DSCN6399 (Kopiowanie)

wody (im jej mniej, tym nasienie może dłużej przetrwać) oraz od rodzaju substancji zapasowych (skrobia pozwala na dłuższy okres anabiozy aniżeli tłuszcze). Do wykiełkowania niesiona wymagają odpowiednich dla danego gatunku warunków temperatury, wilgotności i zaopatrzenia w tlen. Niektóre muszą przebyć okres znacznego obniżenia temperatury, aby mogły wzejść (dotyczy to oczywiście roślin żyjących w klimacie umiarkowanym i kiełkujących na wiosnę - np. ziarna szeregu roślin alpejskich muszą być zamrożone, aby następnie, po podniesieniu temperatury, mogły wykiełkować). Inne nasiona do swego rozwoju wymagają kontaktu z określonym gatunkiem grzyba (np. pewne gatunki storczyków). Są też nasiona, które nie rozwiną się, jeśli wpierw nie trafią do przewodu pokarmowego określonego zwierzęcia. Na Wyspie św. Maurycego (w archipelagu Wysp Maskarcńskich) żyje gatunek drzewa, którego najmłodszy osobnik liczy sobie około 300 lat. Drzewa te wydają nasiona, które jednak nic są w stanie wykiełkować. Na wyspie tej przez tysiące lat istniał gatunek nielotnego ptaka, zwany drontem dodo. W XVII wieku ptak został doszczętnie wytępiony przez Europejczyków. Okazało się, żc owoce owego drzewa zjadane były przez dronty, nasiona wydalane z kałem, zaś wędrówka nasienia przez przewód pokarmowy ptaka inicjowała kiełkowanie. Gdy dronty wyniszczono, nasiona nie kiełkują i kiedy ostatni okaz owego gatunku drzewa uschnie ze starości, cały gatunek zniknie z powierzchni Ziemi - pośrednio wyniszczony przez człowieka. Istnieją też rośliny, któiych nasiona kiełkują w zależności od oświetlenia. Np. pewne gatunki bagienne wschodzą tylko po dłuższym naświetlaniu światłem dziennym, zaś kiełkowanie niektórych roślin pustynnych hamowane jest przez długie naświetlanie. W każdym z tych przypadków nasiona reagują na określone warunki środowiska; jest to przejaw adaptacji.

Spośród wszystkich grup roślin, okrytonasienne mają największe znaczenie dla gospodarki człowieka. To spośród nich rekrutują się najważniejsze rośliny spożywcze i lecznicze; mają też znaczenie jako źródło surowców (np. pasza dla zwierząt hodowlanych, drewno, surowce perfumeryjne) i jako elementy ozdobne (kwiaty).

7.4.5.4.3.I. Klasa: Dwuliścienne (Dicotyledonae)

Do najstarszych wśród okrytonasiennych należy rodzina iaskrowatych (Ranunculaceae). Niektóre gatunki mają niezrośnięte owocol istki. Jaskro watę stanowią zarazem pomost między jedno-i dwuliściennymi, ponieważ większość przedstawicieli tej rodziny ma zarodek z jednym liścieniem (powstały przez zrośnięcie się dwóch liścieni). Rodzina liczy ponad 2000 gatunków, z czego w Polsce rośnie 73. Kwiaty mają zazwyczaj promieniste (jaskier, kac żeniec), czasem jednak grzbieciste (tojad, ostróżka). Do rodziny tej należy ważna roślina lecznicza miłek wiosenny (Adonis vemalis), w Polsce objęty ochroną gatunkową. Zawiera on w okresie kwitnienia liczne związki wzmacniające siłę skurczu mięśnia serca (związki te obejmujemy ogólną nazwą kardenolidów). Szereg gatunków jaskrowatych to rośliny silnie trujące - np. tojad mocny (Aconitum napellns), zawierający akonityne. jaskier ostry (Ranmculus acer - niegdyś uważany za roślinę leczniczą) i inne.

Bardzo charakterystyczną rodziną są magnoliowate (Magnoliaceae), od których wywodzi się współczesna nazwa łacińska okrytonasiennych (Magnoliophyta), a do których zaliczamy sadzone w Polsce ozdobne krzewa i drze wy: magnolie i tulipanowce.

Rodzina różowatych (Rosaceae) liczy ok. 3200 gatunków (w Polsce około 160), do których zaliczamy szereg roślin uprawianych dla smacznych owoców: jabłonie (Malus). grusze (Pyrus), śliwy (Primus), wiśnie i czereśnie (Cerasus), brzoskwinie (Persica), morele (Armeniaca), migdały {Amygdaius), jeżyny (Rubus), maliny (Rubus idaeus), poziomki (Fragaria vesca), truskawki (Fragana ununassa), pigwy (Cidonia) i inne. Większość z nich ma także zastosowanie w medycynie (maliny, jeżyny, śliwy, wiśnie, migdały, poziomki), zarówno jako owoce, jak i inne części rośliny (np. liście poziomki działają moczopędnie, owoce maliny napotnie, zaś liście maliny - słabo przeciw skurczowo). Owoce róży dzikiej (tą nazwą obejmuje się w Polsce kilka gatunków, np. Rosa tanina. R gali na.