DSCN6850 (3)

K»ir>ni r R d » i *'e h ł «* |toM)r*i*£rilttycli ośrodków kami<'Mi«rhkłłli okręgu Małopolski iRk « hfrilł*kit*. kimowahłc. r*y |iillrw»»klr doMnir/yć mogli lingutrgo mnteritłlii tNlnodnir nfgR-niRRrji priioy ■ orRR pr»tyo*yiiić nię tlo tt«littiii*Kt«*ntti nazw tak ruiinłtorów, kntnif riturry, i rn-iktirif. ich pochodzeniu. sloiiu nut jątkim»*go. oriini pnie przez nich wy k(itUiny*'M. INirilely, / k>n)g nul/ict -ki< li ihiuvk*ry^h niihiilkiiu Mohowdly złę jedynie Inigtiieiily, rewzlu zuinzr./oitfi toatiiln głównie >« cyuudi* «*otmImM*.j wojny,

I* ,,    || u u k i, k o n I r ii k 1 V. il o * I a w y ku iii i t* n i u im budowle, st unow iij osobną

grupy imitiiiiili^t iwnhiwtdnYe.lt, liii* *" ią/unych /. iliinyiii ośrodkiem życia kumieinar-kicgo. M;ilt‘ti:ii\ te rozsiano hi) po całej Polniio; znaleźć je można w różnych zespołach urchiwuiriyrh dołu magnackich. kościelnych i klasztornych, u irż i w rachunkach dworu królewskiego. Te ostatnie prawd 'iwą kopalnią wiadomości o zastosowaniu kamieniu przy Imtlowic Zamku Wawelskiego u czasach Odrodisenin.

Ryc. 20. 'Niepołomice. Pałac — fragment z dziedzińca arkadowego. Przykład powierzchniowego wykuwania podziału filara. W miejscu łączenia ciosów występuje szybszy proces korozji piaskowca gruboziarnistego o słabym lepiszczu. Fot. St. Koziński

Ryc. 21. Gdańsk. Złota Brama — szczegół balustrady. Przykład zniszczenia kamienia na skutek kapilarnego podciągania wody. Fot. PKZ Gdańsk

Rachunki z ubiegłych stuleci wymieniają czasami nazwy kamieniołomów, dziś nieczynnych i zapomnianych. Odszukanie ich w terenie stanowi wówczas trudną do rozwiązania zagadkę.

Materiały ikonograficzne i kartograficzne są ubogie, nie odnaleziono dotychczas materiałów ilustrujących dawniejszy wygląd naszych kamieniołomów. Więcej materiałów posiadamy z zakresu obróbki kamienia na budowie, szczególnie w okresie renesansu. Do rzadkości należy fakt zaznaczania czynnych kamieniołomów na bardzo nawet szczegółowych mapach pochodzących z XIX wieku. Należy tu zaznaczyć, że po dziś dzień nie mamy przepro* wadzonej dokładnej inwentaryzacji kamieniołomów istniejących na terenie Polski²⁴.

2. W historii naszego piśmiennictwa o zastosowaniu kamienia w architekturze i rzeźbie polskiej wyodrębnić należałoby kilka zagadnień poruszanych na przestrzeni paru stuleci. A mianowicie:

Przy pracach związanych z poszukiwaniem materiałów archiwalnych dotyczących historii kamieniarstwa dużo cennych wskazówek otrzymałam od dra Jana Pazdura, za co Mu składani podziękowanie.

14