zielone i gładkie, żółte i pomarszczone oraz zielone pomarszczone.
Wyjaśnienia Mendla sformułowano jako tzw. II prawo Mendla albo prawo niezależnego dziedziczenia się cech. Stwierdza ono. że
geny należące do różnych par alleli dziedziczą się niezależnie i są przekazywane do gamet oddzielnie, na zasadzie segregacji losowej
Zasady sformułowane w II prawic Mendla obowiązują w całym święcie istot żywych. Zgodnie z II prawem Mendla dziedziczą się np. umaszczcnie krów rasy czamo-białcj i czerwonej. Mamy tu następujące pary cech i genów:
OOe* - x I zielony
para cech
barwa czarna (dominująca)
para genów A
B
b
Przez skrzyżowanie np. łaciatego czarno-białego byka (AAbb) z czerwoną jednobarwną krową (aaBB) otrzymamy w pokoleniu F, bydło wyłącznie czarne, jednobarwne. W pokoleniu F, następuje rozdzielenie cech:
9 sztuk bydła jest jednobarwnych, czarnych, 3 sztuki są łaciate, czarno-białe,
3 sztuki są czerwone, jednobarwne.
1 sztuka jest łaciata, biało-czerwona (homozygota
recesywna).
Ryc. 6-20. Szachownica genetyczna, obrazująca II prawo Mendla na przykładzie dziedziczenia kształtu i barwy nasion grochu (Pisum salivum A - gen barwy żółtej, a - gen barwy zielonej, B - gen „gładkości", b - gen .pomarszczenia”, P - pokolenie rodzicielskie, F,. Ej - kolejne pokolenia mieszańców (JD)
6.7. Mendlizm
Znajomość praw Mendla (I i II) umożliwiła rozwój metod oraz sposobów rozumowania, dzięki którym możemy dziś dość dokładnie przewidywać cechy dziedziczne u potomstwa nawet w przypadku dziedziczenia kilkugcnowego. Taki sposób postępowania nazywany jest niekiedy mendlizmcm.
Prześledźmy teraz dziedziczenie trzech par przeciwstawnych cech w badanym przez Mendla grochu jadalnym (Pisum sa/imrn): cechy barwy kwiatów, barwy nasion i kształtu nasion. Krzyżujemy czyste linie grochu czerwono kwitnącego o nasionach zielonych, gładkich z grochem o białych kwiatach, a nasionach żółtych i pomarszczonych. Geny tych cech (por. tab. 6-11) zapiszemy następująco: kwiaty czerwone (cecha dominująca) A
kwiaty białe (cecha recesywna) a
nasiona żółte (cecha dominująca) B
nasiona zielone (cecha recesywna) b
nasiona gładkie (cecha dominująca) C
nasiona pomarszczone (cecha recesywna) c.
Zatem osobniki pokolenia rodzicielskiego (opisane powyżej homozygoty) zapiszemy syroboliuw AAbbCC i aałiBcc. Każdy z nich wytwarza jeden rodssąj gamet: AbC i aUc. przez połączenie któtyt*