DSCN7031 (4)

60

60

kał na swojej drodze i którzy odtąd nie wied; gdzie zniknęli. Inną rażą nóż poświęcony, rzuca w słup kręcącego się wichru, upadł na ziemię w.ti miejscu krwią obryzgany. Do tego wyobrażenia sl suje się wiersz w Marji Malczewskiego:

»Ale bo też na stepie czart harce wyprawiak Spadająca gwiazda jest, podług ich mniemali latawiec (rodzaj powietrznego złego ducha). 0 miłostkach z kobietami często posłyszeć moii Myślą także, iż zmarłe bez chrztu dzieci błąkają w powietrzu, jęcząc i narzekając, póki kto nie ośmif^ się ich przywołać i chrztu udzielić. (Przyp. p.)

Przytoczony w powyższym przypisie pc wiersz z Marji brzmi faktycznie tak:

^»Ale że czart na stepie tumany wyprawiak

to wszystko wyobrażenia ukraińskiego ludu. Wed f ² odźwierka — z odrzwi. (Przyp. p.) mniemań jego, wiatr kręcący się po polu, for""* Widma, oczami wartowana tylą — wiedźma, czarów-wreszcie po tutejszych nieobejrzanych płaszczyzna B    ⁿ'^ca> której się wszyscy strzegą, na    którą wszyst-

nierzadko widzieć, jest coś niezmiernie złego. Oj ■    ^ich zwrócone są oczy.

wiadają przykłady ludzi, których wicher ten sp    cyrkać wyraz miejscowy, znaczy:    skrapiać, try

skać (Przyp. p.)

10.

Lecz niech piszczałki i bandurki dzwonią,

260 Niechaj się płocho rozkochani gonią,

Niech ziemia tętni, gdy taniec zakręca Z lekszej młodzieży uplecione koło,

Niech na ustroniu dziewczę, skryte połą, Bijącem łonem rozgrzewa młodzieńca:

265 Tam pod drzewami posiedzenie cichsze.

Tam skłonne serca i kielich godowy Kupią płci obie na ważne rozmowy:

Tam nieszczęśliwy, znikły we złym wichrze,

w w. 263— 264 cenzura warszawska w r. 1828 kazała v?y cić i w pierwszem wydaniu zostały wykropkowj w. 268 Tam nieszczęśliwy, znikły we złym wichrze i t. d.-!

61

Czerwony upiór, co północną chwilą j Krew sennych dzieci wy^Sja z odźwierka; Widma, oczami wartowana tylą,

Co rosę z kwiatów na śmietanę cyrka;

Jęcząca w górze nieochrzczona dusza;

Latawiec, gwiazda, co kobiet wysusza,

5 Litość i trwogę budzą na przemiany.

11.

| Cyt! »Ho-hop! ho-hop!« odgłos smutny, znany, Smutny, jak odgłos sowy pośród cienia,

Coraz wyraźniej, coraz bliżej woła. sTopielec Ksenia! ach, topielec Ksenia

273—4 Jęcząca w górze nieochrzczona dusza-, — Latawiec, gwiazda, co kobiet wysusza — przesądy ludu ukraińskiego, pokrewne demonologji średniowiecznej, w meteorach upatrują czartów, którzy spadają na ziemię w postaci ognistych smoków. — Kobiet — niepoprawna forma gramatyczna zamiast: kobiety.

279 Topielec Ksenia. — Wprowadzona tu osoba topielicy Kseni jest także myśl pojęta w duchu miejscowych wierzeń i uprzedzeń. Nic się w Ukrainie ważnego nie stanie, czegoby nie przepowiedziało nadzwyczajne zjawisko — coś dziwnego, coś tajemniczego. Bunt ukraiński, który tu nazywają koliszczyzną, i szczególniej rzeź humańska (o której, nawiasem wspom-niemy, są współczesne i przez świadków pisane poemata i opisy, zapewnie nędzne pod względem