DSCN6744 (Kopiowanie)

102.1. Różnice w produktywności ekosystemów

Produktywność (produkcja) —to intensywność gromadzenia energii w biomasie określonego poziomu troficznego. Wyróżnia się produkcję pierwotną i wtórną.

Produkcja pierwotna to biomasa wyprodukowana przez producentów ekosystemu (co odzwierciedla intensywność przekształcania energii świetlnej w chemiczną). Mierzy się ją najczęściej mierząc szybkość procesów fotosyntezy. Produkcję pierwotną możemy podzielić na:

-    produkcie pierwotnÄ… brutto — koszty utrzymania danego ukÅ‚adu plus przyrost biomasy autotro-fów. Jest to caÅ‚a materia organiczna jaka powstaÅ‚a w procesie fotosyntezy (wartość teoretyczna);

-    produkcja pierwotna netto - przyrost biomasy autotrofów w jednostce czasu, który obserwujemy. W tym przypadku nie liczymy materii wykorzystanej w procesie oddychania (respiracji). Jedynie ta produkcja może stać siÄ™ dostÄ™pna jako źródÅ‚o pokarmu roÅ›linożerców i jest ona jedynÄ…, którÄ… możemy w rzeczywistoÅ›ci zmierzyć.

produkcja pierwotna netto = produkcja pierwotna brutto — respiracja

Produkcja wtórna to ilość materii zasymilowanej przez konsumentów ekosystemu, czyli proces przyswajania materii i magazynowania energii przez konsumentów. Mierzy siÄ™ jÄ… iloÅ›ciÄ… biomasy w jednostce czasu. ProdukcjÄ™ wtórnÄ… możemy podzielić na:

-produkcje wtórna brutto - koszty utrzymania danego układu plus przyrost biomasy heterotrofów;

- produkcie wtórna netto - przyrost biomasy heterotrofów.

0 produktywnoÅ›ci ekosystemów decydować może wiele czynników. Zależy to od produkcji pierwotnej, a na niÄ… majÄ… wpÅ‚yw miÄ™dzy innymi: skÅ‚ad gatunkowy producentów, dostÄ™p energii sÅ‚onecznej, stężenie fosforanów, azotanów i innych soli mineralnych w glebie i wodzie, ilość wody ijej zasolenie, wilgotność powietrza i temperatura. Produkcja pierwotna dla różnych ekosystemów waha siÄ™ od 500-2 000 g/nf/rok. NajwiÄ™kszÄ… produktywność osiÄ…gajÄ… plantacje trzciny cukrowej (4000 g/m^J/rok), rafy koralowe (2500 g/m^J/rok) oraz las tropikalny (2 200 g/nWrok). NajmniejszÄ… natomiast posiadajÄ… pustynie (3 g/m²/rok), półpustynie (90 g/m’/rok), otwarty ocean (125 g/m²/rok) i tundra (140 g/rrf/rok). Wysoka wartość produkcji pierwotnej netto nie musi oznaczać wielkiej biomasy producentów, jak też wielka biomasa producentów nie musi wcale oznaczać wysokiej produkcji - ponieważ wielkość biomasy producentów zależy nie tylko od tego jak szybko jest ona produkowana, ale też od tego w jakim tempie jest eksploatowana.

1022. Krążenie pierwiastków w ekosystemie (cykle biogeochcmiczne)

Aby ekosystem mógÅ‚ funkcjonować, potrzebny jest przepÅ‚yw energii i obieg materii. Pierwiastki nieprzerwanie krążą pomiÄ™dzy żywymi organizmami i ich nieożywionym Å›rodowiskiem. Krążenie każdego skÅ‚adnika w przyrodzie nazywamy jegocyklem biogeochemicznym. Ziemia jest ukÅ‚adem zamkniÄ™tym. Krążące w tym obiegu pierwiastki nie ginÄ…, aczkolwiek mogÄ… wypaść z obiegu, kiedy znajdÄ… siÄ™ w miejscach niedostÄ™pnych dla organizmów; jednak najczęściej sÄ… dostÄ™pne i wykorzystywane powtórnie przez organizmy. Do najważniejszych cykli biogeochemicznych należą obiegi: wÄ™gla, azotu, tlenu, fosforu, siarki i wody (patrz rozdz. 1.4.1). WÄ™giel, azot. tlen, siarka i woda mogÄ… wystÄ™pować w stanie gazowym, w zwiÄ…zku z tym mogÄ… siÄ™ przemieszczać na duże odlegÅ‚oÅ›ci. Fosfor natomiast nie ma postaci gazowej, dlatego jego obieg w przyrodzie jest utrudniony.