gadanie 30. (2 p.)
(Informacje o zadaniu: arkusz rozszerzony, maj 2007 rak. l\v-nagame egzaminacyjne Konstruowanie tidi m podstawie analizy danych tekstowych dotyczących funkcjonowania układu ncncotcego i hormonalnego - sfanintfljj 3) ajfroziom podstawowy.)
Sprawny system komunikacji między komórkami organizmów wielokomórkowych może byt osiągnięty poprzez sygnalizację chemiczną i elektryczną. W organizmie człowieka sygnały chemiczne wykorzystywane są w pracy układu hormonalnego, wydzielającego do krwi substancje przekaźnikowe - hormony. Natomiast zmiany potencjału elektrycznego komórek leią u podstaw pracy układu nerwowego. Tu do przekazywania sygnałów elektrycznych słutą wyspecjalizowane komórki - neurony. Komunikacja przy pomocy neuronów jest szybka, ale pobudzenie komórek ma nietrwały charakter. W przypadku układu hormonalnego wpłyń na docelowe komórki jest znacznie dłuiszy, chociaż prędkość przekazu jest niewielka. I-I
Na podstawie informacji zawartych w powyższym tekście skonstruuj i wypełnij tabelę porównującą funkcjonowanie układów: nerwowego i hormonalnego. Uwzględnij w niej takie cechy jak: rodzaj przekazyuanych sygnałów, ich drogę przemieszczania się po organizmu oraz szybkość, z jaką są one przekazywane.
przykład tabeli
_Cecha_[ |
Układ nerwowy |
Układ hormonalny |
Rodzaj sygnałów |
elektryczne |
chemiczne/hormony | |
Droga przemieszczania |
za pomocą neuronów |
za pomocą krwi |
się sygnałów | ||
Szybkość przekazywania |
duża |
niewielka |
sygnałów |
^^mówienie sposobu rozwiązywania zadania
Zadanie wymaga, aby na podstawie analizy zamieszczonego tekstu skonstruować prawidłową tabelę, w której porówna się funkcjonowanie dwóch układów nerwowego i hormonalnego pod względem trzech podanych w poleceniu cech (rodzaj sygnałów, droga przemieszczania się sygnałów i szybkość przekazywania sygnałów)-Na uwagę zasługuje stylistyka zapisu tych informacji w poleceniu, wymagająca przetworzenia podanych sformułowań i podania pełnego brzmienia każdego z nagłówków. Oznacza to trzykrotne powtórzenie słowa „sygnałów", co jest konieczne do stworzenia czytelnej informacji.
72