DSCN6595 (Kopiowanie)

43

43

8. C:ło*\ivk

r

ft

K

a

l

<i

9

l

ii

ii

i

ijf

¥

e*

tf

cii

<*

Złamanie kości to przerwanie ciągłości budujących ją tkanek. Złamania podzielić możemy na otwarte (kiedy odłamy kości przebijają powłoki ciała) i zamknięte (bez uszkodzenia powłok); na dwu-i wieloodłamowe. Inne podziały zależą od miejsca (złamania stawowe i pozastawowe), od ustawienia fragmentów kości (złamania z przemieszczeniem i bez przemieszczenia) oraz od powikłań (proste i powikłane; te ostatnie mają miejsce np. w przypadku uszkodzenia przez odłam innych narządów -naczyń, nerwów itp. — lub w następstwie zakażeń).

Zwichnięcia polegają na przemieszczeniu powierzchni stawowych kości tworzących staw. Dzielimy je na wrodzone i nabyte. Wrodzone powstają w okresie przed urodzeniem i są wyrazem zaburzeń rozwojowych. Zwichnięcia nabyte są prawie zawsze wynikiem urazów; często dochodzi w ich przypadku do rozciągnięcia, a czasem zerwania więzadeł i torebki stawowej.

Zarówno w przypadku złamań, jak i zwichnięć podstawowe objawy to ból, zmiana kształtu i niemożność poruszania uszkodzonym fragmentem ciała. Ból nasila się w przypadku prób ruchu lub przy dotknięciu miejsca urazu. W wypadku zwichnięć z reguły występuje obrzęk stawu. Złamanie dużych kości może być bardzo niebezpieczne, ponieważ prowadzić może do wstrząsu pourazowego, kończącego się czasem śmiercią. Groźne dla życia są często także złamania powikłane- np. krwotokiem lub uszkodzeniem nerwów. Złamania i uszkodzenia kości czaszki lub kręgosłupa mogą powodować uszkodzenie chronionych przez te struktury fragmentów centralnego układu nerwowego (mózgu i rdzenia), a więc pociągać za sobą śmierć albo inwalidztwo. Wreszcie każde złamanie kości lub zwichnięcie, o ile nie jest prawidłowo leczone, doprowadzić może do kalectwa.

;w przypadku złamania lub zwichnięcia polega na unieruchomieniu; w przypadku

stawy. Przy zwichnięciu obowiązuje unieruchomienie w przyjętej przez daną część ciała pozycji-jest to w tym momencie ustawienie przymusowe! Nie należy w żadnym wypadku podejmować samodzielnie prób nastawienia zwichnięcia czy złamania. Przy unieruchamianiu należy starać się jak najmniej poruszać poszkodowanego- może on mieć urazy innych jeszcze części ciała. Unieruchamianie najczęściej polega na przymocowaniu kończyny - za pomocą bandaży, chust czy innych wykorzystywanych do tego celu materiałów - do szyny, łupek drewnianych, kawałka deski czy tp. Szyna i łupki winny być wymoszczone watą, a jeżeli zachodzi konieczność dopasowania np. długości szyny, to takie dopasowanie zawsze przeprowadzamy na zdrowej kończynie, a nie na uszkodzonej. Przenoszenie osób z podejrzeniem uszkodzenia kręgosłupa powinno się odbywać na twardym podłożu (np. drzwiach, twardych noszach, desce podłożonej pod nosze itp.). Ponieważ złamanie i zwichnięcie często wiąże się z silnym bólem, należy w takich wypadkach podać środki przeciwbólowe.

8.5. Układ mięśniowy (systema musculorum)

Układ mięśniowy, zapewniający człowiekowi możliwość ruchu, zbudowany jest z mięśni poprzecznie prążkowanych szkieletowych. Stanowią one około 40% masy ciała u dorosłego człowieka. Anatomowie wyróżniają około 400 mięśni - narządów zbudowanych z różnych tkanek (mięśniowej szkieletowej, łącznej, nerwów i naczyń). Jak pamiętamy z rozdz. 4.4.3.3., omawiającego budowę tkanki mięśniowej szkieletowej, podstawową jednostką strukturalną tej tkanki jest włókno mięśniowe (ryc. 4-27 B). Włókna, które powstają z połączenia wielu (nieraz kilku tysięcy) komórek rodzicielskich, tzw. miobiastów. są duże - mogą dochodzić do kilku cm długości i mieć grubość 100 gni. Poszczególne włókna połączone są tkanką łączną wiotką - która nosi nazwęśródmiesnej - w pęczki. Każdy pęczek otoczony jest także warstwą tkanki łącznej, tzw. omiesna. Szereg pęczków tworzy samodzielny anatomicznie mięsień. W mięśniu wyróżnić możemy brzmieć (który stanowi główna masa mięśnia) ulwa ścięgna początkowe oraz końcowe (ryc. 8-31). Brzusiec otoczony jest grubą warstwą tkanki łącznej, tworzącą powięź czyli naillięsiią w tkance łącznej mięśnia biegną naczynia krwionośne, luirfatyc/iic i nerwy. Prócz śródmięancj. omięanej i namiętniej (powięzi) innymi tworami lącznotkankowyini