DSCN7144 (Kopiowanie)

Przykłady prawidłowej odpowiedzi

** Poziom syntetyzowanej melatoniny zmienia się/maleje wraz z wiekiem. W W nocy, niezależnie od wieku, utrzymuje się wysoki poziom melatoniny.

^chemat punktowania

W zadaniu po 1 punkcie można było otrzymać tylko za całkowicie poprawne określenie prawidłowości.

^^mówienie sposobu rozwiązywania zadania

Aby sformułować prawidłowości, należy przeanalizować przedstawione na wykresie krzywe. Można z nich odczytać, że poziom melatoniny jest zawsze, niezależnie od wieku badanych osób wysoki w nocy a niski w dzień. Na tej podstawie można sformułować pierwszą prawidłowość dotyczącą zawsze wysokiego poziomu melatoniny w nocy lub wahań jej poziomu w ciągu doby.

W badaniach brały udział trzy grupy osób, u których stwierdzono różny poziom wydzielanej w porze nocnej melatoniny: od wysokiego u dzieci, poprzez średni u osób dorosłych do niskiego u osób w podeszłym wieku. Wyraźnie więc można było stwierdzić tendencję malejącą wraz z wiekiem, co jest drugą prawidłowością.

Przykłady

często popełnianych błędów

wraz z omówieniem

Wielu zdających miało trudności z prawidłowym formułowaniem prawidłowości, opisując w zamian wyniki obserwacji lub wnioski z przedstawionych wyników badań, np. „U dzieci poziom melatoniny jest w nocy wysoki, u dorosłych średni, a u osób starszych niski". Takie stwierdzenie jest odczytem danych, na podstawie którego można było dopiero sformułować prawidłowość.

Podobnym opisem był wniosek cząstkowy dotyczący tylko jednej grupy osób, np. „u dzieci poziom melatoniny jest niski w dzień a wysoki w nocy", ponieważ tak się dzieje u wszystkich grup wiekowych, stąd prawidłowością byłoby dopiero uogólnienie odnoszące się do nich wszystkich.

128